confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۴۴
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| آثار =تفسیر قرآن | | آثار =تفسیر قرآن | ||
}} | }} | ||
'''سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی وابلی''' از [[تابعین]] و | '''سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی وابلی''' از [[تابعین]] و [[اصحاب امام سجاد(ع)]] است. وی نزد [[عبدالله بن عباس|ابن عباس]] علوم دینی و [[تفسیر]] را فراگرفت. او در قیام [[عبدالرحمن بن محمد بن اشعث کندی|عبدالرحمن بن محمد بن اشعث]] برعلیه [[حجاج بن یوسف ثقفی|حجاج بن یوسف]] شرکت کرد و پس از شکست قیام ابن اشعث به سوی [[اصفهان]] و [[قم]] گریخت و مدتی در این شهرها بهسر برد تا اینکه در یکی از این سفرهایش به [[مکه]] دستگیر شد و در [[سال ۹۵ قمری]] به دست حجاج بن یوسف به [[شهادت]] رسید. | ||
== ولادت، نسب، کنیه و لقب == | == ولادت، نسب، کنیه و لقب == | ||
سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی والبی در سال | سعید بن جُبَیر بن هشام اسدی والبی در [[سال ۴۵ قمری]] در شهر کوفه<ref>ابن حجر، تهذیب التهذیب، ج۴، ص ۱۱.</ref> به دنیا آمد.<ref>زرکلی، الأعلام، ج۳، ص۹۳.</ref> وی [[حبشه|حبشیالاصل]] و از موالی [[بنی اسد]] بود.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۶۷.</ref> از پدر و مادر وی اطلاعات دقیقی در دست نیست تنها گفتهاند: پدر جبیر، اصالتا حبشی بود و مدتی در نزد بنی وابلة بن حارث از [[بنی اسد]] به عنوان برده زندگی کرده است<ref>طوسی، رجال، ص۱۱۴.</ref> و با ظهور [[اسلام]] و مسلمان شدن او، آزادی خود را به دست آورد.<ref>زرکلی، الأعلام، ج ۳، ص۹۳.</ref> بعضی جبیر را از [[اصحاب امام علی(ع)]] دانستهاند.<ref>أصحاب أمیر المؤمنین علیهالسلام و الرواة عنه،ج۱،ص:۱۰۲ </ref> | ||
بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> برآنند که [[کنیه|کنیه]] او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کردهاند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمیپذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفتهاند.<ref>زرکلی، الأعلام، ج۳، ص۹۳.</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>زرکلی، الأعلام، ج۸، ص۱۰۹.</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» دادهاند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref> | بعضی از جمله [[شیخ طوسی]]<ref>رجال الطوسی،ص ۹۰.</ref> برآنند که [[کنیه|کنیه]] او ابومحمد بوده<ref> البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> و گروهی دیگر کنیه وی را ابوعبدالله ذکر کردهاند. [[محمد تقی شوشتری|تستری]]، سخن شیخ طوسی را نمیپذیرد<ref>قاموس ج ۵، ص ۸۸ - ۸۹</ref> ولی بیشتر مورخین کنیۀ وی ابوعبدالله گفتهاند.<ref>زرکلی، الأعلام، ج۳، ص۹۳.</ref><ref>تاریخ الإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref><ref>الطبقاتالکبری،ج۶،ص:۲۶۷</ref> به وی لقب والبی داده بودند<ref>زرکلی، الأعلام، ج۸، ص۱۰۹.</ref><ref>الأنساب،ج۱۳،ص:۲۷۵</ref><ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> زیرا او و پدرش ابتدا در حمایت بنی والبی بودند، همچنین برخی نویسندگان به وی لقب «''فقیه البکاء''» دادهاند.<ref>حلیة الاولیاء و طبقات الاصفیاء، ج ۴، ص ۲۷۲</ref> | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال|خلاصه]] [[علامه حلی]] و [[رجال کشی]] به تصریح آمده است که سعید از شیعیان [[حضرت علی(ع)]] بوده و علت [[شهادت|شهادتش]] به دست [[حجاج بن یوسف|حجاج]] نیز چیزی جز این نبوده است.<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۶</ref> | در [[خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال|خلاصه]] [[علامه حلی]] و [[رجال کشی]] به تصریح آمده است که سعید از شیعیان [[حضرت علی(ع)]] بوده و علت [[شهادت|شهادتش]] به دست [[حجاج بن یوسف|حجاج]] نیز چیزی جز این نبوده است.<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۶</ref> | ||
[[کشی]] نیز میگوید: سعید بن جبیر در صراط مستقیم بود و به [[امام سجاد(ع)]] اقتدا کرد و امام سجاد هم از او تعریف مینمود و همین علاقه میان او و امام، باعث شد حجّاج او را شهید نماید<ref>رجال الکشی،ص:۱۲۰</ref> | [[کشی]] نیز میگوید: سعید بن جبیر در صراط مستقیم بود و به [[امام سجاد(ع)]] اقتدا کرد و امام سجاد(ع) هم از او تعریف مینمود و همین علاقه میان او و امام، باعث شد حجّاج او را شهید نماید<ref>رجال الکشی،ص:۱۲۰</ref> | ||
از [[فضل بن شاذان]] نقل شده است که در اوائل دوران امام سجاد(ع)، اصحاب خاص امام فقط پنج نفر بودند: سعید بن جبیر، [[سعید بن مسیب]]، [[محمد بن جبیر بن مطعم]]، [[یحیی بن ام الطویل]] و [[ابوخالد کابلی]].<ref>قاموس الرجال، ج ۵، ص ۸۵.</ref> | از [[فضل بن شاذان]] نقل شده است که در اوائل دوران امام سجاد(ع)، اصحاب خاص امام فقط پنج نفر بودند: سعید بن جبیر، [[سعید بن مسیب]]، [[محمد بن جبیر بن مطعم]]، [[یحیی بن ام الطویل]] و [[ابوخالد کابلی]].<ref>قاموس الرجال، ج ۵، ص ۸۵.</ref> | ||
