ناصبی: تفاوت میان نسخه‌ها

ناصبی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۲:۵۹

۳۰۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۸

جز

تمیزکاری

دیداریویکی‌متن

Shamsoddin

Automoderated users، دیوان‌سالاران، confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران، templateeditor

۱۶٬۹۹۲

ویرایش

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 ==احکام==
-فقیهان شیعه در بحث [[نجاست کفار]] از به نصب نیز پرداخته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref>از نظر آنان، نواصب نجس و در حکم کفّارند<ref> طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۵.</ref> همچنین بر اساس روایات نواصب از برخی حقوق اجتماعی محروم شده‌اند، مانند؛
+فقیهان شیعه در بحث [[نجاست کفار]] به نصب و ناصبی نیز پرداخته‌اند.<ref> برای نمونه، نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۶۳-۶۵؛ بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۵، ص۱۸۵-۱۷۷.</ref>از نظر آنان، نواصب نجس و در حکم کفّارند<ref> طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۵.</ref> همچنین بر اساس روایات نواصب از برخی حقوق اجتماعی محروم شده‌اند، مانند؛
 {{ستون-شروع|۲}}
 * جایز نبودن خوردن [[ذبح|ذبیحه]] آنان<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ج۹، ص۷۱؛ امام خمینی، رساله النجاة، ص۳۲۵.</ref>
@@ خط ۴۲: / خط ۴۲: @@
 در منابع برخی افراد به عنوان ناصبی یاد شده است؛
 * [[معاویه بن ابی‌سفیان]]؛ ابن ابی‌الحدید از جاحظ نقل کرده که معاویه در پایان خطبه‌های [[نماز جمعه]] علی(ع) را لعن می‌کرد و می‌گفت این امر آن قدر باید گسترش یابد تا کسی فضیلتی از علی نقل نکند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۵۶-۵۷.</ref>
-* [[عثمانیه]]؛ کسانی که به خاطر غلو در محبت عثمان به تنقیص امام علی روی آوردند.<ref>ابن حجر عسقلانی، فتح الباری، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۱۳.</ref> و براین باور بودند که امام علی عثمان را به قتل رسانده یا به این امر کمک کرده است.{{مدرک}}  از این رو از بیعت با او سر باززدند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۴۳۰.</ref> ابن حجر عسقلانی نواصب را گروهی معرفی کرده که اعتقاد دارند که امام علی عثمان را به قتل رسانده یا به این امر کمک کرده است.<ref>ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
+* [[عثمانیه]]؛ کسانی که به خاطر غلو در محبت عثمان به تنقیص امام علی روی آوردند.<ref>ابن حجر، فتح الباری، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۱۳.</ref> و براین باور بودند که امام علی عثمان را به قتل رسانده یا به این امر کمک کرده است.{{مدرک}}  از این رو از بیعت با او سر باززدند.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۴، ص۴۳۰.</ref> ابن حجر نواصب را گروهی معرفی کرده که اعتقاد دارند که امام علی، عثمان را به قتل رسانده یا در قتل او کمک کرده است.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۸، ص۴۵۸.</ref>
 * [[خوارج]]؛ گروهی از سپاه امام علی(ع) در جنگ صفین بودند که علی بن ابیطالب را متهم به کفر کردند و علیه او شوریدند. آنان را به سبب دشمنی با امام علی(ع)، نواصب یا ناصبه نیز خوانده‌اند<ref> مقریزی، المواعظ و الاعتبار، ۱۴۲۲-۱۴۲۵ق، ج۴، قسم ۱، ص۴۲۸.</ref>
-* [[خلفای بنی‌امیه]]؛ به جز [[عمر بن عبدالعزیز]]، از سال ۴۱ تا ۹۲ق بر منابر حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۵، ص۴۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۰۷.</ref>
+* [[خلفای بنی‌امیه]]؛ خلفای اموی به جز [[عمر بن عبدالعزیز]]، از سال ۴۱ تا ۹۲ق بر منابر حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۵، ص۴۲؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۳۰۷.</ref>
-* [[حجاج بن یوسف ثقفی]]؛ حجاج <ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref>کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمی‌کردند، به قتل می‌رساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م،‌ ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را می‌کشت و به کوچک‌ترین ظن و تهمتی بازداشت می‌کرد و اگر به کسی گفته می‌شد زندیق یا کافر، بهتر بود برایش از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref>
