آزر: تفاوت میان نسخه‌ها

| اندازه جعبه       =

|عرض               =

| عنوان             =آزر

| نام               =

| تصویر             =

| اندازه تصویر     =

| عنوان تصویر       =

| زادروز           = <!-- {{تولد و سن|سال(۴ رقم فارسی)|ماه(۱ یا دو رقم فارسی)|روز(۲ رقم فارسی)}} -->

| زادگاه           =روستای کوثی در سواد ([[کوفه]])

| تاریخ مرگ         = <!-- {{مرگ و سن|سال|ماه|روز|سال|ماه|روز}} (تاریخ مرگ سپس تولد) -->

| مکان مرگ         =

| محل زندگی         =

| ملیت             =

| تابعیت           =

| تحصیلات           =

| دانشگاه           =

| پیشه             =منجم  

| سال‌های فعالیت     =

| نهاد             =

| نماینده           =

| شناخته‌شده برای   =

| نقش‌های برجسته     =

| سبک               =

| استادان         =

| شاگردان         =

| شهر خانگی         =

| تلویزیون         =

| لقب               =

| کنیه               =

| حزب               =

| جنبش             =

| مخالفان           =

| هیئت             =

| دین               =بت‌پرست

| مذهب             =

| منصب             =

| مکتب             =

| آثار             =

| گفتاورد           =

| جوایز             =

| وبگاه             =

| پانویس           =

آزر را از اهالی روستای کوثی در سواد ([[کوفه]] کنونی)<ref>طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۱۵۹.</ref> و پسر عموی [[نمرود]] معرفی کرده‌اند.<ref>بلعمی، تاریخنامه طبری، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۸۸۲.</ref>در روایتی از [[امام صادق(ع)]] آمده است که آزر منجم [[نمرود]] بوده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref> بر اساس روایت مذکور، قبل از تولد [[حضرت ابراهیم(ع)]]، آزر پیش‌بینی کرد که مردی به دنیا می‌آید و مردم را به دین دیگری فرامی‌خواند، به همین جهت نمرود دستور داد زنان از مردان جدا شوند و اطفالی که به دنیا می‌آمدند را بکشند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۶۶ و ۳۶۷؛ قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶ و ۲۰۷.</ref>

آزر بت‌پرست بوده<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> و در برخی از اشعار فارسی به بت‌پرست بودن او اشاره شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به: انصاری، مناجات‌نامه، ۱۳۸۲ش، ص۲۶.</ref> از جمله:

مفسران درباره اینکه آیا آزر عموی ابراهیم است یا پدر او، اختلاف‌نظر دارند. منشأ این اختلاف‌نظر تعبیر قرآن است که از او به «أب ابراهیم» یاد کرده است.<ref>سوره انعام، آیه ۷۴.</ref>{{یادداشت|«وَ إِذْ قالَ إِبْراهیمُ لِأَبیهِ آزَرَ أَ تَتَّخِذُ أَصْناماً آلِهَةً؛ ابراهیم به اب(عموی) خود گفت «آیا بت‌ها را خدایان خود انتخاب کرده‌ای»؟»}} برخی از مفسران با استناد به ظاهر آیه و معنای کلمه اب، آزر را پدر حضرت ابراهیم معرفی کرده‌اند.<ref>مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ۱۳۶۰ش، ج۱، ص۷۶؛ فخر رازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۱۳، ص۳۱.</ref> در حالی‌که [[علامه طباطبایی]] مفسر معاصر، با ارائه شواهدی از قرآن، معتقد است که در زبان عربی «أب» به کسی گفته می‌شود که امور فرد را بر عهده دارد از این رو به پدر، عمو، جد، پدر زن، و حتی به رئیس و بزرگ قبیله نیز «أب» می‌گویند.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref>  

