پرش به محتوا

حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۰: خط ۴۰:


برای فاطمه(س) چند [[کنیه|کُنیه]] گفته شده است: [[ام ابیها|اُمّ‌اَبیها]]، اُم‌الائمه، ام‌الحسن، ام‌الحسین و ام‌المحسن.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۳، ص۱۶؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۳۲.</ref>  
برای فاطمه(س) چند [[کنیه|کُنیه]] گفته شده است: [[ام ابیها|اُمّ‌اَبیها]]، اُم‌الائمه، ام‌الحسن، ام‌الحسین و ام‌المحسن.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۴ق، ج۴۳، ص۱۶؛ ابن‌شهرآشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۳۲.</ref>  
{{همچنین ببینید|القاب حضرت فاطمه(س)}}
{{همچنین ببینید|فهرست کنیه‌ها و لقب‌های حضرت فاطمه(س)}}
<div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه حضرت فاطمه زهرا}}</div>
<div style="display: block;overflow-y: auto;">{{تبارنامه حضرت فاطمه زهرا}}</div>
==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
خط ۸۴: خط ۸۴:
===ماجرای فدک و خطبه فدکیه===
===ماجرای فدک و خطبه فدکیه===
{{اصلی|ماجرای فدک| خطبه فدکیه}}
{{اصلی|ماجرای فدک| خطبه فدکیه}}
پس از آنکه ابوبکر فدک را از فاطمه(س) گرفت و آن را به نفع [[خلافت]] خود مصادره کرد، فاطمه(س) با این اقدام او مخالفت کرد.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> او برای بازپس‌گیری فدک با ابوبکر گفتگو کرد و پس از ارائه دلیل و شاهد،<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> ابوبکر در نوشته‌ای فدک را از آنِ فاطمه دانست؛ اما [[عمر بن خطاب]] با بی‌احترامی آن نوشته را از فاطمه(س) گرفت و پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۵۴۳.</ref> برخی منابع از ضربه عمر به فاطمه(س) و آسیب دیدن و [[سقط جنین]]ش در این ماجرا خبر داده‌اند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۴ و ۱۸۵؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۴۸۸.</ref> فاطمه پس از بی‌نتیجه ماندن تلاشش برای بازپس‌گیری فدک، به [[مسجد النبی|مسجد پیامبر]] رفت و در حضور [[صحابه]] خطبه‌ای، که بعدها به [[خطبه فدکیه]] مشهور شد، خواند و در آن، اقدام ابوبکر در مصادره فدک و غصب خلافت را نکوهش کرد. فاطمه(س) در این خطبه نتیجه اقدامات ابوبکر و طرفداران او را آتش [[جهنم|دوزخ]] دانست.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰-۱۲۱.</ref>
پس از آنکه ابوبکر فدک را از فاطمه(س) گرفت و آن را به نفع [[خلافت]] خود مصادره کرد، فاطمه(س) با این اقدام او مخالفت کرد.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> او برای بازپس‌گیری فدک با ابوبکر گفتگو کرد و پس از ارائه دلیل و شاهد،<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، ۱۴۱۳ق، ص۱۰۹.</ref> ابوبکر در نوشته‌ای فدک را از آنِ فاطمه دانست؛ اما [[عمر بن خطاب]] با بی‌احترامی آن نوشته را از فاطمه(س) گرفت و پاره کرد.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۵۴۳.</ref> برخی منابع از ضربه عمر به فاطمه(س) و آسیب دیدن و [[سقط جنین]]ش در این ماجرا خبر داده‌اند.<ref>مفید، الاختصاص، ۱۴۱۴ق، ص۱۸۴ و ۱۸۵؛ حلبی، السیرة الحلبیة، ۱۴۰۰ق، ج۳، ص۴۸۸.</ref> فاطمه پس از بی‌نتیجه ماندن تلاشش برای بازپس‌گیری فدک، به [[مسجدالنبی|مسجد پیامبر]] رفت و در حضور [[صحابه]] خطبه‌ای، که بعدها به [[خطبه فدکیه]] مشهور شد، خواند و در آن، اقدام ابوبکر در مصادره فدک و غصب خلافت را نکوهش کرد. فاطمه(س) در این خطبه نتیجه اقدامات ابوبکر و طرفداران او را آتش [[جهنم|دوزخ]] دانست.<ref>طبری امامی، دلائل الامامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۱۰-۱۲۱.</ref>


