پرش به محتوا

مسجد جامع: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۰ ژوئن ۲۰۱۷
جز
افزایش و ویرایش جزیی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (افزایش و ویرایش جزیی)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[خرداد]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[خرداد]]|روز=[[۱۷]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Shamsoddin  }}
'''مسجد جامع'''، [[مسجد|مسجدی]] است که معمولا مسلمانان در بخش اصلی شهرها بنا می‌کنند و مرکز آیین‌های عبادی به ویژه [[نماز جمعه]] و همچنین گردهمایی‌های سیاسی اجتماعی و آموزشی آنان به شمار می‌رفت. بر پایه روایات، مسجد جامع نسبت به دیگر مساجد، از قداست و فضیلت بیشتری برخوردار است. از این‌رو [[نماز]] و [[عبادت]] در آن [[ثواب]] بیشتری دارد و انجام برخی کارها در آن، مجازات شدیدتری را در پی خواهد داشت. بیشتر فقیهان شیعه [[اعتکاف]] را فقط در مسجد جامع جایز می‌دانستند.
'''مسجد جامع'''، [[مسجد|مسجدی]] است که معمولا مسلمانان در بخش اصلی شهرها بنا می‌کنند و مرکز آیین‌های عبادی به ویژه [[نماز جمعه]] و همچنین گردهمایی‌های سیاسی اجتماعی و آموزشی آنان به شمار می‌رفت. بر پایه روایات، مسجد جامع نسبت به دیگر مساجد، از قداست و فضیلت بیشتری برخوردار است. از این‌رو [[نماز]] و [[عبادت]] در آن [[ثواب]] بیشتری دارد و انجام برخی کارها در آن، مجازات شدیدتری را در پی خواهد داشت. بیشتر فقیهان شیعه [[اعتکاف]] را در مسجد جامع جایز دانسته و قائل به جواز آن در غیر مساجد جامع نیستند.


== دلیل نامگذاری==
== دلیل نامگذاری==
خط ۲۰: خط ۲۰:
در برخی از منابع آمده که نمازگزاردن در مسجد جامع در مقایسه با مساجد محلی یا مسجد بازار ثواب بیشتری دارد<ref> برای نمونه نک: شهید اول، ص۱۳۶.</ref> بر پایه روایتی که [[اهل سنت]] از [[خلیفه دوم]] نقل کرده‌اند [[نماز جماعت]] و مستحبی در مسجد جامع برتر از [[حج]] و [[عمره]] مستحبی است<ref>بحشل، ص۱۷۹.</ref> در آداب [[دعا]] نیز مسجد جامع پس از [[عرفات]]، [[خانه خدا]] و حرم‌های اهل‌بیت قرار گرفته است.<ref>جزائری، ص۱۴۶. </ref>  
در برخی از منابع آمده که نمازگزاردن در مسجد جامع در مقایسه با مساجد محلی یا مسجد بازار ثواب بیشتری دارد<ref> برای نمونه نک: شهید اول، ص۱۳۶.</ref> بر پایه روایتی که [[اهل سنت]] از [[خلیفه دوم]] نقل کرده‌اند [[نماز جماعت]] و مستحبی در مسجد جامع برتر از [[حج]] و [[عمره]] مستحبی است<ref>بحشل، ص۱۷۹.</ref> در آداب [[دعا]] نیز مسجد جامع پس از [[عرفات]]، [[خانه خدا]] و حرم‌های اهل‌بیت قرار گرفته است.<ref>جزائری، ص۱۴۶. </ref>  


