زقوم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''زقوم''' نام درختی است در قعر جهنم که دارای طعم بسیار بد و رایحه‌ای عذاب‌آور است. این درخت وسیله عذاب برای گناهکاران می‌باشد. معانی دیگری نیز برای زقوم نقل شده که غیر از مقصود قرآنی از آن است.

در معنای زقوم مواردی ذکر شده است:

برخی از مفسران در پاسخ به این اشکال که چگونه یک درخت می‌تواند در جهنم وجود داشته باشد ولی آتش آن‌را نسوزاند،‌ چنین آورده‌اند: «با توجه به این نکته که خداوند قدرت مطلق را دارا است،‌ به همین جهت بعید نیست که زقوم را از جنس آتش و یا جنسی دیگر که آتش آن‌را نمی‌سوزاد،‌ بسازد.<ref>طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۶۹۶.</ref>

# برخی نیز معتقدند زقوم نام گياهى تلخ، بدبو و بد طعم است كه داراى برگ‌هاى كوچكى است و در سرزمين" تهامه" از جزيرة عرب می‌رويد و مشركان با آن آشنا بودند.<ref>مکارم شیرازی،‌ تفسير نمونه، ۱۳۷۴ش،‌ ج۲۱،‌ ص۲۰۳.</ref>

زمانی که آیه نازل شد و مشرکان را از زقوم بیم داد؛ برخی مشرکان چنین گفتند: زقوم در زبان افریقا به معنای خرما و آرد است و محمد ما را از چنین چیزی بیم می‌دهد. در این هنگان ابوجهل به کنیز خود گفت برای ما زقوم بیاور و او نیز خرما و آرد آورد.<ref>ثعلبی نیشابوری، الكشف و البيان عن تفسير القرآن، ۱۴۲۲ق، ج۸، ص۱۴۶.</ref> براساس همین نقل‌ها، برخی لغت‌دانان،‌ غذای خرما و آرد را از معانی زقوم دانسته‌اند<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۲، ص۲۶۸.</ref> که البته بنابر تصریح قرآن و مشخصه‌هایی که برای زقوم ذکر کرده<ref>سوره صافات،‌ آیه۶۲-۶۷.</ref> چنین معنایی مقصود از قران نیست.{{مدرک}}

قرآن برای زقوم مشخصاتی را ذکر می‌کند. زقوم درختی است که در قعر جهنم رشد می‌کند<ref>سوره صافات،‌ آیه۶۴.</ref> مجرمان و گناهکاران از آن می‌خوردند.<ref>سوره صافات،‌ آیه۶۶.</ref> و این در شکم آن‌ها به مانند آهن گداخته شده و آب جوشان است.<ref>سوره دخان، آیات۴۵-۴۶.</ref>

قرآن میوه‌ی و شکوفه‌ی زقوم را چنین معرفی می‌کند: «طَلْعُها كَأَنَّهُ رُؤُسُ الشَّياطِينِ؛ شكوفه آن مانند سرهاى شياطين است.<ref>سوره صافات،‌ آیه۶۵.</ref>»

تشبیه به سرهای شیاطین،‌ به این جهت است که قبیح‌ترین اشیاء در فکر و خیال،‌ سرهای شیاطین است و خداوند این درخت را به این تصور و خیال قبیح تشبیه کرد.<ref>فخر رازی، مفاتيح الغيب، ۱۴۲۰ق،‌ ج۲۶،‌ ص۳۳۷.</ref>