Automoderated users، confirmed
۹٬۴۹۱
ویرایش
جز (ویکی سازی) |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:كوه حراء.jpg|بندانگشتی|300px|کوه نور]] | [[پرونده:كوه حراء.jpg|بندانگشتی|300px|کوه نور]] | ||
'''کوه نور''' یا '''جَبَلُ النّور''' کوهی در [[مکه]]، که [[غار حراء|غار حِراء]] (محل بعثت پیامبر اکرم) در آن واقع است. | '''کوه نور''' یا '''جَبَلُ النّور''' کوهی در [[مکه]]، که [[غار حراء|غار حِراء]] (محل [[بعثت]] [[پیامبر اکرم]]) در آن واقع است. | ||
== مشخصات کوه == | == مشخصات کوه == | ||
کوه نور در شمال شرقی مکه قرار دارد. این کوه شکلی مخروطی دارد و از دیگر کوههایی که شهر مکه بر دامنه آنها واقع شده، مستقل است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> فاصله کوه نور تا [[مسجد الحرام]] یک فرسنگ<ref>رجوع کنید به ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۵۸.</ref> حدود شش کیلومتر است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> این کوه که مشرف بر [[منا|مِنا]] و در کنار مسیر مِنا ـ عرفات است،<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۵۸؛ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> در گذشته با مکه فاصله داشت؛ اما امروزه، بهسبب توسعه شهر مکه، داخل شهر قرار گرفته و ساختمانهای مسکونی آن را احاطه کرده است. | کوه نور در شمال شرقی [[مکه]] قرار دارد. این کوه شکلی مخروطی دارد و از دیگر کوههایی که شهر مکه بر دامنه آنها واقع شده، مستقل است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> فاصله کوه نور تا [[مسجد الحرام]] یک فرسنگ<ref>رجوع کنید به ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۵۸.</ref> حدود شش کیلومتر است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> این کوه که مشرف بر [[منا|مِنا]] و در کنار مسیر مِنا ـ عرفات است،<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۳۰؛ ابنبطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج۱، ص۱۵۸؛ قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷.</ref> در گذشته با مکه فاصله داشت؛ اما امروزه، بهسبب توسعه شهر مکه، داخل شهر قرار گرفته و ساختمانهای مسکونی آن را احاطه کرده است. | ||
ارتفاع آن از سطح دریا ۵۶۰ متر است<ref>عبدالغنی، تاریخ امراء المکه، ص۲۲.</ref> و فقط از یک مسیر میتوان از آن صعود کرد و آن راهی است که از دیگر جاها جدا شده است.<ref>حمیری، الروض المعطار، ص۱۹۰.</ref> آب و سبزه نیز در آن دیده نمیشود.<ref>یاقوت حموی، معجمع البلدان، ذیل مادّه.</ref> قله حراء حدود چهل متر مربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعی در برابر کسی که میخواهد اطراف را تماشا کند، وجود ندارد. | ارتفاع آن از سطح دریا ۵۶۰ متر است<ref>عبدالغنی، تاریخ امراء المکه، ص۲۲.</ref> و فقط از یک مسیر میتوان از آن صعود کرد و آن راهی است که از دیگر جاها جدا شده است.<ref>حمیری، الروض المعطار، ص۱۹۰.</ref> آب و سبزه نیز در آن دیده نمیشود.<ref>یاقوت حموی، معجمع البلدان، ذیل مادّه.</ref> قله حراء حدود چهل متر مربع مساحت دارد. اطراف قله باز است و هیچ صخره یا مانعی در برابر کسی که میخواهد اطراف را تماشا کند، وجود ندارد. | ||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== غار حرا == | == غار حرا == | ||
[[پرونده:غار حراء.jpg|بندانگشتی|293x293px|ورودی [[غار حراء]] در کوه نور]] | [[پرونده:غار حراء.jpg|بندانگشتی|293x293px|ورودی [[غار حراء]] در کوه نور]] | ||
غار حِراء در بالاترین نقطهٔ کوه نور واقع شده است و فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است. برای رسیدن به آن از میان دو صخره بسیار نزدیک به هم عبور میکنند. پس از آن، غار نمایان میشود.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | [[غار حراء|غار حِراء]] در بالاترین نقطهٔ کوه نور واقع شده است و فاصله بین غار و قله حدود بیست متر است. برای رسیدن به آن از میان دو صخره بسیار نزدیک به هم عبور میکنند. پس از آن، غار نمایان میشود.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج۲، ص۱۵۷.</ref> | ||