===همراهی با تحصن‌کنندگان مخالف ابوبکر===
===همراهی با تحصن‌کنندگان مخالف ابوبکر===
خط ۹۱: خط ۹۱:


===دفاع از علی(ع) در واقعه هجوم به خانه===
===دفاع از علی(ع) در واقعه هجوم به خانه===
{{اصلی|واقعه هجوم به خانه فاطمه}}
{{اصلی|واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)}}
 
به دنبال هجوم موافقان خلافت ابوبکر به خانه علی(ع)، فاطمه(س) در مقابل مهاجمان ایستاد و از بردن اجباری علی(ع) برای بیعت با ابوبکر ممانعت کرد.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة والسیاسه، ۱۴۱۳ق، ج۱ ص۳۰.</ref> بر اساس گزارش ابن عبدربّه، از عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] در قرن سوم و چهارم قمری، پس از مطلع شدن ابوبکر از تحصن مخالفانش در خانه فاطمه(س)، دستور داد به آنجا حمله کنند و جمع مخالفان را بر هم بزنند و در صورت مقاومت، با آنان وارد جنگ شوند. [[عمر بن خطاب|عمر]] به همراه عده‌ای به سوی خانه فاطمه(س) رفت و از تحصن‌کنندگان خواست از خانه بیرون بیایند؛ سپس تهدید کرد در صورت سرپیچی از دستورش، خانه را آتش می‌زند.<ref>ابن عبدربّه اندلسی، العقد الفرید، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳.</ref> عمر به همراه دیگر مهاجمان با خشونت وارد خانه شدند. در این میان، حضرت فاطمه(س) مهاجمان را تهدید کرد که اگر از خانه بیرون نروند به [[خدا]] شکایت خواهد کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۰۵.</ref> از این رو مهاجمان خانه را ترک کردند و به جز علی و بنی‌هاشم همه تحصن‌کنندگان را به [[مسجد]] بردند تا با ابوبکر بیعت کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۱.</ref>  
به دنبال هجوم موافقان خلافت ابوبکر به خانه علی(ع)، فاطمه(س) در مقابل مهاجمان ایستاد و از بردن اجباری علی(ع) برای بیعت با ابوبکر ممانعت کرد.<ref>ابن‌قتیبه، الامامة والسیاسه، ۱۴۱۳ق، ج۱ ص۳۰.</ref> بر اساس گزارش ابن عبدربّه، از عالمان [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] در قرن سوم و چهارم قمری، پس از مطلع شدن ابوبکر از تحصن مخالفانش در خانه فاطمه(س)، دستور داد به آنجا حمله کنند و جمع مخالفان را بر هم بزنند و در صورت مقاومت، با آنان وارد جنگ شوند. [[عمر بن خطاب|عمر]] به همراه عده‌ای به سوی خانه فاطمه(س) رفت و از تحصن‌کنندگان خواست از خانه بیرون بیایند؛ سپس تهدید کرد در صورت سرپیچی از دستورش، خانه را آتش می‌زند.<ref>ابن عبدربّه اندلسی، العقد الفرید، دارالکتب العلمیة، ۱۴۰۹ق، ج۵، ص۱۳.</ref> عمر به همراه دیگر مهاجمان با خشونت وارد خانه شدند. در این میان، حضرت فاطمه(س) مهاجمان را تهدید کرد که اگر از خانه بیرون نروند به [[خدا]] شکایت خواهد کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، دارصادر، ج۲، ص۱۰۵.</ref> از این رو مهاجمان خانه را ترک کردند و به جز علی و بنی‌هاشم همه تحصن‌کنندگان را به [[مسجد]] بردند تا با ابوبکر بیعت کنند.<ref>ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۱.</ref>  