از نظر [[فقه|فقهی]] نیز میان احکام مسجد جامع با مسجد معمولی تفاوت‌هایی وجود دارد. مثلا قسم خوردن در  مسجد جامع شدت بیشتری دارد<ref>طوسی المبسوط ج۸ ص ۲۰۳؛ ابن قدامه، ج۱۲، ص۱۱۵؛ مقری، ج۳، ص۳۷۷</ref> همچنین ارتکاب اعمالی که موجب [[تعزیر]] می‌شود در مسجد جامع در مقایسه با مساجد معمولی مجازات شدیدتری دارد.<ref> ابوصلاح حلبی، ص۴۲۰.</ref> اما مهمترین تفاوت مسجد جامع با مسجد معمولی از لحاظ فقهی در موضوع [[اعتکاف]] است. بیشتر فقیهان اعتکاف را فقط در مسجد جامع جایز می‌دانستند و قائل به جواز آن در غیر مسجد جامع نبودند.<ref>ابن بابویه، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۴-۱۸۵؛ علم الهدی، ص۲۰۰؛ طوسی الاستبصار، ج۲، ص۱۲۷؛ علامه حلی، ج۳، ۴۳۹-۴۶۴.</ref> همچنین در روایتی، امام علی(ع) اعتکاف را فقط در مسجد جامع جایز دانسته است.<ref> زید بن علی، ص۲۱۲؛ کلینی، ج۴، ص۱۷۶؛ نوری، ج۳، ص۳۵۸.</ref>
از نظر [[فقه|فقهی]] نیز میان احکام مسجد جامع با مسجد معمولی تفاوت‌هایی وجود دارد. مثلا قسم خوردن در  مسجد جامع شدت بیشتری دارد<ref>طوسی المبسوط ج۸ ص ۲۰۳؛ ابن قدامه، ج۱۲، ص۱۱۵؛ مقری، ج۳، ص۳۷۷</ref> همچنین ارتکاب اعمالی که موجب [[تعزیر]] می‌شود در مسجد جامع در مقایسه با مساجد معمولی مجازات شدیدتری دارد.<ref> ابوصلاح حلبی، ص۴۲۰.</ref> اما مهمترین تفاوت مسجد جامع با مسجد معمولی از لحاظ فقهی در موضوع [[اعتکاف]] است. بیشتر فقیهان شیعه اعتکاف را در مسجد جامع جایز می‌دانستند و قائل به جواز آن در غیر مسجد جامع نبودند.<ref>ابن بابویه، ۱۴۱۴ق، ج۲، ص۱۸۴-۱۸۵؛ علم الهدی، ص۲۰۰؛ طوسی الاستبصار، ج۲، ص۱۲۷؛ علامه حلی، ج۳، ۴۳۹-۴۶۴.</ref> همچنین در روایتی، امام علی(ع) اعتکاف را فقط در مسجد جامع جایز دانسته است.<ref> زید بن علی، ص۲۱۲؛ کلینی، ج۴، ص۱۷۶؛ نوری، ج۳، ص۳۵۸.</ref> [[آیت الله خامنه‌ای]] اعتکاف را در غیر مسجد جامع نیز رجاءاْ جایز می‌داند.{{مدرک}}
 
==نامگذاری مساجد جامع==
==نامگذاری مساجد جامع==
مساجد جامع، به نام شهرها، بانیان، عالمان مشهور، طایفه و... نامگذاری می‌شدند. بیشتر مساجد جامع به نام شهرها خوانده می‌شدند مانند جامع بصره، کوفه، اصفهان، ری، دمشق، فسطاط و قیروان. البته در شهرهایی که چند مسجد جامع بنا می‌شد هر مسجد جامعی را جداگانه می‌خواندند مثلا در بغداد جامع منصور عباسی، جامع مدینه خوانده می‌شد و جامع  مهدی عباسی به جامع رصافه شهرت داشت.<ref>معروف، ص۳۷۷.</ref> برخی از آنها مانند مسجد جامع ابن طولون، [[جامع حاکم مصر|جامع حاکم]]، جامع منصور و جامع سلطان در بغداد به نام بانیان آنها که عمدتا از امیران و صاحب منصبان بودند، شناخته می‌شدند.<ref> ابن جوزی، ج۱۱، ص۲۵۲؛ ابن اثیر، ۱۳۸۲، ص۱۵۴؛ مقریزی، ۱۲۷۰، ج۲، ص۲۴۵؛ نعیمی دمشقی، ج۲، ص۳۲۴، ابن عماد، ج۳، ص۲۳۹.</ref> همچنین برخی از مساجد جامع را به نام سلسله حکومتی، خاندان و یا طایفه‌ای از مردم می‌نامیدند، مانند مسجد جامع اموی دمشق. در مواردی نیز نام مسجد جامع برگرفته از نام محله، بازار، پل یا بارگاه نزدیک مسجد بود.<ref>مقریزی، ۱۲۷۰، ج۲، ص۲۴۵.</ref>  
مساجد جامع، به نام شهرها، بانیان، عالمان مشهور، طایفه و... نامگذاری می‌شدند. بیشتر مساجد جامع به نام شهرها خوانده می‌شدند مانند جامع بصره، کوفه، اصفهان، ری، دمشق، فسطاط و قیروان. البته در شهرهایی که چند مسجد جامع بنا می‌شد هر مسجد جامعی را جداگانه می‌خواندند مثلا در بغداد جامع منصور عباسی، جامع مدینه خوانده می‌شد و جامع  مهدی عباسی به جامع رصافه شهرت داشت.<ref>معروف، ص۳۷۷.</ref> برخی از آنها مانند مسجد جامع ابن طولون، [[جامع حاکم مصر|جامع حاکم]]، جامع منصور و جامع سلطان در بغداد به نام بانیان آنها که عمدتا از امیران و صاحب منصبان بودند، شناخته می‌شدند.<ref> ابن جوزی، ج۱۱، ص۲۵۲؛ ابن اثیر، ۱۳۸۲، ص۱۵۴؛ مقریزی، ۱۲۷۰، ج۲، ص۲۴۵؛ نعیمی دمشقی، ج۲، ص۳۲۴، ابن عماد، ج۳، ص۲۳۹.</ref> همچنین برخی از مساجد جامع را به نام سلسله حکومتی، خاندان و یا طایفه‌ای از مردم می‌نامیدند، مانند مسجد جامع اموی دمشق. در مواردی نیز نام مسجد جامع برگرفته از نام محله، بازار، پل یا بارگاه نزدیک مسجد بود.<ref>مقریزی، ۱۲۷۰، ج۲، ص۲۴۵.</ref>