+* [[حجاج بن یوسف ثقفی]]؛ حجاج با اهل بیت دشمن بود<ref>نگاه کنید به مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۴۴.</ref> او کسانی را که از امام علی و یاران او، اعلام برائت نمی‌کردند، به قتل می‌رساند.<ref>مغنیه، الشیعه و الحاکمون، ۲۰۰۰م،‌ ص۹۴-۹۶.</ref> او شیعیان را می‌کشت و به کوچک‌ترین ظن و تهمتی بازداشت می‌کرد و اگر به کسی گفته می‌شد زندیق یا کافر، بهتر بود برایش از اینکه وی را شیعه علی معرفی کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۱، ص۴۴.</ref>
-* [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر بالای منبر سب می‌کرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به صورت «انت منی بمنزلة قارون من موسی»  تحریف می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابی‌طالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref>
+* [[حریز بن عثمان]]؛ حریز امام علی را بر بالای منبر سب می‌کرد.<ref> سمعانی، الانساب، ۱۳۸۲ق، ج۶، ص۹۵.</ref> او حدیث [[حدیث منزلت|انت منی بمنزلة هارون من موسی]] را به  «انت منی بمنزلة قارون من موسی»  تحریف می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۳۹.</ref> به گفته ابن حبان از رجالیان اهل سنت، حریز هر روز صبح، و هر شب [[علی|علی بن ابی‌طالب]] را ۷۰ بار [[لعن]] می‌کرد.<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، دار صادر، ج۲، ص۲۴۰.</ref>
 *[[مغیرة بن شعبه]]؛ هنگامی که از سوی معاویه فرماندار کوفه بود، بر منبر می‌رفت و امام علی(ع) و شیعیان او را ناسزا می‌گفت و لعن می‌کرد.<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۵۰.</ref>
 == پیدایش ناصبی‌گری==
-برخی معتقدند، ناصبی‌گری با [[قتل عثمان]]، نمود پیدا کرد  و در [[حکومت امویان]] رسمیت یافت.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، .</ref> به گزارش منابع تاریخی معاویه بن ابی‌سفیان هنگامی که در سال ۴۱ق مغیرة بن شعبه را به امارت کوفه گماشت به او دستور داد به امام علی ناسزا بگوید و از یاران او بدگویی کند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۲۵۴.</ref> پس از او خلفای بنی امیه تا زمان خلافت عمر بن عبدالعزیز بر منابر<ref>زمخشری، ربیع الابرار، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۳۵.</ref> حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۵، ص۴۲.</ref> حاکم نیشابوری، قرن چهارم قمری را آکنده از نصب بر ضد علی توصف می‌کند و انگیزه خود از نگارش کتاب فضائل فاطمة الزهراء را مقابله با این جریان ذکر می‌کند او در توصیف فضای قرن چهارم می‌نویسد:
+برخی معتقدند، ناصبی‌گری با [[قتل عثمان]]، نمود پیدا کرد  و در [[حکومت امویان]] رسمیت یافت.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، ص۹۹.</ref> به گزارش منابع تاریخی معاویه بن ابی‌سفیان هنگامی که در سال ۴۱ق مغیرة بن شعبه را به امارت کوفه گماشت به او دستور داد به امام علی ناسزا بگوید و از یاران او بدگویی کند.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ج۵، ص۲۴۳؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک،۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۵۴.</ref> پس از او خلفای بنی امیه تا زمان خلافت عمر بن عبدالعزیز بر منابر<ref>زمخشری، ربیع الابرار، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۳۵.</ref> حضرت علی را سب می‌کردند.<ref>ابن اثیر، الکامل، ج۵، ص۴۲.</ref> حاکم نیشابوری، قرن چهارم قمری را آکنده از نصب بر ضد علی توصف می‌کند و انگیزه خود از نگارش کتاب فضائل فاطمة الزهراء را مقابله با این جریان ذکر می‌کند او در توصیف فضای قرن چهارم می‌نویسد:
 :::زمانه ما را گرفتار رهبرانی کرده که مردم برای تقرب به آنان، به بغض آل رسول توسل می‌جویند و آنان را کوچک می‌شمارند.<ref>حاکم نیشابوری، ۱۴۲۹ق،  فضائل فاطمة الزهراء، ص۳۰.</ref>
 ===پیامدها===
 برخی از پیامدهایی که برای ناصبی‌گری در این دوره شمرده‌اند عبارتند از:
-* ورود روایات جعلی  به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی
+* ورود روایات جعلی  به کتب اهل سنت درباره تنقیص اهل بیت و انکار فضایل آنان به وسیله راویان ناصبی.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، ص۱۰۴.</ref>
 * ممنوعیت نامگذاری کودکان به نام امام علی و قتل کودکان هم‌نام علی.<ref>مزی، تهذیب الکمال، ۱۴۱۳ق، ج۲۰، ص۴۲۹.</ref>
-*مجازات و قتل افرادی که فضایل امام علی را بیان می‌کردند یا از سب او طفره می‌رفتند و یا اینکه برای معاویه فضیلتی نقل نمی‌کردند. شلاق زدن [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عطیة بن سعد]]<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۰۵.</ref> و قتل [[احمد بن علی نسائی]] از نویسندگان [[صحاح سته]] اهل سنت،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۱۲۴.</ref> از این موارد است.
+*مجازات و قتل افرادی که فضایل امام علی را بیان می‌کردند یا از سب او طفره می‌رفتند و یا اینکه برای معاویه فضیلتی نقل نمی‌کردند. شلاق زدن [[عطیه بن سعد بن جناده عوفی|عطیة بن سعد]]<ref> ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۶، ص۳۰۵.</ref> و قتل [[احمد بن علی نسائی]] از نویسندگان [[صحاح سته]] اهل سنت،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۱، ص۱۲۴.</ref> از این موارد است.<ref>کوثری، بررسی ریشه‌های تاریخی ناصبی‌گری، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref>
 == کتاب‌ها==
 عالمان و محققان شیعه آثاری درباره نصب نوشته‌اند. به [[ابن ادریس]] و [[فاضل مقداد]] رساله‌هایی در معنای نصب منسوب است.<ref>سجادی، واکاوی مفهوم ناصب و محرومیت او از حقوق مدنی در احادیث فقه و امامیه، ص۶۴.</ref>[[محدث بحرانی]] رساله‌ای با عنوان «الشهاب الثاقب فی بیان معنی النواصب» نوشته است.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۴۰۵.</ref> همچنین [[آقا بزرگ تهرانی]] از رساله «مال الناصب و انه لیس کل مخالف ناصباً» [[سید عبدالله جزایری]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و «اصول الاسلام و الایمان و حکم الناصب و ما یتعلق به» [[وحید بهبهانی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۱۷۶.</ref> یاد کرده است. در عناوین برخی از ردیه‌هایی که عالمان شیعی در نقد آثار مخالفان نوشته‌اند، از تعبیر نواصب استفاده شده است. مصائب النواصب فی الرد علی النواقض الروافض اثر [[قاضی نورالله شوشتری]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۱۹، ص۷۶.</ref> و [[النقض (کتاب)|بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض]] اثر [[عبدالجلیل قزوینی]]<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref> از این موارد است.
-[[ابن شهر آشوب]] کتابی با عنوان مثالب النواصب نوشته است. علامه مجلسی نیز برای اطلاع از منکراتی که در زمان خلفا به وجود آمده به کتاب «مسالب الغواصب فی مثالب النواصب» ارجاع داده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۲، ص۲۶۴. </ref> همچنین کتاب مائة منقبة ابن شاذان که دربردارنده ۱۰۰ حدیث در مناقب ائمه است را کتابخانه حیدریه نجف در یک چاپ با عنوان ایضاح دفائن النواصب، منتشر کرده است.<ref> پاکتچی، ابن شاذان، «دایرة المعارف بزرگ اسلامی» ج۴، ص۱۳۵۹.</ref>
+علامه مجلسی نیز برای اطلاع از منکراتی که در زمان خلفا به وجود آمده به کتاب «مسالب الغواصب فی مثالب النواصب» ارجاع داده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۸۲، ص۲۶۴. </ref> همچنین کتاب مائة منقبة ابن شاذان که دربردارنده ۱۰۰ حدیث در مناقب ائمه است را کتابخانه حیدریه نجف در یک چاپ با عنوان ایضاح دفائن النواصب، منتشر کرده است.<ref> پاکتچی، ابن شاذان، «دایرة المعارف بزرگ اسلامی» ج۴، ص۱۳۵۹.</ref>
 برخی دیگر از آثار درباره نصب و ناصبی عبارتند از:
 * تمام المنة‌ فی بیان عقیدة النواصب عند اهل السنه؛ حاتم بن عارف عونی
 * النصب و النواصب؛ محسن معلم<ref>[http://pdf.lib.eshia.ir/94626/1/1  النصب و النواصب]</ref>
 * النصب و النواصب دراسة تاریخیة عقدیة؛ بدر بن ناصر بن محمد العواد
+* [[مثالب النواصب (کتاب)|مثالب النواصب]]؛ [[ابن شهر آشوب]]
 ==پانویس==
 {{پانویس۲}}