خط ۱۰۰: خط ۱۰۱:


=== خطبه در دیدار با زنان مهاجر و انصار===
=== خطبه در دیدار با زنان مهاجر و انصار===
{{اصلی|سخنان حضرت فاطمه در جمع زنان مدینه}}
{{اصلی|خطبه حضرت فاطمه در جمع زنان مدینه}}
 
پس از رحلت پیامبر(ص) و بستری‌شدن فاطمه، در خانه جمعی از زنان مهاجر و انصار از فاطمه(س) و سخنان حضرت در پاسخ به احوالپرسی آنان یکی از این حوادث است. حضرت فاطمه(س) در این دیدار  پس از حمد و ثنای الهی و درود فرستادن بر پدرش به شدت مردان (مهاجران و انصار) را به این سبب توبیخ و نکوهش کرد که جانشینی پیامبر را از جایگاهش کندند و از پایگاه رسالت دورش کردند؛ و خود را گرفتار زیانی اشکار ساختند. حضرت زهرا(س) در ادامه سخنش علت روی‌گردانی مردم  و انتقامشان از امام علی(ع) را پایبندی و محافظت او بر اجرای عدالت دانست و تصریح کرد که اگر به حکومتش دل می‌دادند و او را می‌پذیرفتند؛ آنان را به آبشخوری گوارا وارد می‌کرد که آب از دو سوی آن لبریز بود، و درهای برکات زمین و آسمان بر آنان باز می شد واینک که حکومت و حاکمیتش را نپذیرفتند خداوند آنان را به آنچه کرده اند مؤاخذه و عِقاب خواهد کرد.<ref> طبرسی، احتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها پس از این دیدار چون مردان مهاجر و انصار در جریان قرار گرفتند برای (به ظاهر) عذرخواهی و (بیشتر به قصد) توجیه کاری (بیعت با ابوبکر) که کرده بودند به حضور فاطمه آمدند که حضرت زهرا(س) به آنان فرمود: دور شوید از من، که دیگر، بعد از عذرخواهی های غیر صادقانه، عذری باقی نمانده است و این تقصیر و اشتباه شما قابل برگشت نخواهد بود.<ref>طبرسی، احتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۹.</ref>
پس از رحلت پیامبر(ص) و بستری‌شدن فاطمه، در خانه جمعی از زنان مهاجر و انصار از فاطمه(س) و سخنان حضرت در پاسخ به احوالپرسی آنان یکی از این حوادث است. حضرت فاطمه(س) در این دیدار  پس از حمد و ثنای الهی و درود فرستادن بر پدرش به شدت مردان (مهاجران و انصار) را به این سبب توبیخ و نکوهش کرد که جانشینی پیامبر را از جایگاهش کندند و از پایگاه رسالت دورش کردند؛ و خود را گرفتار زیانی اشکار ساختند. حضرت زهرا(س) در ادامه سخنش علت روی‌گردانی مردم  و انتقامشان از امام علی(ع) را پایبندی و محافظت او بر اجرای عدالت دانست و تصریح کرد که اگر به حکومتش دل می‌دادند و او را می‌پذیرفتند؛ آنان را به آبشخوری گوارا وارد می‌کرد که آب از دو سوی آن لبریز بود، و درهای برکات زمین و آسمان بر آنان باز می شد واینک که حکومت و حاکمیتش را نپذیرفتند خداوند آنان را به آنچه کرده اند مؤاخذه و عِقاب خواهد کرد.<ref> طبرسی، احتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها پس از این دیدار چون مردان مهاجر و انصار در جریان قرار گرفتند برای (به ظاهر) عذرخواهی و (بیشتر به قصد) توجیه کاری (بیعت با ابوبکر) که کرده بودند به حضور فاطمه آمدند که حضرت زهرا(س) به آنان فرمود: دور شوید از من، که دیگر، بعد از عذرخواهی های غیر صادقانه، عذری باقی نمانده است و این تقصیر و اشتباه شما قابل برگشت نخواهد بود.<ref>طبرسی، احتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۱، ص۱۰۹.</ref>
==شهادت، تشییع، تدفین==
==شهادت، تشییع، تدفین==
خط ۱۲۳: خط ۱۲۵:
==فضائل==
==فضائل==
{{اصلی|فضایل حضرت فاطمه(س)}}
{{اصلی|فضایل حضرت فاطمه(س)}}