چنانکه در [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] آمده، تمام مفسران و دانشمندان شیعه معتقدند که آزر پدر ابراهیم نبوده است. <ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳.</ref> [[شیخ طوسی]] مفسر شیعه درگذشته سال ۴۶۰ق، آزر را عمو یا جد مادری ابراهیم(ع) دانسته و از ابواسحاق زجاج نقل کرده که نسب‌شناسان در اینکه نام پدر ابراهیم، [[تارخ]] بوده اختلافی ندارد.<ref>شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵، ۱۷۶.</ref> او همچنین در به روایتی از [[پیامبر(ص)]] استناد کرده که بر اساس آن هیچ یک از اجداد پیامبر تا [[حضرت آدم]] مشرک نبوده‌اند<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵.</ref> در حالی‌که آزر بت‌پرست بوده و امکان ندارد که پدر حضرت ابراهیم(ع) باشد.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۴، ص۱۷۵: همچنین نگاه کنید به: مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۳-۳۰۷.</ref> [[تورات]] نیز پدر [[حضرت ابراهیم]] را تارخ معرفی کرده است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۱۶۲؛ تورات، سِفر آفرینش، ۱۱: ۲۶.</ref>

همچنین برخی از مفسران از آیه ۱۱۴ سوره توبه{{یادداشت|«وَ ما کانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِیمَ لِأَبِیهِ إِلَّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِیاهُ فَلَمَّا تَبَینَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ؛ استغفار ابراهیم برای پدرش (آزر) فقط به خاطر وعده‌ای بود که به او داده بود. اما هنگامی که او را در راه بت‌پرستی مصمم و لجوج دید دست از استغفار درباره او برداشت» }} که بر اساس آن ابراهیم(ع) پس از مأیوس شدن از ایمان آوردن آزر، دیگر برای وی طلب آمرزش نکرد؛  و آیه ۴۱ سوره ابراهیم{{یادداشت|«رَبَّنَا اغْفِرْ لِی وَلِوَالِدَیَّ وَلِلْمُؤْمِنِینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسَابُ»(سوره ابراهیم، آیه ۴۱.)}} که بر اساس آن در اواخر عمر و پس از بنای [[کعبه]] برای والدینش طلب آمرزش کرد، استفاده کرده‌اند که پدر ابراهیم غیر از آزر و همچنین اب به معنای عمو یا جد مادری بوده است و این تفاوت از تعبیر اب و والد در این دو آیه برداشت کرده‌اند که والد بر خلاف اب در پدر صراحت دارد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۱۶۴-۱۶۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref>

بر اساس آیه ۴۸ [[سوره مریم]]{{یادداشت|قالَ سَلامٌ عَلَیک سَأَسْتَغْفِرُ لَک رَبِّی إِنَّهُ کانَ بی‌حَفِیا وَ أَعْتَزِلُکمْ وَ ما تَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ أَدْعُوا رَبِّی عَسی أَلَّا أَکونَ بِدُعاءِ رَبِّی شَقِیا؛ ابراهیم(ع) گفت: سلام بر تو، به زودی از پروردگارم برایت (ای آزر) طلب مغفرت می‌کنم، او به من مهربان است و من از شما و آنچه که غیر خدا می‌پرستید دوری و کناره‌گیری می‌کنم، و خدای خود را می‌خوانم و امیدوارم که چون او را بخوانم مرا از درگاه لطفش محروم نگرداند.}} حضرت ابراهیم (ع) برای آزر، طلب مغفرت کرده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴.</ref> در حالی که آیه ۱۱۳ سوره توبه {{یادداشت|«مَا کانَ لِلنَّبِی وَالَّذِينَ آمَنُواْ أَن يسْتَغْفِرُواْ لِلْمُشْرِکينَ وَلَوْ کانُواْ أُوْلِی قُرْبَی مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ (ترجمه: بر پیامبر و کسانی که ایمان آورده‏‌اند سزاوار نیست که برای مشرکان پس از آنکه برایشان آشکار گردید که آنان اهل دوزخ‌اند، طلب آمرزش کنند؛ هرچند خویشاوند [آنان] باشند(سوره توبه، آیه۱۱۳.)}}  مسلمانان را از استغفار برای مشرکان بر حذر می‌دارد، از این‌رو [[علامه طباطبایی]]، [[استغفار]] و دعای ابراهیم(ع) برای آزر را، صوری دانسته که در دنیا واقع شده، نه در [[آخرت]] و برای [[شفاعت]] او.<ref>نگاه کنید به: طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۷، ص۱۶۲.</ref> همچنین از این آیه استفاده شده که ابراهیم پس از مأیوس شدن از آزر دیگر برای او طلب آمرزش نکرد و استغفار او برای آزر مربوط به دوران جوانی ابراهیم و زمانی بوده که در بابل با بت‌پرستان مبارزه می‌کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۵، ص۳۰۴-۳۰۵.</ref>