شیخ طوسی میگوید: سعید بن جبیر به امام زین العابدین(ع) ارادت خاصی داشت.<ref>طوسی،ج ۱، ص ۳۳۵</ref> | [[شیخ طوسی]] میگوید: سعید بن جبیر به امام زین العابدین(ع) ارادت خاصی داشت.<ref>طوسی،ج ۱، ص ۳۳۵</ref> | ||
==جایگاه علمی == | ==جایگاه علمی == | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
<ref>مسند الامام السجاد ج ۲، ص ۴۵۶</ref> | <ref>مسند الامام السجاد ج ۲، ص ۴۵۶</ref> | ||
[[اسماعیل بن عمر بن کثیر|ابن کثیر]] وی را از ائمه اسلام در تفسیر و فقه و انواع علوم میداند و میگوید اعمال نیک وی زیاد بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> [[محمد بن احمد ذهبی|ذهبی]] نیز از وی به عنوان یکی از ائمه اعلام یاد کرده است.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | [[اسماعیل بن عمر بن کثیر|ابن کثیر]] وی را از ائمه اسلام در [[تفسیر]] و [[فقه]] و انواع علوم میداند و میگوید اعمال نیک وی زیاد بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> [[محمد بن احمد ذهبی|ذهبی]] نیز از وی به عنوان یکی از ائمه اعلام یاد کرده است.<ref>تاریخالإسلام،ج۶،ص:۳۶۷</ref> | ||
[[سفیان ثوری]] از [[عمرو بن میمون]] از قول پدرش نقل میکند، سعید بن جبیر از دنیا رفت در حالی که در روی زمین کسی نبود مگر اینکه به علم او محتاج بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> خود میگوید: آنچه نزد من مهم است علمی است که دارم، دوست داشتم مردم آن را از من میآموختند.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> | [[سفیان ثوری]] از [[عمرو بن میمون]] از قول پدرش نقل میکند، سعید بن جبیر از دنیا رفت در حالی که در روی زمین کسی نبود مگر اینکه به علم او محتاج بود.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> خود میگوید: آنچه نزد من مهم است علمی است که دارم، دوست داشتم مردم آن را از من میآموختند.<ref>البدایةوالنهایة،ج۹،ص:۹۸</ref> | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
===تفسیر=== | ===تفسیر=== | ||
سعید کتابی در تفسیر قرآن دارد که مفسران از وی نقل کردهاند، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در [[الاتقان فی علوم القرآن|الاتقان]] از تفسیرش یاد کرده است، و [[قتادة بن دعامة|قتاده]] وی را اعلم مفسرین از [[تابعین]] دانسته است، همچنین [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] هنگامی که کتابهای تفسیری [[شیعه]] را نام میبرد از آن یاد میکند<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۵</ref> و قبل از آن تفسیری ذکر نکرده است، [[آقا بزرگ]] نیز در کتاب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]] آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۴،ص:۲۴۱</ref> | سعید کتابی در [[تفسیر قرآن]] دارد که مفسران از وی نقل کردهاند، [[جلال الدین سیوطی|سیوطی]] در [[الاتقان فی علوم القرآن|الاتقان]] از تفسیرش یاد کرده است، و [[قتادة بن دعامة|قتاده]] وی را اعلم مفسرین از [[تابعین]] دانسته است، همچنین [[ابن ندیم]] در [[الفهرست (ابن ندیم)|الفهرست]] هنگامی که کتابهای تفسیری [[شیعه]] را نام میبرد از آن یاد میکند<ref>أعیان الشیعة، محسن الأمین،ج۱،ص:۱۲۵</ref> و قبل از آن تفسیری ذکر نکرده است، [[آقا بزرگ]] نیز در کتاب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعه]] آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی،ج۴،ص:۲۴۱</ref> | ||
موید قطعی بر وجود چنین تفسیری، گزارشی است که [[عبدالملک بن مروان]] از سعید درخواست کتابت تفسیر میکند و وی نیز میپذیرد و مینویسد.<ref>تفسیر مقاتل بن سلیمان، ج۵، ص: ۶۵</ref><ref>جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص: ۸۳</ref> | موید قطعی بر وجود چنین تفسیری، گزارشی است که [[عبدالملک بن مروان]] از سعید درخواست کتابت تفسیر میکند و وی نیز میپذیرد و مینویسد.<ref>تفسیر مقاتل بن سلیمان، ج۵، ص: ۶۵</ref><ref>جواهر الحسان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص: ۸۳</ref> | ||
خط ۲۰۲: | خط ۲۰۲: | ||
[[ar:سعيد بن جبير بن هشام الأنصاري]] | [[ar:سعيد بن جبير بن هشام الأنصاري]] | ||
[[en:Sa'id b. Jubayr]] | [[en:Sa'id b. Jubayr]] | ||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[Category:تابعین]] | |||
[[Category:یاران امام سجاد]] | |||
[[Category:مفسران شیعه قرن ۱ (قمری)]] | |||
[[Category:مدفونان در بغداد]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:کشتگان بهدستور حجاج ثقفی]] | |||
[[رده:تابعین]] | [[رده:تابعین]] |