در منابع روایی، تفسیری و تاریخیِ [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] فضائل متعددی برای حضرت زهرا(س) گزارش شده است. برخی از این فضیلت‌ها منشأ [[قرآن|قرآنی]] دارند، مانند [[آیه تطهیر]] و [[آیه مباهله]]. در این گونه فضائل [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات درباره [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت پیامبر]] است و فاطمه نیز یکی از اهل‌بیت است. شماری از فضیلت‌ها نیز در روایات نقل شده‌اند نظیر [[حدیث بضعه|حدیث بَضعه]] و مُحَدَّثه بودن.   
در منابع روایی، تفسیری و تاریخیِ [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] فضائل متعددی برای حضرت زهرا(س) گزارش شده است. برخی از این فضیلت‌ها منشأ [[قرآن|قرآنی]] دارند، مانند [[آیه تطهیر]] و [[آیه مباهله]]. در این گونه فضائل [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات درباره [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت پیامبر]] است و فاطمه نیز یکی از اهل‌بیت است. شماری از فضیلت‌ها نیز در روایات نقل شده‌اند نظیر [[حدیث بضعه|حدیث بَضعه]] و مُحَدَّثه بودن.   
===عصمت===
===عصمت===
{{اصلی|عصمت حضرت زهرا(س)}}
{{اصلی|عصمت حضرت زهرا(س)}}
به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، شیعیان اجماع قطعی بر عصمت حضرت فاطمه(س) دارند.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۹، ص۳۳۵. </ref> [[آیه تطهیر]]،<ref>سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌شهر آشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۱۲.</ref> [[حدیث بضعه]] و احادیث بیان کننده عصمت اهل بیت(ع) از دلایل عصمت فاطمه(س) به شمار می‌روند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۵.</ref> بر اساس آیه تطهیر، خداوند اراده کرده است اهل بیت(ع) را از هرگونه زشتی و پلیدی پاک گرداند و بنابر بسیاری از [[حدیث|روایات]] شیعه و اهل سنت، فاطمه یکی از مصادیق [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۱۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۹۸.</ref> لازمه معصوم بودن حضرت زهرا(س) آن است که از برخی شئون پیامبران و امامان(ع)، مانند حجیت گفتار و رفتار و تقریر و مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین برخوردار بوده و سیره عملی و موضع‌گیرهای او ملاک تشخیص حق از باطل باشد و همچنین الگوی کامل در عرصه‌های زندگی به شمار می‌رود.<ref> کافی و شفیعیان، «عصمت فاطمه(س)»، ص۷۲. </ref>
به گفته [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]]، شیعیان اجماع قطعی بر عصمت حضرت فاطمه(س) دارند.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۴ق، ج۲۹، ص۳۳۵. </ref> [[آیه تطهیر]]،<ref>سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌شهر آشوب، مناقب آل‌ابی‌طالب، ۱۳۷۶ق، ج۳، ص۱۱۲.</ref> [[حدیث بضعه]] و احادیث بیان کننده عصمت اهل بیت(ع) از دلایل عصمت فاطمه(س) به شمار می‌روند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۹، ص۳۳۵.</ref> بر اساس آیه تطهیر، خداوند اراده کرده است اهل بیت(ع) را از هرگونه زشتی و پلیدی پاک گرداند و بنابر بسیاری از [[حدیث|روایات]] شیعه و اهل سنت، فاطمه یکی از مصادیق [[اهل‌بیت(ع)|اهل‌بیت]] است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۱، ص۲۱۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۹۸.</ref> لازمه معصوم بودن حضرت زهرا(س) آن است که از برخی شئون پیامبران و امامان(ع)، مانند حجیت گفتار و رفتار و تقریر و مرجعیت دینی و صلاحیت تفسیر و تبیین دین برخوردار بوده و سیره عملی و موضع‌گیرهای او ملاک تشخیص حق از باطل باشد و همچنین الگوی کامل در عرصه‌های زندگی به شمار می‌رود.<ref> کافی و شفیعیان، «عصمت فاطمه(س)»، ص۷۲. </ref>


