صیحه آسمانی: تفاوت میان نسخه‌ها

شنیده شدن [[معجزه]]‌آسای کلامی آسمانی در [[روایات]] از [[علائم ظهور|نشانه‌های حتمی ظهور]] یا [[قیام امام زمان(عج)|قیام امام مهدی(عج)]] دانسته شده است. این مطلب در روایات متعددی آمده و برخی معتقدند این روایات [[تواتر معنوی]] دارند.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/82137/?SearchText=%u0646%u062f%u0627%u06cc ندای آسمانی نشانه ظهور]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>

مطابق نقل [[شیخ صدوق]] از [[امام صادق(ع)]]، این نشانه، در کنار چهار علامت دیگر([[خروج سفیانی]]، [[خروج یمانی]]، [[خسف بیداء|خَسفِ بَیداء]] و [[قتل نفس زکیه]]) از نشانه‌های حتمی پیش از قیام امام زمان است،<ref> شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۰ </ref> در روایت دیگری، اولین این نشانه‌ها، ندای آسمانی در [[ماه رمضان]] معرفی شده است.<ref> نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۸۹، ح۶.</ref>

این ندا را که توسط [[جبرئیل]] ایجاد میشود، همه انسان‌ها آن<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۱۸۱.</ref> هر کس به زبان و گویش خود آن را خواهد شنید.<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۶۵۰.</ref> روایات، بیان می‌کنند که این ندا از آسمان شنیده می‌شود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۳۱۰.</ref> از ویژگی‌های ندا یا صیحه آسمانی این است که از نزدیک و دور یکسان شنیده می‌شود،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ج۵۱، ص۱۵۲، ح۲.</ref> انسان‌های خواب را بیدار کرده و همگان را به وحشت می‌اندازد،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ج ۵۲، ص۲۳۳، ح۹۸، ص۲۸۵، ح۱۴، و ۱۵، ص۱۱۹، ح۴۸، ص۲۹۰، ح۳۲، ص۲۳۰، ح۹۶، ص۴۶۴.</ref> برای [[مؤمن|مؤمنان]] رحمت و برای [[کافر|کافران]] عذاب است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۵۱، ص۱۵۲، ح۲.</ref> و از آن پس نام [[امام مهدی|حضرت مهدی(عج)]] بر سر زبان‌ها می‌افتد.<ref>کورانی، معجم احادیث الامام المهدی علیه‌السلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۵، ح۵۸۹.</ref>

مطابق دیدگاه بیشتر عالمان، صیحه آسمانی در [[ماه رمضان]] سال قبل از ظهور اتفاق خواهد افتاد. دلیل این گروه روایتی از [[امام باقر(ع)]] است که فرمود: آن صیحه جز در ماه رمضان بر نخواهد خاست؛... نداکننده‌ای از آسمان به نام [[حضرت قائم]] علیه‌السلام ندا سر می‌دهد و هر که در مشرق و مغرب است، آن را می‌شنود.<ref group="یادداشت">الصَّیحَةُ لَا تَکونُ إِلَّا فِی شَهْرِ رَمَضَانَ، شَهْرِ اللَّهِ وَ هِی صَیحَةُ جَبْرَئِیلَ إِلَی هَذَا الْخَلْقِ ثُمَّ قَالَ ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ علیه‌السلام فَیسْمَعُ مَنْ بِالْمَشْرِقِ وَ مَنْ بِالْمَغْرِبِ. (نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۵۴.)</ref>

از بعضی روایات استفاده می‌شود که ندای آسمانی هم زمان با ظهور امام مهدی(عج) رخ خو اهد داد.<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۶۳، حدیث ۲۲؛ شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۳۰، ح۱۶.</ref>[[شیخ مفید]] این همزمانی را در روایتی از [[پیامبر اکرم(ص)]] این گونه نقل کرده است: هنگامی که نزدیک خروج قائم شد، ندادهنده‌ای از آسمان آواز می‌دهد:‌ای مردم! زمان ستمگران به سر رسیده و مسؤول این امر بهترینِ امت محمد است؛ پس خود را به [[مکه]] برسانید.<ref group="یادداشت"> إِذَا کانَ عِنْدَ خُرُوجِ الْقَائِمِ ینَادِی مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَیهَا النَّاسُ قُطِعَ عَنْکمْ مُدَّةُ الْجَبَّارِینَ وَ وَلِی الْأَمْرَ خَیرُ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ فَالْحَقُوا بِمَکةَ…؛ شیخ مفید، الاختصاص، ص۲۰۸.</ref>

