پرش به محتوا

ابوذر غفاری: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۰ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۳ اکتبر ۲۰۱۸
جز
اصلاح جزیی
جز (اصلاح جزیی)
خط ۳: خط ۳:
| تصویر        =
| تصویر        =
| توضیح تصویر  =
| توضیح تصویر  =
| نام کامل    = جُندب بن جُناده بن سفیان الغِفاری
| نام کامل    = جُندب بن جُناده غِفاری
| کنیه        = ابوذر
| کنیه        = ابوذر
| لقب          = ابوذر غِفاری
| لقب          = ابوذر غِفاری
خط ۲۴: خط ۲۴:
| آثار            =
| آثار            =
}}
}}
'''جُنْدَب بْن جُنادَه بْن سُفْیان الغِفاری''' معروف به '''ابوذر غِفاری''' (درگذشت [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]])، از بزرگان [[صحابه]] [[پیامبر اکرم(ص)]] و یاران [[امیرالمومنین(ع)]] بود. وی از دوست‌داران راستین پیامبر(ص) و [[اهل بیت(ع)]] بود که نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] دارای فضائل و مناقب فراوان است و علمای [[رجال]]، او را یکی از [[ارکان اربعه]] دانسته‌اند. اعتراض‌های ابوذر به اقدامات [[عثمان]]، سبب تبعید وی به [[شام]] و سپس [[ربذه]] شد. ابوذر غفاری در ربذه درگذشت.
'''جُنْدَب بْن جُنادَه غفاری''' معروف به '''ابوذر غِفاری''' (درگذشت [[سال ۳۲ هجری قمری|۳۲ق]])، از بزرگان [[صحابه]] [[پیامبر اکرم(ص)]] و یاران [[امیرالمومنین(ع)]] بود. وی از دوست‌داران پیامبر(ص) و [[اهل بیت(ع)]] بود که نزد [[شیعه]] و [[اهل سنت]] دارای فضائل و مناقب فراوان است و علمای [[رجال]]، او را یکی از [[ارکان اربعه شیعه]] دانسته‌اند. اعتراض‌های ابوذر به اقدامات [[عثمان]]، سبب تبعید وی به [[شام]] و سپس [[ربذه]] شد. ابوذر غفاری در ربذه درگذشت.


==زندگی==
==زندگی==
ابوذر بیست سال پیش از ظهور اسلام، در خانواده‌ای از طایفه غِفار که از طوایف اصیل عرب به شمار می‌رود به دنیا آمد.<ref>امین عاملی، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۴، ص۲۲۵.</ref> پدرش «جناده» از فرزندان غفار و نام مادرش «رمله بنت الوقیعه» از طایفه بنی غفار بن ملیل بود.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۲.</ref> مورّخان می‌گویند در نام پدرش اختلاف است و از یزید، جندب، عشرقه، عبدالله و سکن نیز نام برده‌اند.<ref>ابن حبان، مشاهیر علماء الامصار، ۱۴۱۱ق، ص۳۰؛ ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۳، ص۵۵؛ عسقلانی، تقریب التهذیب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۹۵.</ref>
ابوذر ۲۰ سال پیش از ظهور اسلام، به دنیا آمد.<ref>امین عاملی، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۴، ص۲۲۵.</ref> پدرش «جناده» از فرزندان غفار و مادرش «رمله بنت الوقیعه» از طایفه بنی غفار بن ملیل بود.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۵۲.</ref> البته نام پدرش را یزید، عشرقه، عبدالله و سکن نیز گفته‌اند.<ref> ابن حبان، مشاهیر علماء الامصار، ۱۴۱۱ق، ص۳۰؛ ابن حبان، الثقات، ۱۳۹۳ق، ج۳، ص۵۵؛ عسقلانی، تقریب التهذیب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۳۹۵.</ref>


