پرش به محتوا

دکة القضاء: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۸۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژوئن ۲۰۱۹
جز
ویرایش
imported>Sayedisphahani
جز (ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:مقام دکة القضا.jpg|250px|بندانگشتی|مقام دکة القضا در [[مسجد کوفه]]]]
[[پرونده:مقام دکة القضا.jpg|250px|بندانگشتی|مقام دکة القضا در [[مسجد کوفه]]]]


'''دَکَّةُ الْقَضاء''' مکانی در [[مسجد کوفه]] که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در آن به [[قضاوت]] می‌پرداخت. برای این مکان به عنوان مقامی در مسجد کوفه، اعمالی چون [[نماز]]، [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات حضرت زهرا]] و دعایی مخصوص وارد شده است. در برخی از کتاب‌ها، رخدادها و قضاوت‌های امیرمؤمنان(ع) در این مکان نقل شده است.
'''دَکَّةُ الْقَضاء''' مکانی در [[مسجد کوفه]] که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در آن به [[قضاوت]] می‌پرداخت. برای این مکان، اعمالی چون [[نماز]]، [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات حضرت زهرا]] و دعایی مخصوص وارد شده است. در برخی از کتاب‌ها، رخدادها و قضاوت‌های امیرمؤمنان(ع) در این مکان نقل شده است.


عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] با استناد به قضاوت‌های امام علی(ع) در مسجد کوفه، قضاوت در [[مسجد]] را [[مکروه]] ندانسته‌اند؛ اگرچه حکم به کراهت آن در بین علما مشهور است.
عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] با استناد به قضاوت‌های امام علی(ع) در مسجد کوفه، قضاوت در [[مسجد]] را [[مکروه]] ندانسته‌اند؛ اگرچه حکم به کراهت آن در بین علما مشهور است.
== معرفی جمالی ==
== معرفی جمالی ==
[[پرونده:مسجد کوفه.jpg|250px|بندانگشتی|مسجد کوفه]]
[[پرونده:مسجد کوفه.jpg|250px|بندانگشتی|مسجد کوفه]]
دکة القضاء مکانی در [[مسجد کوفه]] که به صورت دکانی کوچک<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref> یا کرسی بوده است<ref>طهرانی، الذریعة، قم، ج۸، ص۲۳۵؛ محدثی، موسوعة عاشوراء، ۱۴۱۸ق، ص۳۸۱.</ref> که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به قضاوت بر روی آن می‌پرداخته است؛ تا آن‌جا که برخی مدعی هستند که از غیر این مکان، برای قضاوت‌های امیرمومنان(ع) یاد نشده است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۳.</ref> برخی معتقدند سایبانی بر روی آن نبوده<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> و [[آیه احسان|آیه ۹۰ سوره نحل]] (إِنَّ اللَّهَ یأمُرُ بِالعَدلِ وَ الإِحسانِ وَ إیتاءِ ذِی القُربیٰ وَ...) بر ستون کنار آن نگاشته شده بود.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref>  
دکة القضاء مکانی در [[مسجد کوفه]] که به صورت دکانی کوچک<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref> یا کرسی بوده است<ref>طهرانی، الذریعة، قم، ج۸، ص۲۳۵؛ محدثی، موسوعة عاشوراء، ۱۴۱۸ق، ص۳۸۱.</ref> که [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] به قضاوت بر روی آن می‌پرداخته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۳.</ref> برخی معتقدند سایبانی بر روی آن نبوده<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> و [[آیه احسان|آیه ۹۰ سوره نحل]] (إِنَّ اللَّهَ یأمُرُ بِالعَدلِ وَ الإِحسانِ وَ إیتاءِ ذِی القُربیٰ وَ...) بر ستون کنار آن نگاشته شده بود.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref>  