بر اساس حدیثی دیگر، به هنگام ظهور در [[شب جمعه]]، بیست و سوم ماه رمضان،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۲۰۴، ح۳۳.</ref> [[جبرئیل]] (فرشته وحی) از آسمان نام و نام پدر [[حضرت مهدی(ع)]] را بانگ می‌زند: آگاه باشید که حجت خدا در کنار [[خانه خدا]] ظهور کرد. از او پیروی کنید که حق با او و در اوست.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۲۲، ح ۲۹.</ref> او [[قائم آل محمد]]، بهترینِ امت و امیر و حاکم شماست. این مهدی است که به شیوه [[حضرت داوود|داود]] و [[حضرت سلیمان|سلیمان]] قضاوت می‌کند و درخواست شاهد و [[بینه|بَینه]] نمی‌کند. پس جنگ و خونریزی برای چیست؟ به او گوش سپارید و از دستوراتش پیروی کنید. بدانید که حق با [[امام علی|علی]] و [[آل محمد]] و پیروان آنهاست، علی و [[شیعه|شیعیانش]] رستگارند.‌ای مردم جهان! عمر جباران و ستمگران به پایان رسیده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۶۹، ح ۱۵۵، ص۳۰۵، ح۷۳ و ۷۵، ص۲۹۴، ح۴۶، ص۲۰۶، ح ۴۰، ص۲۸۹، ح ۲۷، ص۲۹۶، ح۵۱ و ۵۲، ص۲۹۲، ح۴۰.</ref>

بر اساس روایات دیگری، امام زمان(عج) در بیست و سوم [[ماه رمضان]] ظهور می‌کند و آن‌گاه پس از آن که یارانش به ۱۰ هزار نفر رسید، در [[روز عاشورا]] قیام کرده و از [[مکه]] به سوی [[مدینه]] حرکت می‌نماید. مقارن قیام آن حضرت، [[جبرئیل]] مردم جهان را به بیعت و پیروی از وی فرامی‌خواند.<ref> علامه مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۲۹۷، ح۵۶; کورانی، معجم احادیث الامام المهدی علیه‌السلام، ۱۴۱۱ق، ج۳، ج۳، ص۴۸۹، ح۱۰۶۰.</ref>

برخی با متفاوت دانستن زمان ظهور با قیام، زمان نداهای آسمانی را پس از ظهور و پیش از قیام دانسته و معتقدند نداهای آسمانی از آغاز ظهور تا هنگام قیام متعدد هستند و در مراحل مختلف ظهور و قیام امام زمان تا استقرار کامل حکومت او بر جهان، نداهای گوناگونی شنیده خواهد شد.<ref> مهدی منتظر، ص۲۹۷.</ref> وجود زمان‌های متفاوت در روایات برای ندای آسمانی<ref> برای نمونه نگاه کنید به: شیخ صدوق، کمال‌الدین، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۳۷۱، ح۵؛ نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۱۸۰، حدیث ۲۸.</ref> را مؤید این احتمال دانسته‌اند.

در بیشتر روایات، محتوای ندا آسمانی معرفی [[امام زمان(عج)]] با نام و ویژگی‌های او است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به شیخ صدوق، کمال الدین، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۳۷۱، ح۵.</ref> در برخی روایات نیز محتوای ندای آسمانی حقانیت [[امام علی|علی(ع)]] و رستگاری شیعیان او دانسته شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۱ق، ج۸، ص۳۱۰.</ref>

برخی روایات از ندایی که [[ابلیس|شیطان]] در پایان همان روز سر می‌دهد حکایت می‌کند و مهم‌ترین هدف او را از ایجاد این صدا، ایجاد تردید در انسان‌ها در پیروی از امام زمان می‌داند.<ref>نعمانی، الغیبة، ۱۳۹۷ق، ص۲۶۵، حدیث ۲۹.</ref> «بدانید حق با [[عثمان بن عفان]] و پیروان اوست. او مظلوم کشته شد، پس به خونخواهی‌اش قیام کنید و بدانید حق با [[سفیانی]] و پیروان اوست و عثمان و پیروانش رستگارند.»<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۵۲، ص۲۹۲، حدیث ۴۰.</ref> با این ندا گروهی به شک می‌افتند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۰۵، ح ۷۵، ص۲۹۲، ح ۴۰، ص۲۹۵، ح ۴۶، ص۲۳۰، ح ۹۶، ص۲۹۴، ح ۴۵، ص۲۰۶، ۳۹ و۴۰، ص۲۸۹، ح ۲۷، ص۲۹۰، ح ۳۱، ص۲۰۵، ح ۳۵.</ref>

در روایات دیگری، محتوای ندای شیطان، دعوت مردم به [[مسیحیت]] دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۳۷، حدیث ۵۹۱.</ref> برخی معتقدند شیطان نیز چندین بار ندا کرده و هربار به گونه‌ای در پی انحراف مردمان است و احتمال داده‌اند ایجادکنندگان این نداها انسان‌هایی باشند که به تحریک شیطان این کار را می‌کنند.<ref> [http://www.hawzah.net/fa/Article/View/82137/?SearchText=%u0646%u062f%u0627%u06cc ندای آسمانی نشانه ظهور]، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref>

برخی از نویسندگان با وجود انبوه روایات، تلاش کرده‌اند این نشانه را متناسب با فن‌آوری‌های نوین و پیشرفت دانش‌های روز به ماهواره تفسیر کنند.<ref>اسماعیلی، «بررسی نشانه‌های ظهور»، ص۲۸۷.</ref> این توجیه به‌دلیل کافی نبودن دلایل آن، مورد پذیرش عالمان دینی قرار نگرفته است.