[[ابن حجر عسقلانی]] می‌نویسد: ابوذر مردی بلند قامت، گندمگون و لاغر اندام بود.<ref>عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۰۷.</ref> ابن سعد او را فردی بلند بالا با مو و ریش‌های سفید معرفی می‌کند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۲۳.</ref> [[ذهبی]] می‌گوید: ابوذر، مردی درشت و قوی هیکل با ریش‌های انبوه بود.<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۷.</ref>
رجال‌نویسان و صحابه‌نگاران، ابوذر را بلندقامت، گندمگون، لاغراندام،<ref>عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۰۷.</ref>دارای مو و ریش‌های سفید،<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، دار صادر، ج۴، ص۲۳.</ref> درشت و قوی‌هیکل و ریش‌های انبوه توصیف کرده‌اند.<ref>ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۷.</ref> توصیف کرده‌اند.
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = پیامبر(ص):{{سخ}} خداوند مرا به دوست داشتن ۴ تن دستور داد و مرا خبر داد که خودش آنها را دوست دارد: [[علی]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد]]، ابوذر، [[سلمان فارسی|سلمان]].|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الغدیر]]، ۱۳۹۷ق، ج ۹، ص ۱۱۷.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = پیامبر(ص):{{سخ}} خداوند مرا به دوست داشتن ۴ تن دستور داد و مرا خبر داد که خودش آنها را دوست دارد: [[علی]]، [[مقداد بن عمرو|مقداد]]، ابوذر، [[سلمان فارسی|سلمان]].|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[الغدیر]]، ۱۳۹۷ق، ج ۹، ص ۱۱۷.</small>| تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px| اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


=== اسماء و القاب ===
=== اسماء و القاب ===
او را به واسطه نام فرزندش (ذَر)، [[کنیه]] ابوذر داده‌اند؛ و بیشتر از نزد همه با این کنیه شناخته می‌شود. نام اصلی او مورد اختلاف است و در کتب تاریخی، نام‌های مختلفی مانند «بدر بن‌ جندب»، «بریر بن‌ عبدالله»، «بریر بن جناده»، «بریره بن‌ عشرقه»، «جندب بن‌ عبدالله»، «جندب بن‌ سکن» و «یزید بن‌ جناده» اشاره شده است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابة، دار الکتاب العربی، ج۵، ص۱۸۶؛ مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۶ق، ج۳۳، ص۲۹۴؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹؛ امین عاملی، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۴، ص۲۲۵.</ref> اما آنچه مشهور و صحیح به نظر می‌رسد «جندب بن ‌یزید» است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۶۵۲.</ref>
نام اصلی او مورد اختلاف است و در کتب تاریخی، نام‌های مختلفی مانند «بدر بن‌ جندب»، «بریر بن‌ عبدالله»، «بریر بن جناده»، «بریره بن‌ عشرقه»، «جندب بن‌ عبدالله»، «جندب بن‌ سکن» و «یزید بن‌ جناده» اشاره شده است.<ref>ابن اثیر، اسد الغابة، دار الکتاب العربی، ج۵، ص۱۸۶؛ مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۰۶ق، ج۳۳، ص۲۹۴؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۹؛ امین عاملی، اعیان الشیعة، دار التعارف، ج۴، ص۲۲۵.</ref> در الاستیعاب جندب بن جناده، رایج‌تر و صحیح‌تر دانسته شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۶۵۲.</ref>


=== همسر و فرزند ===
=== همسر و فرزند ===
بنابر آن چه در منابع آمده، او فرزندی به اسم «ذَرْ» داشته و [[کلینی]] روایتی را نقل می‌کند که در باب وفات ذَر آمده است.<ref>کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۵.</ref> همسرش را نیز «امّ‌ ذر» گفته‌اند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۵، ص۹۹.</ref>
بنابر آن چه در منابع آمده، او فرزندی به اسم «ذَرْ» داشته و به همین دلیل او را [[کنیه]] ابوذر داده‌اند و بیشتر با این کنیه شناخته می‌شود.{{مدرک}} [[کلینی]] روایتی را نقل می‌کند که در باب وفات ذَر آمده است.<ref> کلینی، کافی، ۱۳۶۳ش، ج۳، ص۲۵.</ref> همسرش را نیز «امّ‌ ذر» گفته‌اند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۵، ص۹۹.</ref>  


