عنین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''عِنّین''' یا '''ناتوان جنسی''' مردی که توانایی [[آمیزش|رابطه جنسی]] را از دست داده است. به این بیماری عُنَن می‌گویند. [[احکام]] عنین در بخش‌های مختلف [[فقه|فقهی]] از جمله [[نکاح]]، [[قصاص]] و [[دیات]] آمده است. مرد عنین موظف است تا بیماری خود را قبل از ازدواج به زن اطلاع دهد و اگر این کار را نکند مرتکب [[گناه]] شده است. عنین از مواردی است که در صورت فراهم بودن شروط و نارضایتی زوجه، سبب فسخ [[عقد ازدواج]] می‌شود.  

اگر شخص سالم سبب قطع آلت عنین گردد، [[قصاص]] نخواهد شد و [[دیه]] او یک‌سوم دیه کامل لحاظ شده است.

عنین یا ناتوان جنسی <ref>بروجردی، منابع فقه شیعه، ۱۴۲۹ق، ج‌۳۱، ص۶۳۱؛ جمعی از مولفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج‌۴۱، ص۲۶.</ref> به مرد مبتلا به بیماری جنسی که بر اثر آن آلت تناسلی ضعیف شده و نعوظ نمی‌کند؛<ref>عاملی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج‌۱۳، ص۲۲۹‌؛ بحرانی، الحدائق الناضرة، ۱۴۰۵ق، ج‌۲۴، ص۳۴۳ به نقل از از مصباح المنیر؛ بحرانی، الأنوار اللوامع، قم، ج‌۱۰، قسم‌۱، ص۱۶۱.</ref> به‌طوری که قدرت نزدیکی را از دست می‌دهد،<ref>عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۷۳؛ امامی، حقوق مدنی، قم، ج‌۴، ص۴۶۴.</ref> و یا به مردی که تمایل جنسی ندارد، گفته شده است.<ref>حمیری، شمس العلوم، ۱۴۲۰، ج‌۷، ص۴۲۸۷؛ فیومی، المصباح المنیر، قم، ج‌۲، ص۴۳۳.</ref> برخی شخص پیری که قدرت [[جماع]] نداشته باشد را نیز در حکم عنین دانسته‌اند؛<ref>جمعی از مؤلفان، معجم المصطلحات، قم، ج‌۲، ص۵۵۰.</ref> تعاریف دیگری نیز از جمله عدم قدرت نزدیکی به خاطر کوچکی آلت و یا حتی نداشتن منی، وجود دارد.<ref> جمعی از مؤلفان، معجم المصطلحات، قم، ج‌۲، ص۵۵۰.</ref> {{یادداشت| فراهیدی در کتاب العین، معنای دیگری از عنین ارائه کرده است و به شخصی که توانایی نگهداری باد معده را ندارد، گفته است.(فراهیدی، کتاب العین، ۱۴۱۰ق، ج‌۱، ص۹۰.)}}

برخی معتقدند که عنین همچون [[محارم]]، پیر فرتوت و اطفال نابالغ است و در برابر او رعایت حجاب و پوشاندن زینت توسط زن لازم نیست.<ref> جرجانی، تفسیر شاهی، ۱۴۰۴ق، ج‌۲، ص۳۶۳.</ref>

* اگر بعد از عقد عنین شده باشد، در صورتی که نزدیکی صورت نگرفته باشد، می‌تواند عقد را به هم بزند.<ref> خمینی، توضیح المسائل (محشی)، ۱۴۲۴ق، ج‌۲، ص۴۶۱.</ref> و اگر تنها یک مرتبه نزدیکی صورت گرفته باشد، و بعد از آن عنین شده باشد، خیار فسخ وجود نخواهد داشت؛<ref> عاملی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج‌۸، ص۱۰۵‌؛ عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۷۳.</ref> زیرا دیگر عنن شرعی نخواهد بود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۰، ص۳۲۶. </ref>

* زن برای فسخ عقد ازدواج باید به نزد [[حاکم شرع]] برود. حاکم شرع به او یک سال فرصت می‌دهد.<ref> عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۷۳؛ خراسانی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۳۷۶ش، ج‌۲، ص۲۱۰.‌</ref> اگر شوهر در این مدت بتواند نزدیکی کند، حتی با یکی دیگر از زنان خود، زن حق فسخ ازدواج را نخواهد داشت.<ref> عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۷۳؛ خراسانی، شرح تبصرة المتعلمین، ۱۳۷۶ش، ج‌۲، ص۲۱۰.‌</ref> رجوع به حاکم برای تعیین مدت یک سال است و بعد از اتمام مدت، زن می‌تواند بدون رجوع به حاکم شرع فسخ نماید.<ref> عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۷۶.</ref>

عنین جز مسائل شرعی است که نیاز به کارشناسی پزشکی دارد.<ref>جمعی از مؤلفان، مجله فقه اهل بیت(ع)، قم، ج‌۸، ص۱۵۶.</ref> برای تشخیص بیماری عنین برای فردی که بیماری خود را انکار می‌کند، راههایی با استناد به [[روایات]] اسلامی ذکر شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‌۵، ص۴۱۱؛ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج‌۳، ص۵۴۹-۵۵۰؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۰، ص۳۵۳، ۳۵۵.</ref> {{یادداشت|از جمله آنکه مرد در آب سرد بنشیند، اگر آلتش جمع شود، عنین نخواهد بود.(صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۳۲۲؛ منسوب به امام رضا، فقه الرضا، ۱۴۰۶ق، ص۲۳۷.)}}

عده‌ای از [[فقها]] معتقدند که اگر زوجه مدعی عنین بودن شوهر باشد و مرد منکر باشد، قول منکر با [[قسم]] پذیرفته می‌شود.<ref> شعرانی، تبصرة المتعلمین، ۱۴۱۹ق، ج‌۲، ص۵۴۱‌؛ عاملی، جامع عباسی، ۱۴۲۹ق، ص۶۸۵.</ref>

به دستور ماده «۱۱۲۵» قانون مدنی [[جمهوری اسلامی ایران]]، هرگاه بیماری عنن در زمان عقد موجود باشد، موجب حق فسخ برای زن می‌شود.<ref> امامی، حقوق مدنی، قم، ج‌۴، ص۴۶۴.</ref> و حتی اگر بیماری عنن پس از عقد حاصل شده باشد، زن می‌تواند [[نکاح]] را فسخ کند.<ref> محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده - نکاح و انحلال آن، ۱۳۸۴ش، ص۳۵۷.</ref>  

عده‌ای معتقدند اطلاق این قانون شامل زمانی که مرد بعد از نزدیکی نیز عنین شده باشد، خواهد بود.<ref> امامی، حقوق مدنی، قم، ج‌۴، ص۴۶۴.</ref>