=== مقامی در مسجد کوفه ===
== اعمال ==
برای این مکان که به صورت مقامی در مسجد کوفه است، اعمالی از جمله دو رکعت [[نماز]] و [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات حضرت زهرا(س)]]<ref>انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۲۲، ص۱۷۵.</ref> و دعایی خاص ذکر شده است.<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۶ – ۱۷۷؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۵۲ – ۲۵۳؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۱؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۴۹۵ - ۴۹۶.</ref> این دعا عبارت است از:
برای دکه القضاء که به صورت مقامی در مسجد کوفه است، اعمالی از جمله دو رکعت [[نماز]] و [[تسبیحات حضرت زهرا(س)|تسبیحات حضرت زهرا(س)]]<ref>انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۲۲، ص۱۷۵.</ref> و این دعا ذکر شده است:<ref>ابن مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۷۶ – ۱۷۷؛ شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۵۲ – ۲۵۳؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۱؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۴۹۵ - ۴۹۶.</ref>


{{جمع شدن|«یا مَالِکی وَ مُمَلِّکی وَ مُتَغَمِّدِی [مُعْتَمَدِی] بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَیرِ اسْتِحْقَاقٍ وَجْهِی خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلالِ وَجْهِک الْکرِیمِ}} لا تَجْعَلْ هَذِهِ الشِّدَّةَ وَ لا هَذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِیصَالِ الشَّأْفَةِ وَ امْنَحْنِی مِنْ فَضْلِک مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَدا مِنْ غَیرِ مَسْأَلَةٍ أَنْتَ الْقَدِیمُ الْأَوَّلُ الَّذِی لَمْ تَزَلْ وَ لا تَزَالُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ بَارِک لِی فِی أَجَلِی وَ اجْعَلْنِی مِنْ عُتَقَائِک وَ طُلَقَائِک مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
{{جمع شدن|«یا مَالِکی وَ مُمَلِّکی وَ مُتَغَمِّدِی [مُعْتَمَدِی] بِالنِّعَمِ الْجِسَامِ مِنْ غَیرِ اسْتِحْقَاقٍ وَجْهِی خَاضِعٌ لِمَا تَعْلُوهُ الْأَقْدَامُ لِجَلالِ وَجْهِک الْکرِیمِ}} لا تَجْعَلْ هَذِهِ الشِّدَّةَ وَ لا هَذِهِ الْمِحْنَةَ مُتَّصِلَةً بِاسْتِیصَالِ الشَّأْفَةِ وَ امْنَحْنِی مِنْ فَضْلِک مَا لَمْ تَمْنَحْ بِهِ أَحَدا مِنْ غَیرِ مَسْأَلَةٍ أَنْتَ الْقَدِیمُ الْأَوَّلُ الَّذِی لَمْ تَزَلْ وَ لا تَزَالُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ زَکِّ عَمَلِی وَ بَارِک لِی فِی أَجَلِی وَ اجْعَلْنِی مِنْ عُتَقَائِک وَ طُلَقَائِک مِنَ النَّارِ بِرَحْمَتِک یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.»
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


این اعمال در پایان و پس از تمام شدن اعمال مقام [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به جا آورده می‌شود.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref>  
این اعمال پس از اعمال مقام [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به جا آورده می‌شود.<ref>قمی، مفاتیح الجنان، قم، ص۳۸۸.</ref>  


در برخی منابع از این مکان و [[بیت الطشت|بیت‌الطشت]] به‌عنوان محلی واحد یاد شده و اعمال مشترکی برای آن نقل شده است.<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> هرچند برخی این دو مکان را متصل به یکدیگر<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۲.</ref> و تفکیک شده دانسته و برای هر کدام وظیفه خاصی ذکر کرده‌اند.<ref>شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۵۲ – ۲۵۳؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۴۹۵ - ۴۹۶.</ref>
در برخی منابع از این مکان و [[بیت الطشت|بیت‌الطشت]] به‌عنوان محلی واحد یاد شده و اعمال مشترکی برای آن نقل شده است.<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۵۷.</ref> هرچند برخی این دو مکان را متصل به یکدیگر<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۴۱۲.</ref> و تفکیک شده دانسته و برای هر کدام اعمال خاصی ذکر کرده‌اند.<ref>شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲۵۲ – ۲۵۳؛ مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۴۹۵ - ۴۹۶.</ref>