== مسلمان شدن ==
== مسلمان شدن ==
وی از [[سابقون]] و پیشتازان [[اسلام]] است.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۷ق، ج ۳، ص ۴۰۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج ۱، ص ۲۵۲.</ref> به گفته برخی، ابوذر قبل از اسلام نیز یکتاپرست بود و سه سال پیش از [[بعثت]] پیامبر(ص) خدا را می‌پرستید.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۹ق، ج ۱۱، ص ۳۲۲.</ref> ابن حبیب بغدادی، او را از جمله کسانی می‌داند که [[شراب]] و [[ازلام]] را در [[عصر جاهلیت]] حرام می‌دانسته‌اند.<ref>بغدادی، المُحبَّر، ۱۳۶۱ق، ص۲۳۷.</ref> وی پس از ظهور اسلام جزء اولین نفرات ایمان‌آورنده به [[رسول اکرم(ص)]] بود. روایت است که ابوذر گفت: من چهارمین نفر بودم که نزد پیامبر(ص) رفتم و بدو گفتم: سلام بر تو‌ای رسول خدا! شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست و شهادت می‌دهم که محمد بنده او و فرستاده اوست. پس خوشحالی را در چهره رسول خدا(ص) دیدم.<ref>ابن حبان، الصحیح، ۱۴۱۴ق، ج۱۶، ص۸۳.</ref>
ابوذر از [[سابقون]] و پیشتازان [[اسلام]] است.<ref>ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۷ق، ج ۳، ص ۴۰۶؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج ۱، ص ۲۵۲.</ref> به گفته برخی، ابوذر قبل از اسلام نیز یکتاپرست بود و سه سال پیش از [[بعثت]] پیامبر(ص) خدا را می‌پرستید.<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۹ق، ج ۱۱، ص ۳۲۲.</ref> ابن حبیب بغدادی، او را از جمله کسانی می‌داند که [[شراب]] و [[ازلام]] را در [[عصر جاهلیت]] حرام می‌دانسته‌اند.<ref>بغدادی، المُحبَّر، ۱۳۶۱ق، ص۲۳۷.</ref> وی پس از ظهور اسلام جزء اولین نفرات ایمان‌آورنده به [[رسول اکرم(ص)]] بود. روایت روایت است که ابوذر گفت: من چهارمین نفر بودم که نزد پیامبر(ص) رفتم و بدو گفتم: سلام بر تو‌ای رسول خدا! شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست و شهادت می‌دهم که محمد بنده او و فرستاده اوست. پس خوشحالی را در چهره رسول خدا(ص) دیدم.<ref>ابن حبان، الصحیح، ۱۴۱۴ق، ج۱۶، ص۸۳.</ref>


[[ابن عباس]]، اسلام ابوذر را این گونه روایت می‌کند: هنگامی که ابوذر از [[بعثت]] پیامبر(ص) در [[مکه]] آگاه گردید، به برادرش انیس گفت: به آن سرزمین برو و مرا از علم این مرد که گمان می‌کند او را از آسمان، اخباری می‌رسد آگاه‌ساز و سخنانش را گوش کن و نزد من برگرد. برادر به مکه رسید، سخنان پیامبر(ص) را شنید و نزد ابوذر بازگشت. سپس ابوذر به مکه رفت و به جستجوی پیامبر(ص) برآمد. ابوذر گفت: چون صبح فرا رسید به همراه [[امام علی(ع)]] راهی خانه پیامبر(ص) شدیم.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۶۵۴.</ref>
[[ابن عباس]]، اسلام ابوذر را این گونه روایت می‌کند: هنگامی که ابوذر از [[بعثت]] پیامبر(ص) در [[مکه]] آگاه گردید، به برادرش انیس گفت: به آن سرزمین برو و مرا از علم این مرد که گمان می‌کند او را از آسمان، اخباری می‌رسد آگاه‌ساز و سخنانش را گوش کن و نزد من برگرد. برادر به مکه رسید، سخنان پیامبر(ص) را شنید و نزد ابوذر بازگشت. سپس ابوذر به مکه رفت و به جستجوی پیامبر(ص) برآمد. ابوذر گفت: چون صبح فرا رسید به همراه [[امام علی(ع)]] راهی خانه پیامبر(ص) شدیم.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۶۵۴.</ref>