در منابع روایی و تاریخی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز روایاتی گزارش شده که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] با استشهاد به آیه تطهیر، اهل بیت خود یعنی فاطمه(س)، علی(ع)، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] را از هرگونه [[گناه]] مبرا دانسته است.<ref>ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی‌بی ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۳۰۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۹۹؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۱۶.</ref>
در منابع روایی و تاریخی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] نیز روایاتی گزارش شده که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] با استشهاد به آیه تطهیر، اهل بیت خود یعنی فاطمه(س)، علی(ع)، [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|حسین(ع)]] را از هرگونه [[گناه]] مبرا دانسته است.<ref>ابن‌مردویه اصفهانی، مناقب علی‌بی ابی‌طالب، ۱۴۲۴ق، ص۳۰۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۱۹۹؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۱۶.</ref>
خط ۱۳۵: خط ۱۳۷:


===جایگاه فاطمه نزد خدا و پیامبر===
===جایگاه فاطمه نزد خدا و پیامبر===
علمای [[شیعه]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]،<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.</ref> براساس [[آیه]] ۲۳ [[سوره شوری]] مشهور به [[آیه مودت]]، محبت و دوست داشتن فاطمه را سفارش [[خدا]] به [[اسلام|مسلمانان]] دانسته‌اند. در آیه مودت پاداش رسالت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دوستی و محبت با خویشاوندان معرفی شده است که مفسران از آن به [[اهل‌البیت علیهم‌السلام|اهل‌بیت(ع)]] تعبیر کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳و۴۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۴۶و۴۷.</ref> بر اساس روایات، خویشاوندان یا (به تعبیر مفسران) اهل‌بیت در این آیه، فاطمه(س)، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] و [[حسنین|حسنین(ع)]] هستند.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۵ش، ج۱۷، ص۱۲۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳و۴۴؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۸۱۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷.</ref> علاوه بر آیه مودت، روایاتی از پیامبر(ص) نقل شده است که بر اساس آن [[خدا|خداوند]] به خشم فاطمه خشمگین و به خشنودی او خشنود می‌شود.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، ج۳، ص۱۵۴.</ref>
علمای [[شیعه]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳.</ref> و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]]،<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.</ref> براساس [[آیه]] ۲۳ [[سوره شوری]] مشهور به [[آیه مودت]]، محبت و دوست داشتن فاطمه را سفارش [[خدا]] به [[اسلام|مسلمانان]] دانسته‌اند. در آیه مودت پاداش رسالت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دوستی و محبت با خویشاوندان معرفی شده است که مفسران از آن به [[اهل‌بیت(ع)]] تعبیر کرده‌اند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳و۴۴؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۸، ص۴۶و۴۷.</ref> بر اساس روایات، خویشاوندان یا (به تعبیر مفسران) اهل‌بیت در این آیه، فاطمه(س)، [[امام علی علیه‌السلام|علی(ع)]] و [[حسنین|حسنین(ع)]] هستند.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۵ش، ج۱۷، ص۱۲۲؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۴۳و۴۴؛ بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۸۱۵؛ سیوطی، الدرالمنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۷.</ref> علاوه بر آیه مودت، روایاتی از پیامبر(ص) نقل شده است که بر اساس آن [[خدا|خداوند]] به خشم فاطمه خشمگین و به خشنودی او خشنود می‌شود.<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، ج۳، ص۱۵۴.</ref>


