عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

اشکالاتی از سوی منکران عصمت ایراد شده است که برخی از آن‌ها از این قرار است:

احمد امین،‌ نویسنده معاصر [[مصر|مصری]]، بر آن است که عصمت با طبیعت و ماهیت انسان ناسازگار است؛ زیرا انسان دارای نیروهای مختلف شهوانی و نفسانی است. هم میل به خوبی‌ها در او هست هم میل به بدی‌ها. اگر این امیال از او گرفته شود، گویا انسانیت انسان از او سلب شده است؛ ازاین‌رو، هیچ انسانی از [[معصیت]] در امان نیست حتی [[پیامبران(ع)]].<ref>امین، ضحی الاسلام،‌ ۲۰۰۳م، ج۳، ص۲۲۹و۲۳۰.</ref>  

[[آیت الله جوادی آملی]] در پاسخ به این شبهه با اشاره به گوهر انسان که همان [[نفس]] اوست، معتقد است که گوهر انسان به گونه‌ای آفریده شده است که توان عروج به قله عصمت را دارد؛ زیرا نفس انسان در سیر صعودی خود، توانایی مصون ماندن از سهو و نسیان و غفلت و جهالت را می‌یابد. از نظر او اگر نفس کسی به وادی عقل ناب و [[کشف و شهود |کشف و شهود]] تام و صحیح وارد شد، فقط حق و حقیقت را درک خواهد کرد و از هرگونه شک و تردید و سهو و نسیان و غفلت در امان خواهد ماند. بنابراین، چنین شخصی که از عالم ماده و وهم و خیال عبور کرده و به سرچشمه حقایق رسیده است، امکان عصمت می‌یاید.<ref>جوادی آملی، وحی و نبوت در قرآن، ۱۳۹۲ش، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref>

اشتباه منکران عصمت این است که وجود امیال و غرایز نفسانی و شهوانی را ملازم با انجام [[گناه]] پنداشته‌اند، در حالی که وجود چنین امیالی فقط مقتضی و زمینه‌ساز آلودگی به گناه است و نه ضرورت تحقق گناه؛ زیرا ممکن است موانعی مانند علم و اراده از تأثیر آن امیال جلوگیری کنند.<ref>شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۳۴و۳۵.</ref>

از نظر گروهی، اندیشه عصمت در منابع اولیه اسلامی وجود نداشت و [[بدعت|بدعتی]] است که از [[اهل کتاب]]، [[ایران]] باستان، [[تصوف]] یا آموزه‌های [[زرتشت|زرتشتی]] وارد تعالیم اسلامی شده است.<ref>نگاه کنید به: شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۷۹-۸۵.</ref><br>در پاسخ گفته شده اعتقاد به [[عصمت پیامبران]] در میان مسلمانان صدر [[اسلام]] رایج بوده و ریشه در تعالیم [[قرآن]] و [[پیامبر اسلام(ص)]] دارد.<ref>شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۸۰و۸۲.</ref> اهل کتاب نمی‌توانند مبدع اندیشه عصمت باشند؛ زیرا در [[تورات]] بدترین [[گناهان]] و زشتی‌ها به [[پیامبران]] نسبت داده شده است.<ref>شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۸۰و۸۱.</ref> هنگامی که هنوز تصوف شکل نگرفته بود، اندیشه عصمت در میان [[شیعیان]] رواج داشت؛ ازاین‌رو، تصوف نیز نمی‌تواند منشأ اندیشه عصمت باشد.<ref>شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۸۳.</ref> برفرض اشتراک آموزه عصمت در اسلام و زرتشت،‌ این مطلب دلیل بر تأثیرپذیری یکی از دیگری نیست؛ بلکه بدین خاطر است که اساس و جوهره تمامی [[ادیان الهی |ادیان الهی]] مشترک است و در اصول با یکدیگر تطابق دارند.<ref>شریفی و یوسفیان، پژوهشی در عصمت معصومان(ع)، ۱۳۸۸، ص۸۶.</ref>

درباره عصمت کتاب‌های متعددی نگارش شده است از جمله:

* ''التنبیه المعلوم: البرهان علی تنزیه المعصوم عن السهو و النسیان''، [[شیخ حر عاملی]]، قم، [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]].

* ''عصمت از منظر فریقین (شیعه و اهل سنت)''، [[سید علی حسینی میلانی]]، [[قم]]، مرکز الحقایق الاسلامیه.

* ''پژوهشی در عصمت معصومان(ع)''، احمد حسین شریفی و حسن یوسفیان، قم، [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]].

* ''عصمت از دیدگاه شیعه و اهل تسنن''، فاطمه محقق، قم، آشیانه مهر، ‌۱۳۹۱ش.

* ''عصمت، ضرورت و آثار''، سید موسی هاشمی تنکابنی، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۹۰ش.

* ''اندیشه کلامی عصمت: پیامدهای فقهی و اصول فقهی''، اثر بهروز مینایی. در این کتاب به آثار اعتقاد به عصمت در [[فقه]] و [[اصول فقه]] پرداخته شده است. این کتاب در قم از سوی [[پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی]] برای نخستین بار در ۱۳۹۵ش منتشر شده است.<ref>«[https://feqh.isca.ac.ir/Portal/home/?news/122940/327175/435456/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B9%D8%B5%D9%85%D8%AA(%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%B5%D9%88%D9%84-%D9%81%D9%82%D9%87%DB%8C) اندیشه کلامی عصمت‌ (پیامدهای فقهی و اصول فقهی)]»، وبگاه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ پژوهشکده فق و حقوق.</ref>

* ''منشأ عصمت از گناه و خطا: نظریه‌ها و دیدگاه‌ها''، عبدالحسین کافی، قم،‌ دارالحدیث، چاپ اول، ‌۱۳۹۹ش.