== رخدادهای تاریخی ==
== رخدادهای تاریخی ==
خط ۲۳: خط ۲۳:
در برخی داستان‌ها نیز از ملاقات برخی افراد با [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] در نزدیکی دکة القضاء سخن به میان رفته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۳، ص۲۶۳–۲۶۵؛ محدث نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۶۷۷–۶۷۹، ج۲، ص۷۵۱-۷۵۲.</ref>
در برخی داستان‌ها نیز از ملاقات برخی افراد با [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام زمان(عج)]] در نزدیکی دکة القضاء سخن به میان رفته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۳، ص۲۶۳–۲۶۵؛ محدث نوری، نجم الثاقب، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۶۷۷–۶۷۹، ج۲، ص۷۵۱-۷۵۲.</ref>


== ارتباط با فقه ==
== استفاده‌های فقهی ==
یکی از احکامی که بر آن ادعای شهرت شده، [[مکروه|کراهت]] قضاوت در [[مسجد]] است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۲.</ref> البته با توجه به قضاوت‌های امام در دکة القضای [[مسجد کوفه]] برخی بر این اعتقادند که این مسئله کراهت نداشته<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص: ۲۷۹، ج۲، ص: ۱۵۶ – ۱۵۷؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۲.</ref> و یا این کراهت شامل [[عصمت|معصوم]] نمی‌شود؛ چرا که داوری او قطعا از روی علم و مطابق با واقع خواهد بود.<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۱۰۶؛ مازندرانی، شرح فروع الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۲۸۹.</ref> و یا آن که کراهت مختص اوقات [[نماز]] می‌باشد.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۵۰۷؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۳.</ref> در این میان حتی [[حدیث|روایتی]] مبنی بر اینکه [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] هم در مسجد خود به قضاوت می‌پرداخت، نقل شده است.<ref>ابن أبی جمهور، عوالی اللئالی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۴.</ref>  
کراهت قضاوت در مسجد، از احکامی است ادعای شهرت شده است.<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۲.</ref> در حالی‌که برخی از فقیهان با استناد به قضاوت‌های امام علی در دکة القضا، یا قضاوت در مسجد را مکروه ندانسته،<ref>ابن ادریس، السرائر الحاوی، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص: ۲۷۹، ج۲، ص: ۱۵۶ – ۱۵۷؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۲.</ref> و یا کراهت آن را شامل [[عصمت|معصوم]] ندانسته<ref>مجلسی، روضة المتقین، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۱۰۶؛ مازندرانی، شرح فروع الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۲۸۹.</ref> و یا اینکه کراهت را مختص اوقات [[نماز]] دانسته‌اند.<ref>فیض کاشانی، الوافی، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۵۰۷؛ مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۰، ص۳۶۳.</ref>  


برخی از علمای [[امامیه]] همچون [[میرزا محمود طباطبایی]] (۱۲۷۲ق) کتابی با عنوان «دکة القضاء فی مسائل القضاء و الشهادات»<ref>طهرانی، الذریعة، قم، ج۸، ص۲۳۵.</ref> و یا «دکة القضاء فی الاحکام و الشهادات» داشته است.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹ق، ج۷، ص۱۷۸.</ref>
[[میرزا محمود طباطبایی]] (۱۲۷۲ق) از علمای امامیه، کتابی با عنوان «دکة القضاء فی مسائل القضاء و الشهادات»<ref>طهرانی، الذریعة، قم، ج۸، ص۲۳۵.</ref> و یا «دکة القضاء فی الاحکام و الشهادات» نوشته است.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹ق، ج۷، ص۱۷۸.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==