انتهای غار کاملاً به سوی [[مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، و دهانه آن تقریباً به سمت [[بیتالمقدس]] است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۸.</ref> از بالای کوه نور مسجدالحرام و گلدستهها دیده میشوند.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج۲، ص۱۵۷.</ref> وسعت دهانه غار به اندازهای است که یک شخص با قد متوسط میتواند از آن عبور کند و در آنجا به [[نماز]] بایستد. داخل آن از هنگام طلوع تا غروب آفتاب روشن است، اما گرمای سوزان به آن نفوذ نمیکند.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷–۱۰۸.</ref> | انتهای غار کاملاً به سوی [[مسجدالحرام]] و [[کعبه]]، و دهانه آن تقریباً به سمت [[بیتالمقدس]] است.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۸.</ref> از بالای کوه نور [[مسجدالحرام]] و گلدستهها دیده میشوند.<ref>خادمی، راهنمای حج، ج۲، ص۱۵۷.</ref> وسعت دهانه غار به اندازهای است که یک شخص با قد متوسط میتواند از آن عبور کند و در آنجا به [[نماز]] بایستد. داخل آن از هنگام طلوع تا غروب آفتاب روشن است، اما گرمای سوزان به آن نفوذ نمیکند.<ref>قائدان، تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۱۰۷–۱۰۸.</ref> | ||
برخی مورخان، غار حراء را با [[غار ثور]] ــ که پیامبر اکرم(ص) هنگام [[هجرت]] از مکه به [[مدینه]]، به آن پناه بردـ اشتباه کردهاند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۰؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰.</ref> | برخی مورخان، [[غار حراء]] را با [[غار ثور]] ــ که [[پیامبر اکرم(ص)]] هنگام [[هجرت]] از [[مکه]] به [[مدینه]]، به آن پناه بردـ اشتباه کردهاند.<ref>رجوع کنید به ازرقی، اخبار مکه، ج۲، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۰؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰.</ref> | ||
برخی فقها [[زیارت]] غار حراء را از [[مستحبات]] اعمال [[حج]] ذکر کردهاند.<ref>رجوع کنید به شهید اول، الدروس الشرعیه، ج۱، ص۴۶۸؛ سبزواری، ذخیرة المعاد، ص۶۹۵؛ قس ابنتیمیه، مجموع الفتاوی، ج۱۵، جزء۲۶، ص۶۸.</ref> از گذشته تاکنون، مردم به زیارت [[غار حراء]] میروند و گفته شده است که دعا در آنجا مستجاب میشود.<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۹۰؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۱۹۹، ۲۸۰.</ref> | برخی فقها [[زیارت]] [[غار حراء]] را از [[مستحبات]] اعمال [[حج]] ذکر کردهاند.<ref>رجوع کنید به شهید اول، الدروس الشرعیه، ج۱، ص۴۶۸؛ سبزواری، ذخیرة المعاد، ص۶۹۵؛ قس ابنتیمیه، مجموع الفتاوی، ج۱۵، جزء۲۶، ص۶۸.</ref> از گذشته تاکنون، مردم به زیارت [[غار حراء]] میروند و گفته شده است که [[دعا]] در آنجا مستجاب میشود.<ref>ابنجبیر، رحلة ابنجبیر، ص۱۹۰؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۱۹۹، ۲۸۰.</ref> | ||
== کوه نور در روایات دینی و تاریخی == | == کوه نور در روایات دینی و تاریخی == | ||
[[پرونده:پیامبر در غار حرا - دریافت وحی - هزاران فرشته در حال نظاره- کتاب سیره النبی- قرن یازدهم.jpg|بندانگشتی|293x293px|[[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[غار حرا]] در حال دریافت | [[پرونده:پیامبر در غار حرا - دریافت وحی - هزاران فرشته در حال نظاره- کتاب سیره النبی- قرن یازدهم.jpg|بندانگشتی|293x293px|[[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] در [[غار حرا]] در حال دریافت [[وحی]]، در کتاب سیرة النبی، که در قرن یازدهم قمری به دستور سلطان مراد سوم حاکم عثمانی تهیه شده است.]] | ||
