سبیکه: تفاوت میان نسخه‌ها

'''سَبیکه'''، معروف به '''سبیکه نوبیه''' و '''خیزران''' همسر [[امام رضا(ع)]] و مادر [[امام جواد(ع)]]. بنا بر  روایات، کنیزی<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱.</ref> از نسل [[ماریه قبطیه]] بود.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۶۶۴.</ref> او را به نام‌های، دُرّه، خَیزُران، رَیحانَه<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷.</ref> و سُکَینَه،<ref>عاشور، موسوعة اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴.</ref> هم خوانده‌اند.<ref>امین، اعیان الشیعة، بیروت، ج۲، ص۳۲.</ref> نام خیزران را [[امام رضا(ع)]] برایش انتخاب کرد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷؛ امین، اعیان الشیعة، بیروت، ج۲، ص۳۲.</ref> [[شیخ صدوق]] نام او را «خیزران» نقل کرده است.<ref>عاشور، موسوعة اهل البیت، بیروت، ج۱۶، ص۱۴.</ref> کنیه‌ سبیکه، ام‌الحسن بوده است.<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، ج۴، ص۳۷۹؛ طبری، دلائل الامامه، ص۲۰۹.</ref>

سبیکه را مرّیسی (<small>روستایی در مصر</small>) یا قبطی (<small>سرزمین [[مصر]]</small>) یا مرُسی (<small>شهری در کشور [[مغرب (کشور)|مغرب]]</small>) دانسته‌اند.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۷.</ref>

نقل شده است که وقتی سبیکه می‌خواست امام جواد (ع) را به دنیا بیاورد، امام رضا (ع) خواهرش، [[حکیمه دختر امام کاظم(ع)|حکیمه]]، را نزد او و برای کمک به  قابله فرستاد.<ref>علامه مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ج۵۰، ص۱۰.</ref> در حدیثی، [[حضرت محمد(ص)]] او را کنیزی پاک‌دهان دانسته که خداوند رحم او را برای به دنیا آوردن یک [[امامان شیعه|امام]] انتخاب کرده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۳.</ref>

<ref group="یادداشت">البته برخی پژوهشگران در درستی سند و محتوای این روایت تردید کرده‌اند؛ برای نمونه رجوع کنید به مقاله: نورمحمدی، مهدی، «نقد و بررسی محتوایی گزارش انتساب امام جواد علیه السلام»، در مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام جواد علیه السلام، ج۱، ص۷۴؛ طیبی، ناهید، «خوانش و بررسی روایات مربوط به خَیزُران، مادر امام جواد(ع)»، فصل‌نامه تاریخ اسلام، بهار ۱۳۹۵، شماره ۶۵.</ref>

[[علی بن حسین مسعودی|مسعودی]] هم در [[اثبات الوصیة]] او را ستوده است.<ref>نک: مسعودی، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب، ۱۳۸۴ش، ص۲۱۶.</ref>

*ابن شهرآشوب، محمد بن علی، المناقب، قم، علامه.

*امین، محسن، اعیان الشیعة، تحقیق حسن امین، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات.

*طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، دارالذخایر، قم.

*[http://hiq.bou.ac.ir/article_19367.html طیبی، ناهید، «خوانش و بررسی روایات مربوط به خَیزُران، مادر امام جواد(ع)»، فصل‌نامه تاریخ اسلام، بهار ۱۳۹۵ش.]

*عاشور، علی، موسوعة اهل البیت (علیهم السلام)، بیروت، دار نظیر عبود.