[[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب جُنّة العاصمه حدیثی را در کتاب خود آورده است که  خلقت فاطمه را علت خلقت افلاک می‌داند. این حدیث که با نام [[حدیث لولاک]] خوانده می‌شود از پیامبر(ص) نقل شده است، و بر اساس آن خلقت افلاک در گرو خلقت پیامبر و خلقت پیامبر در گرو خلقت علی(ع) بوده است و خلقت پیامبر و علی در گرو خلقت فاطمه.<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۸.</ref>  برخی ضمن اشکال به [[حدیث#سند حدیث|سند]] این حدیث، محتوای آن را قابل توجیه می‌دانند.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx گفت‌وگو با آیت الله‌العظمی شبیری زنجانی]، سایت جماران.</ref>  
[[سید محمدحسن میرجهانی]] در کتاب جُنّة العاصمه حدیثی را در کتاب خود آورده است که  خلقت فاطمه را علت خلقت افلاک می‌داند. این حدیث که با نام [[حدیث لولاک]] خوانده می‌شود از پیامبر(ص) نقل شده است، و بر اساس آن خلقت افلاک در گرو خلقت پیامبر و خلقت پیامبر در گرو خلقت علی(ع) بوده است و خلقت پیامبر و علی در گرو خلقت فاطمه.<ref>میرجهانی، جنة العاصمة، ۱۳۹۸ق، ص۱۴۸.</ref>  برخی ضمن اشکال به [[حدیث#سند حدیث|سند]] این حدیث، محتوای آن را قابل توجیه می‌دانند.<ref>[http://jamaran.ir/fa/NewsContent-id_38627.aspx گفت‌وگو با آیت الله‌العظمی شبیری زنجانی]، سایت جماران.</ref>  
خط ۲۱۸: خط ۲۲۰:


==کتابشناسی==
==کتابشناسی==
{{اصلی|فهرست کتاب‌ها درباره حضرت زهرا سلام‌الله علیها}}
{{اصلی|فهرست کتاب‌های درباره حضرت زهرا(س)}}
 
نگارش درباره فاطمه(س) از سده‌های نخستین هجری مورد توجه [[اسلام|مسلمانان]] به‌ویژه [[شیعه|شیعیان]] قرار داشته است.<ref>معموری، «کتابشناسی فاطمه»، ج۲، ۵۶۱.</ref> در یک تقسیم‌بندی، آثاری را که راجع به فاطمه تألیف یا جمع‌آوری شده می‌توان به سه دسته [[مسندنگاری|مُسنَدنگاری]]، [[منقبت‌نگاری|مَنقَبَت‌نگاری]] و زندگینامه‌نویسی تقسیم کرد.<ref>معموری، «کتابشناسی فاطمه»، ج۲، ۵۶۱.</ref>  
نگارش درباره فاطمه(س) از سده‌های نخستین هجری مورد توجه [[اسلام|مسلمانان]] به‌ویژه [[شیعه|شیعیان]] قرار داشته است.<ref>معموری، «کتابشناسی فاطمه»، ج۲، ۵۶۱.</ref> در یک تقسیم‌بندی، آثاری را که راجع به فاطمه تألیف یا جمع‌آوری شده می‌توان به سه دسته [[مسندنگاری|مُسنَدنگاری]]، [[منقبت‌نگاری|مَنقَبَت‌نگاری]] و زندگینامه‌نویسی تقسیم کرد.<ref>معموری، «کتابشناسی فاطمه»، ج۲، ۵۶۱.</ref>  


Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۸۱

ویرایش