پرش به محتوا

اوداج اربعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۵ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰
جز
ویرایش جزیی
جز (ویرایش جزیی)
خط ۳: خط ۳:
'''اَوداج اَربَعه''' یا '''رگ‌های چهارگانه''' به مری، حلقوم و دو شاهرگ اطراف آن گفته می‌شود که قطع آنها از شروط [[واجب]] ذبح در [[فقه|فقه اسلامی]] دانسته شده است. برای این حکم ادعای شهرت در میان فقهای [[امامیه]] شده است.
'''اَوداج اَربَعه''' یا '''رگ‌های چهارگانه''' به مری، حلقوم و دو شاهرگ اطراف آن گفته می‌شود که قطع آنها از شروط [[واجب]] ذبح در [[فقه|فقه اسلامی]] دانسته شده است. برای این حکم ادعای شهرت در میان فقهای [[امامیه]] شده است.


قطع شدن اوداج اربعه به صورت کامل و پی‌درپی از شروط [[تذکیه]] حیوان مذبوح است. علمای [[اهل سنت]] با اختلاف در حداقل رعایت تذکیه شرعی، بهترین و کامل‌ترین نوع تذکیه را قطع کامل اوداج اربعه دانسته‌اند.
قطع شدن اوداج اربعه به صورت کامل و پی‌درپی از شرط‌های [[تذکیه]] حیوان است. علمای [[اهل سنت]] با اختلاف در حداقل رعایت تذکیه شرعی، بهترین و کامل‌ترین نوع تذکیه را قطع کامل اوداج اربعه دانسته‌اند.


== معنای اوداج اربعه ==
== معنای اوداج اربعه ==
خط ۱۱: خط ۱۱:


== احکام فقهی ==
== احکام فقهی ==
از اوداج اربعه در باب [[طهارت]]<ref> خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، الطهارة۲، ص۱۵؛ تبریزی، تنقیح مبانی العروة - کتاب الطهارة، ۱۴۲۶ق، ج‌۲، ص۵۴.</ref> و [[صید و ذباحه]] فقه اسلامی سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۱۵.</ref> قطع اوداج اربعه از شروط پنجگانه [[ذبح]] اسلامی دانسته شده است.<ref>حلی، إرشاد الأذهان، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۱۰۷؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج‌۱۱، ص۹۵؛ نجفی، سفینة النجاة، ۱۴۲۳ق، ج‌۳، ص۱۶.</ref> برای تحقق تذکیه و ذبح اسلامی،<ref> خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، الطهارة۲، ص۱۵؛ شبر، العمل الأبقی، ۱۳۸۳ق، ج‌۱، ص: ۲۵۲؛ خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۳، ص۱۱.</ref> قطع کردن کامل اوداج اربعه طبق قاعده اولیه<ref>صدر، ما وراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج‌۷، ص۲۸۶.‌</ref> [[واجب]] دانسته شده<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۷؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج‌۳، ص۱۶۰؛ نجفی، سفینة النجاة، ۱۴۲۳ق، ج‌۳، ص۱۶.</ref> و برای آن ادعای شهرت<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج‌۱۱، ص۴۷۳؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج‌۲، ص۲۰۱؛ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج‌۳، ص۷۰۲.</ref> در میان علمای [[امامیه]] شده است.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref> دلیل حکم مشهور روایتی از [[عبدالرحمن بن حجاج]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۲۸؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۶.</ref> دانسته شده است؛<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref> چنان‌که روایاتی از [[زید شحام]] نیز وجود دارد که مخالف قول مشهور است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۲۸؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۵۱.</ref> برخی سعی کردند که میان این [[حدیث|روایات]] جمع کنند.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref>
از اوداج اربعه در باب [[طهارت]]<ref> خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، الطهارة۲، ص۱۵؛ تبریزی، تنقیح مبانی العروة - کتاب الطهارة، ۱۴۲۶ق، ج‌۲، ص۵۴.</ref> و [[صید و ذباحه]] فقه اسلامی سخن به میان آمده است.<ref> جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج‌۱، ص۷۱۵.</ref> قطع اوداج اربعه از شروط پنجگانه [[ذبح]] اسلامی دانسته شده است.<ref>حلی، إرشاد الأذهان، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۱۰۷؛ اردبیلی، مجمع الفائدة، ۱۴۰۳ق، ج‌۱۱، ص۹۵؛ نجفی، سفینة النجاة، ۱۴۲۳ق، ج‌۳، ص۱۶.</ref> برای تحقق تذکیه و ذبح اسلامی،<ref> خویی، التنقیح، ۱۴۱۸ق، الطهارة۲، ص۱۵؛ شبر، العمل الأبقی، ۱۳۸۳ق، ج‌۱، ص: ۲۵۲؛ خویی، موسوعة الإمام الخوئی، ۱۴۱۸ق، ج‌۳، ص۱۱.</ref> قطع کردن کامل اوداج اربعه [[واجب]] دانسته شده<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۷؛ محقق حلی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج‌۳، ص۱۶۰؛ نجفی، سفینة النجاة، ۱۴۲۳ق، ج‌۳، ص۱۶.</ref> و برای آن ادعای شهرت<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج‌۱۱، ص۴۷۳؛ فیض کاشانی، مفاتیح الشرائع، قم، ج‌۲، ص۲۰۱؛ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج‌۳، ص۷۰۲.</ref> در میان علمای [[امامیه]] شده است.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref> دلیل حکم مشهور روایتی از [[عبدالرحمن بن حجاج]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۲۸؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۳۲۶.</ref> دانسته شده است؛<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref> چنان‌که روایاتی از [[زید شحام]] نیز وجود دارد که مخالف قول مشهور است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۲۲۸؛ طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۹، ص۵۱.</ref> برخی سعی کردند که میان این [[حدیث|روایات]] جمع کنند.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع)، قم، ج‌۹، ص۱۷۶.</ref>