روایت شده، [[حضرت آدم(ع)]] خانه کعبه را از سنگهای پنج کوه بنا کرد که یکی از آنها کوه نور بود.<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده {{یادداشت| علامه طهرانی گفته است: و بِطَلعَتِکَ فی ساعیرَ و ظُهورِکَ فی جَبَلِ فارانَ«بِطَلعَتک» یعنی: به نشان دادن «خودت را نشان دادی در کوه ساعیر به پیغمبر اکرم صلّی اللَه علیه و آله و سلّم.»”و ظُهورِکَ فی جَبَلِ فارانَ «و ظاهر شدی در جبل فاران» جبل فاران کوهی است نزدیک مکّه، همانجایی که محلّ مناجات پیغمبر بود. طهرانی، سیّد محمّد حسین، تفسیر آیۀ نور،مقدّمه و تصحیح سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی }}که نور همان کوه فاران است که در [[تورات]] از آن یاد شده،<ref>کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵.</ref> اما ظاهراً فاران نامی است که به همه کوههای مکه اطلاق شده است نه فقط کوه نور.<ref>عاملی، الصحیح، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | روایت شده، [[حضرت آدم(ع)]] خانه [[کعبه]] را از سنگهای پنج کوه بنا کرد که یکی از آنها کوه نور بود.<ref>هیثمی، مجمع الزوائد، ج۳، ص۲۸۸؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۹۱.</ref> گفته شده {{یادداشت| علامه طهرانی گفته است: و بِطَلعَتِکَ فی ساعیرَ و ظُهورِکَ فی جَبَلِ فارانَ«بِطَلعَتک» یعنی: به نشان دادن «خودت را نشان دادی در کوه ساعیر به پیغمبر اکرم صلّی اللَه علیه و آله و سلّم.»”و ظُهورِکَ فی جَبَلِ فارانَ «و ظاهر شدی در جبل فاران» جبل فاران کوهی است نزدیک مکّه، همانجایی که محلّ مناجات پیغمبر بود. طهرانی، سیّد محمّد حسین، تفسیر آیۀ نور،مقدّمه و تصحیح سیّد محمّد محسن حسینی طهرانی }}که نور همان کوه فاران است که در [[تورات]] از آن یاد شده،<ref>کتاب اول سموئیل نبی، ۱:۲۵.</ref> اما ظاهراً فاران نامی است که به همه کوههای مکه اطلاق شده است نه فقط کوه نور.<ref>عاملی، الصحیح، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | ||
گفتهاند از | گفتهاند از [[معجزات پیامبر(ص)]] آن بود که کوه نور در زیر پای آن حضرت به حرکت درآمد و سپس به فرمان پیامبر(ص) از حرکت بازایستاد.<ref>رجوع کنید به ابنحنبل، مسند، ج۲، ص۴۱۹؛ طبرسی، الاحتجاج، ج۱، ص۳۲۶؛ مقریزی، امتاع الاسماع، ج۵، ص۵۷.</ref> | ||
[[پیامبر(ص)]] پیش از [[اسلام]] هر سال مدتی را در آن به خلوت و عبادت میگذراند<ref>فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۷۹.</ref> از [[امام علی(ع)]] نقل شده است که [[پیامبر اسلام(ص)]] هر سال در غار حراء خلوت میگزید، من او را میدیدم و جز من کسی وی را نمیدید.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۲.</ref> | [[پیامبر(ص)]] پیش از [[اسلام]] هر سال مدتی را در آن به خلوت و [[عبادت]] میگذراند<ref>فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۷۹.</ref> از [[امام علی(ع)]] نقل شده است که [[پیامبر اسلام(ص)]] هر سال در غار حراء خلوت میگزید، من او را میدیدم و جز من کسی وی را نمیدید.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، خطبه ۱۹۲، ص۲۲۲.</ref> | ||
این کوه در [[دوره جاهلیت]] نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بناَحْوَص و [[ابوطالب]] عموی پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکری، معجم، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰.</ref> نخستین کسی که در کوه نور [[اعتکاف]] نمود، [[عبدالمطلب]]، نیای پیامبر، بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵.</ref> | این کوه در [[دوره جاهلیت]] نیز محترم بوده و در اشعار جاهلی از آن یاد شده است، از جمله در اشعار عَوف بناَحْوَص و [[ابوطالب]] عموی پیامبر.<ref>رجوع کنید به بکری، معجم، ذیل مادّه؛ فاسی، شفاء الغرام، ج۱، ص۲۸۱؛ نهروالی، کتاب الاعلام، ص۴۴۰.</ref> نخستین کسی که در کوه نور [[اعتکاف]] نمود، [[عبدالمطلب]]، نیای پیامبر، بود.<ref>ابناثیر، ج۲، ص۱۵.</ref> |