نجمه مادر امام رضا(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

'''نجمه‌خاتون''' همسر [[امام کاظم(ع)]] و مادر [[امام رضا(ع)]] و [[فاطمه معصومه(س)]]. او کنیزی بود که توسط [[حمیده بربریه|حمیده]] همسر [[امام صادق(ع)]] خریداری و به امام کاظم(ع) بخشیده شد.

نجمه کنیزی بود که حمیده همسر امام‌ صادق(ع) او را خرید و به امام کاظم(ع) بخشید. او  برای امام کاظم(ع) امام رضا(ع) را به دنیا آورد.<ref>صدوق، عیون اخبارالرضا، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۴.</ref> بعضی وی را اصالتاً اهل شهر نوبه در شمال [[آفریقا]] و برخی از اهل جزیره مارسی در جنوب [[فرانسه]] می‌دانند.<ref>قائمی، در مکتب عالم آل محمد، ۱۳۷۸ش، ص۳۰.</ref>از این‌رو وی به خَیزُران مَرسِیه و شَقْرَاء نُوبِیه نیز شناخته می‌شد.<ref>اربلی، کشف الغمة، ۱۳۸۱ق، ج۲، ص۲۵۹.</ref>

معروف‌ترین اسم وی نجمه‌خاتون است؛ ولی از وی به نام‌های سَکَن نُوبیه<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۴۸۶؛ مجمل التواریخ والقصص، تهران، ص۴۵۷.</ref> أرویٰ، سمانه، تَکتَم و خَیزُران<ref>مجمل التواریخ والقصص، تهران، ص۴۵۷.</ref> نیز یاد شده است.

 

طبق گزارشی از [[شیخ صدوق]]، وقتی نجمه به [[امام موسی کاظم(ع)]] بخشیده شد او را تُکتَم،<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۴.</ref> و هنگامی که [[امام رضا(ع)]] از وی متولد شد، طاهره نامیدند.<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۵.</ref>

[[حمیده همسر امام صادق|حمیده]] همسر امام صادق(ع) خطاب به امام کاظم می‌گوید: «کنیزی با فضیلت‌تر از او ندیده‌ام و شکی نیست که به زودی خداوند متعال نسل وی را آشکار خواهد کرد».<ref>صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۴.</ref> نقل است، کسی که نجمه را از او خریدند می‌گوید زنی از [[اهل کتاب]] از تولد فرزند بزرگی از این کنیز خبر داده بود.<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج۱، ص۱۸.</ref>

[[شیخ صدوق]] همچنین روایتی از [[علی بن میثم]] نقل می‌کند و در آن به خوابی اشاره می‌کند که حمیده [[حضرت محمد(ص)]] را در خواب دیده و حضرت به او می‌گوید: «ای حمیده نجمه را به فرزندت موسی هدیه ببخش، زیرا وی بهترین خلق روی زمین را به دنیا خواهد آورد». با این خواب، حمیده نجمه را به [[موسی بن جعفر(ع)|فرزندش]] بخشید و نجمه در آن هنگام دوشیزه بود.<ref>صدوق، الأمالی، ۱۳۶۲ش، ص۲۶؛ صدوق، عیون أخبار الرضا، ۱۴۰۴ق، ج ۲، ص۲۴. </ref>امام کاظم(ع) نیز خریداری نجمه را به دستور پیامبر(ص) بیان کرده‌است.<ref>مسعودی، إثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۲۰۲.</ref>

امام رضا(ع) می‌گوید مادرم در دوران حمل من، سنگینی حمل را احساس نمی‌کرد، در خواب خود نیز صدای [[تسبیح (ابهام‌زدایی)|تسبیح]] و [[تهلیل]] از حمل خود می‌شنید، و بیدار می‌شد و می‌دید خبری نیست، بسیار با فضیلت و عابده و نیز کثیر الذکر بود.<ref>قائمی، در مکتب عالم آل محمد، ۱۳۷۸ش، ص۳۴.</ref>

در مورد زمان وفات نجمه خاتون گزارشی به دست ما نرسیده است؛ ولی محل دفن وی طبق بعضی از اقوال، مجاور قبر [[حمیده همسر امام صادق]](ع) در (مشربه‌ ام ابراهیم) واقع در منطقه‌ العوالی در شرق [[قبرستان بقیع]] است.<ref>حسینی جلالی، فدک و العوالی، ۱۴۲۶ق، ص۵۵.</ref>