اوداج اربعه از شرایط حیوان برای ذبح دانسته شده است؛<ref> صدر، ما وراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج‌۷، ص۲۸۱.</ref> از این رو اگر حیوانی اوداج اربعه را نداشته باشد قابلیت تذکیه را نخواهد داشت؛ البته به خلاف حیواناتی که قابلیت صید را دارند.<ref> صدر، ما وراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج‌۷، ص۲۷۲.</ref>  
اوداج اربعه از شرایط حیوان برای ذبح دانسته شده است؛<ref> صدر، ما وراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج‌۷، ص۲۸۱.</ref> از این رو اگر حیوانی اوداج اربعه را نداشته باشد قابلیت تذکیه را نخواهد داشت؛ البته به خلاف حیواناتی که قابلیت صید را دارند.<ref> صدر، ما وراء الفقه، ۱۴۲۰ق، ج‌۷، ص۲۷۲.</ref>  
خط ۳۵: خط ۳۵:
فقهای [[اهل سنت]] نیز در حداقل رعایت قطع اوداج اربعه، اختلاف‌نظر دارند. عده‌ای از مؤلفان با تحقیق در فتاوای علمای اهل‌سنت آورده‌اند که [[شافعی|محمد بن ادریس شافعی]] قطع حلقوم و مری را کافی و [[احمد بن حنبل]] علاوه بر آن‌دو، قطع دو شاهرگ را نیز لازم دانسته است. [[ابوحنیفه]] قطع حلقوم و مری و یکی از شاهرگ‌ها را کافی دانسته است؛ هرچند همه علمای اهل سنت معتقدند که بهترین و کامل‌ترین نوع تذکیه قطع کامل اوداج اربعه می‌باشد.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع) عربی، ج‌۹، ص۱۷۷.‌</ref> [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|الخلاف]] بعد از ذکر برخی از فتاوای اهل سنت، معتقد است این فتاوا ثابت شده نیست و مقتضای احتیاط آن است که چهار رگ گردن به صورت کامل بریده شود.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۸.‌</ref>
فقهای [[اهل سنت]] نیز در حداقل رعایت قطع اوداج اربعه، اختلاف‌نظر دارند. عده‌ای از مؤلفان با تحقیق در فتاوای علمای اهل‌سنت آورده‌اند که [[شافعی|محمد بن ادریس شافعی]] قطع حلقوم و مری را کافی و [[احمد بن حنبل]] علاوه بر آن‌دو، قطع دو شاهرگ را نیز لازم دانسته است. [[ابوحنیفه]] قطع حلقوم و مری و یکی از شاهرگ‌ها را کافی دانسته است؛ هرچند همه علمای اهل سنت معتقدند که بهترین و کامل‌ترین نوع تذکیه قطع کامل اوداج اربعه می‌باشد.<ref> جمعی از مؤلفان، مجلة فقه أهل البیت(ع) عربی، ج‌۹، ص۱۷۷.‌</ref> [[شیخ طوسی]] در کتاب [[الخلاف فی الاحکام (کتاب)|الخلاف]] بعد از ذکر برخی از فتاوای اهل سنت، معتقد است این فتاوا ثابت شده نیست و مقتضای احتیاط آن است که چهار رگ گردن به صورت کامل بریده شود.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج‌۶، ص۴۸.‌</ref>


عده‌ای از محققان شرط قطع اوداج اربعه را از احکام اختصاصی [[اسلام]] دانسته و معتقدند که [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و [[مجوسیان]] آن را رعایت نکرده و به شیوه‌های دیگر [[ذبح]] می‌کنند بنابراین خوردن مذبوحه آنها [[حرام]] است.<ref>بهبهانی، حاشیة مجمع الفائدة، ۱۴۱۷ق، ص۶۵۰.‌</ref>
عده‌ای از محققان شرط قطع اوداج اربعه را از احکام اختصاصی [[اسلام]] دانسته و معتقدند که [[یهودیان]]، [[مسیحیان]] و [[مجوسیان]] آن را رعایت نکرده و به شیوه‌های دیگر [[ذبح]] می‌کنند.<ref>بهبهانی، حاشیة مجمع الفائدة، ۱۴۱۷ق، ص۶۵۰.‌</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۱٬۸۴۴

ویرایش