ثقل اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ثِقْل اکبر''' وصفی است که [[پیامبر(ص)]] در [[حدیث ثقلین]] برای [[قرآن]] به کار برده است. ثِقْل به‌معنای بار سنگین<ref>ابن‌منظور، لسان‌العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱۱، ص۸۵ (ذیل واژه ثقل).</ref> و ثَقَل به‌معنای هر چیز باارزش و گران‌بها است.<ref>فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).</ref> به‌گفته فیروزآبادی عالم لغوی قرن نهم قمری، واژه ثقلین در حدیث ثقلین از ثَقَل گرفته شده است.<ref> فیروزآبادی، القاموس المحیط، ۱۴۲۶ق، ص۹۷۲ (ذیل واژه ثقل).</ref>

بنا بر برخی نقل‌های حدیث ثقلین، پیامبر در این حدیث، قرآن را ثقل اکبر و عترت را ثقل اصغر معرفی کرده و گفته است اگر امتش به آن دو تمسک کنند، هرگز گمراه نخواهند شد.<ref> عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵.</ref> پیامبر(ص) همچنین در [[خطبه غدیر]] قرآن را ثقل اکبر و [[علی(ع)]] و پاکان از فرزندانش را ثقل اصغر معرفی کرده است.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۱۱۲؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۴۵۶.</ref>  

[[امام علی(ع)]] نیز در مواردی خود را ثقل اصغر و قرآن را ثقل اکبر معرفی کرده است؛ از جمله در خطبه‌ای  

در نهج‌البلاغه<ref>نهج‌البلاغه، خطبه۸۷.</ref> و نیز در توصیه‌ای که به [[کمیل بن زیاد]] داشته است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵.</ref>

درباره چرایی توصیف شدن قرآن به ثقل اکبر گفته‌اند قرآن، بزرگ‌تر از عترت است؛ چراکه عترت تابع و پیرو قرآن است.<ref>بحرانی، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۲،ص۱۸۷.</ref> برخی نیز گفته‌اند: چون قرآن معجزه پیامبر و اساس دین به حساب می‌آید، از عترت بزرگ‌تر است.<ref> خویی، مِنْهاجُ البَراعه، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴.</ref>

*ابن‌طاووس، علی بن موسی، اقبال‌الاعمال، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق.

*ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان‌العرب، تصحیح احمد فارس، بیروت،‌ دار الفکر الطباعه و النشر و التوزیع و دار صادر، ۱۴۱۴ق.

*بحرانی، ابن‌میثم، شرح نهج‌البلاغه، قم مطبعه حیدری، ۱۴۰۴ق.  

*خویی ،میرزاحبیب الله، مِنْهاجُ البَراعه فی شَرْح نَهجُ البَلاغَة، تصحیح سید ابراهیم میانجی، تهران، مکتبةالاسلامیة، ۱۴۰۰ق.

*عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیرالعیاشی، تحقیق سید هاشم رسولی محلاتی، چاپخانه علمیه، تهران، ۱۳۸۰ق.

*فیروزآبادی، محمد بن یعقوب، القاموس المحیط،‌ بیروت، مؤسسةالرسالة، ۱۴۲۶ق/۲۰۰۵م.

*مجلسی، محمدباقر، بِحارُالاَنوار الجامِعَةُ لِدُرَرِ أخبارِ الأئمةِ الأطهار، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۰ق.