توسل به مردگان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تَوَسُّل به مردگان''' یا '''توسل به اَموات'''، واسطه قراردادن بزرگان دینی پس از مرگ آنان نزد خداوند برای برآورده شدن حاجت‌. توسل به مردگان از اعتقادات [[اسلام|مسلمانان]] به‌ویژه [[شیعیان]] است که بر مبنای پذیرش [[سماع موتی]] و [[حیات برزخی]] بنا شده است و [[وهابیت|وهابی‌ها]] آن را نمی‌پذیرند. در روایات شیعه مواردی از توسل اهل بیت  به پیامبر پس از درگذشت او گزارش‌هایی از [[توسل]] برخی [[صحابه]] به [[پیامبر(ص)]] پس از وفات آن حضرت در منابع [[اهل‌سنت]] نیز آمده است.

به آیه ۶۴ [[سوره نساء]] استدلال شده که مؤمنین را تشویق می‌کند که از پیامبر بخواهید برای شما [[استغفار]] کند. این آیه عمومیت دارد و زمان حیات و ممات پیامبر(ص) را در برمی‌گیرد.<ref>نووی، المجموع، ج، ص۲۷۴.</ref> همچنین آیه ۳۵ [[سوره مائده]] را به صورت مطلق جایز می‌شمارد. از اطلاق این آیه استفاده می‌شود  که می‌توان به ارواح مومنین و پیامبران پس از مرگ متوسل شد. در روایات اهل سنت از قول [[عمر بن خطاب]]<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ج۳، ص۱۳۷۱.</ref> آمده است که دلیل پذیرش توبه [[حضرت آدم(ع)]] توسل وی به [[پنج تن آل عبا]] بوده است.<ref>سیوطی، درالمنثور، ۱۳۷۷ق، ج۱، ص۶۰-۶۱.</ref>

بر اساس برخی منابع، امامان شیعه پس از درگذشت پیامبر به او متوسل می‌شده‌اند. [[حضرت علی(ع)]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به:‌ نهج البلاغه، خطبه۲۲۸.</ref> و [[امام حسین(ع)]] به پیامبر(ص)<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۱۹.</ref> توسل کرده‌اند. همچنین [[امام سجاد(ع)]] در توسل به معصومان بین زندگان و مردگان آنان تفاوت نگذاشته اند و از وی نقل شده است که «إنا نتوسل إلیک بمحمد صلواتک علیه وآله رسولک، و بعلی وصیه، و فاطمة ابنته، و بالحسن والحسین، وعلی و محمد و جعفر و موسی و علی و محمد وعلی والحسن والحجة علیهم‌السلام أهل بیت الرحمة».<ref>الصحیفة السجادیة، ۱۴۱۱ق، ص۱۶۸.</ref>

دعاهای ماثور از اهل بیت(ع)نشان می‌دهد که توسل به اهل بیت بعد از حیاتشان مورد توجه و سفارش ایشان است. مانند دعای [[دعای سریع الاجابه |سریع الاجابه]] که در [[الکافی |الکافی]] آمده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.</ref>

* توسل عایشه برای برطرف شدن قحطی و خشکسالی به پیامبر(ص) و قبر وی.<ref>دارمی، سنن دارمی، ج۱، ص۲۲۷.</ref>  

* توسل مردی در زمان [[خلافت]] [[عثمان بن عفان|عثمان]] با راهنمایی [[عثمان بن حنیف]] به پیامبر اکرم.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۵.</ref> عثمان بن حنیف به وی گفت که چنین توسل کند: اللّهمّ إنّی أسألک وأتوجّه إلیک بنبیک محمّد صلّی اللَّه علیه وسلّم نبی الرحمة، یا محمّد! إنّی أتوجّه بک إلی ربّی فتقضی لی حاجتی.<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۹، ص۳۰.</ref>  

بیشتر عالمان اهل سنت، توسل به اموات را جایز می‌دانند و به بزرگان دینی متوسل می‌شده‌اند. [[سمهودی]] از علمای شافعی قرن دهم قمری ماجراهای متعددی را دربارهٔ کسانی که با توسل به [[پیامبر(ص)]] نزد قبر آن‌حضرت، به خواست‌های خود نایل شدند، را در کتاب [[وفاء الوفاء باخبار‌دار المصطفی]] آورده است.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۴، ص۱۹۵.</ref> ابوعلی خلال از علمای اهل‌ سنت گفته است هر گاه برایش مشکلی پیش می‌آمده به زیارت قبر موسی بن جعفر می‌رفته و به او [[توسل]] می‌کرده و مشکلش برطرف می‌شده است.<ref> بغدادی، تاریخ بغداد، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۳۳.</ref> محمد بن ادریس شافعی، اهل بیت پیامبر(ص) را وسیله تقرب به خداوند معرفی می‌کند.<ref>دیوان شافعی، ص۱۶۲، الصواعق المحرقه، ص۱۷۸. </ref>