پرش به محتوا

ثقل اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۷۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
ویرایش
جز (ویرایش جزیی)
جز (ویرایش)
خط ۱: خط ۱:
'''ثِقْل اکبر''' توصیفی که [[پیامبر(ص)]] برای [[قرآن]] به کار برده است. بر اساس [[حدیث ثقلین]] پيامبر(ص)، قرآن و عترت را برای هدایت امت خود به یادگار گذاشت. در برخی از نقل‌های این حدیث، [[قرآن]]، ثقل اکبر و [[عترت]]،  [[ثقل اصغر]] معرفی است.
'''ثِقْل اکبر''' توصیفی که [[پیامبر(ص)]] برای [[قرآن]] به کار برده است. بر اساس [[حدیث ثقلین]] پيامبر(ص)، قرآن و عترت را برای هدایت امت خود به یادگار گذاشت. در برخی از نقل‌های این حدیث، [[قرآن]]، ثقل اکبر و [[عترت]]،  [[ثقل اصغر]] معرفی است.


==ثقل اکبر==
==وصف قرآن==
ثِقْل به معنای سنگین و بار گران است. ثَقَل به معنای هر چیز با ارزش وگران‌بهاست. <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۲؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۳، ص۴۶۸؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف،۱۳۷۹ش، ج۴،ص ۱۵.</ref>
ثِقْل به معنای سنگین و بار گران است. ثَقَل به معنای هر چیز با ارزش وگران‌بهاست. <ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۲؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ج۳، ص۴۶۸؛ حسینی دشتی، معارف و معاریف،۱۳۷۹ش، ج۴،ص ۱۵.</ref>


===حدیث ثقلین===
پیامبر در [[حدیث ثقلین]] فرمود: من در ميان شما دو ذخيره نفيس بر جاى می‌گذارم: ذخيره بزرگ‌تر و ذخيره كوچك‌تر. اما بزرگ‌تر كتاب پروردگار من است، و اما كوچك‌‎تر[[عترت]] من است، يعنى اهل بيتم. حرمت مرا درباره آنها نگاه داريد، كه اگر به آنها تمسك جوييد، هرگز گمراه نخواهيد شد.<ref>عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵</ref>
پیامبر در [[حدیث ثقلین]] فرمود: من در ميان شما دو ذخيره نفيس بر جاى می‌گذارم: ذخيره بزرگ‌تر و ذخيره كوچك‌تر. اما بزرگ‌تر كتاب پروردگار من است، و اما كوچك‌‎تر[[عترت]] من است، يعنى اهل بيتم. حرمت مرا درباره آنها نگاه داريد، كه اگر به آنها تمسك جوييد، هرگز گمراه نخواهيد شد.<ref>عیاشی، تفسیرالعیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۵</ref>


===خطبه غدیر===
همچنین پیامبر در [[خطبه غدیر]]، قرآن را به عنوان ثقل اکبر و عترت را به عنوان ثقل اصغر معرفی کرد و فرمود این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا این که در [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند. <ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۱۱۲</ref>
در خطبه [[غدیرخم]]، [[پیامبر]](ص) فرمود: ای مردم من دو چیز گرانبها را در میان شما می گذارم که اگر به آن دو چنگ بزنید و تمسک کنید هرگز گمراه نخواهید شد. حاضران گفتند:  آن دو چیز گران بها چیست؟ حضرت فرمود: ثقل اکبر [[قرآن|کتاب خداوند]] (قرآن) است. و ثقل اصغر عترت و [[اهل بیت]] من هستند و این دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا این که در [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند. <ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۱۱۲</ref>


===کلام امام علی(ع)===
[[امام على(ع) ]]، نیز در دو مورد از قرآن به عنوان ثقل اکبر یاد کرده است:
[[امام على(ع) ]] در دو سخن به ثقل اکبر بودن قرآن، اشاره کرده است:
* در خطبه‌ای فرمود: «به ثقل أکبر، یعنی قرآن عمل کردم و ثقل أصغر را در میان شما گذاردم»<ref>نهج البلاغه، خطبه۸۷.</ref>
* در خطبه‌ای فرمود: «به ثقل أکبر، یعنی قرآن عمل کردم و ثقل أصغر را در میان شما گذاردم»<ref>نهج البلاغه، خطبه۸۷.</ref>
*در توصیه به [[کمیل بن زیاد نخعی|کمیل]] نیز فرمود:« اى كمیل ما ثقل اصغریم و قرآن، ثقل اكبر است. ثقل اكبر گواه ثقل اصغر و ثقل اصغر شاهد ثقل اكبر است. هر یك از این دو ملازم دیگرى است و از هم جدا نمى‌شود تا آنكه بر خداوند متعال وارد شوند و او بین این دو ثقل و بین بندگان خود حكم كند».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵</ref>
*در توصیه به [[کمیل بن زیاد نخعی|کمیل]] نیز فرمود:« اى كمیل ما ثقل اصغریم و قرآن، ثقل اكبر است. ثقل اكبر گواه ثقل اصغر و ثقل اصغر شاهد ثقل اكبر است. هر یك از این دو ملازم دیگرى است و از هم جدا نمى‌شود تا آنكه بر خداوند متعال وارد شوند و او بین این دو ثقل و بین بندگان خود حكم كند».<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۳۹۰ق، ج۷۴، ص۳۷۵</ref>


==حکمت توصیف به ثقل اکبر ==
==حکمت توصیف قرآن به ثقل اکبر ==
دانشمندان شیعه درباره این‌که چرا پيامبر(ص)، كتاب خدا را با عنوان «ثقل اكبر» و عترت را با عنوان «ثقل اصغر» نامیده است، آورده‌اند: قرآن، بزرگ‌تر از عترت است؛ زيرا عترت تابع و پيرو قرآن است.<ref>بحرانی، شرح نهج البلاغه،۱۴۰۴ق، ج۲،ص ۱۸۷</ref> برخی هم نوشته‌اند: چون قرآن [[معجزه]] رسالت و اساس دين به حساب می‌آید؛ از عترت بزرگ‌تر است.<ref>خویی، مِنْهاجُ البَراعه، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴</ref>
دانشمندان شیعه درباره این‌که چرا پيامبر(ص)، كتاب خدا را با عنوان «ثقل اكبر» و عترت را با عنوان «ثقل اصغر» نامیده است، آورده‌اند: قرآن، بزرگ‌تر از عترت است؛ زيرا عترت تابع و پيرو قرآن است.<ref>بحرانی، شرح نهج البلاغه،۱۴۰۴ق، ج۲،ص ۱۸۷</ref> برخی هم نوشته‌اند: چون قرآن [[معجزه]] رسالت و اساس دين به حساب می‌آید؛ از عترت بزرگ‌تر است.<ref>خویی، مِنْهاجُ البَراعه، ۱۴۰۰ق، ج۵ ص۲۳۴</ref>