آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه تطهیر (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۲

۲۱۲ بایت حذف‌شده ، ‏۷ مهٔ ۲۰۲۳

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Bazeli

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۵٬۵۲۶

ویرایش

@@ خط ۵۴: / خط ۵۴: @@
 اهل بیت]] در آیه تطهیر، در منابع شیعه و سنی، نظرات مختلفی ارائه شده است:
-'''دیدگاه اول:''' برخی از [[صحابه]]، مراد از اهل بیت را [[علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[حسن(ع)]] و [[حسین(ع)]] دانسته‌اند. [[اَنَس بن مالک]]، [[ابو سعید خدری|ابوسعید خُدْری]]، [[ام سلمه]] و [[عایشه]]، به این نظر معتقد هستند.<ref>ابن عطیه، المحرر الوجیز، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۸۴؛ اابن کثیر، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۵۰۳۶۸؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref>
+'''دیدگاه اول:''' برخی از [[صحابه]]، مراد از اهل بیت را [[علی(ع)]]، [[فاطمه(س)]]، [[حسن(ع)]] و [[حسین(ع)]] دانسته‌اند. [[اَنَس بن مالک]]، [[ابو سعید خدری|ابوسعید خُدْری]]، [[ام سلمه]] و [[عایشه]]، به این نظر معتقد هستند.<ref>ابن عطیه، المحرر الوجیز، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۸۴؛ اابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۵۰۳۶۸؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref>
 مفسران شیعه از جمله [[فضل بن حسن طبرسی|طبرسی]] و [[علامه طباطبایی]] نیز معتقدند، این آیه در شأن [[اصحاب کساء]] نازل شده و این مطلب در میان [[شیعیان]] به حد [[تواتر]] رسیده است.<ref>ابن حکم، تفسیر الحبری، ۱۴۰۸ق، ص۲۹۷-۳۱۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص ۵۵۹-۵۶۰؛ طباطبائی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref>
 طبق چندین روایت از کتاب [[مسند احمد بن حنبل]]، پیامبر(ص)، مصداق آیه تطهیر را فاطمه(س)، علی(ع) و دو فرزندش بیان کرده است.<ref>ابن حنبل، مسند، دار الصادر، ج۱، ص۳۳۱، ج۴، ص۱۰۷ و ج۶، ص۲۹۲.</ref> [[احمد بن حنبل]] همچنین در [[فضائل الصحابه]]، روایت می‌کند که پیامبر(ص) به مدت ۶ ماه هنگام خروج برای [[نماز صبح]]، به در خانه فاطمه(س) که می‌رسید صدا می‌کرد: ای اهل بیت! نماز! نماز! ای اهل بیت! «خدا فقط می‌خواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر] بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند».<ref>ابن حنبل، فضائل الصحابة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۷۶۱.</ref>
 '''دیدگاه دوم:''' در برخی منابع حدیثی شیعه، عنوان اهل بیت(ع) علاوه بر [[پنج‌تن]]، به دیگر [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] نیز اطلاق شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۸۷؛ طبرسی، الاحتجاج، ۱۳۸۶ق، ج۲، ص۳۴.</ref>
-[[ابن کثیر دمشقی]]، از علمای [[اهل سنت]]، در کتاب تفسیرش، روایتی از [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع]]) آورده که وی بر [[منبر]] گفت: «ما آن اهل بیتی هستیم که خدا درباره‌شان این آیه را فرموده است». همچمین روایتی از [[امام سجاد(ع)]] ذکر می‌کند که در پاسخ مرد [[شام|شامی]] گفت: «ما مصداق این اهل بیتیم».<ref>ابن کثیر دمشقی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۷۰-۳۷۱.</ref>
+[[ابن کثیر دمشقی]]، از علمای [[اهل سنت]]، در کتاب تفسیرش، روایتی از [[امام حسن مجتبی علیه‌السلام|امام حسن(ع]]) آورده که وی بر [[منبر]] گفت: «ما آن اهل بیتی هستیم که خدا درباره‌شان این آیه را فرموده است». همچمین روایتی از [[امام سجاد(ع)]] ذکر می‌کند که در پاسخ مرد [[شام|شامی]] گفت: «ما مصداق این اهل بیتیم».<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۷۰-۳۷۱.</ref>
 در [[تفسیر نور الثقلین (کتاب)|تفسیر نور الثقلین]] نیز حدیثی نقل شده که [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق‏(ع)]] ابتدا مراد از اهل بیت در آیه تطهیر را پنج تن معرفی می‌کند، ولی در ادامه، در [[تأویل]] این آیه، با استمداد از [[آیه اولو الارحام]]، آیه تطهیر را شامل همه امامان شیعه دانسته و اطاعت از آنان را اطاعت از [[خدا]] و نافرمانی از آنان را معصیت خدا دانسته است.<ref>عروسی حویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۲۷۳.</ref>
-'''دیدگاه''' '''سوم''' ''':''' [[زید بن ارقم|زید بن اَرْقَم]]، [[صحابی پیامبر(ص)]]، معتقد است، مراد از اهل بیت کسانی هستند که خداوند [[زکات]] دادن به آنان را [[حرام]] گردانیده است و آنان نزدیکان پیامبر(ص)، از قبیل [[آل علی]] و [[آل عقیل]] و [[آل جعفر بن ابی طالب]] هستند و منظور از تطهیر، پاک گردانیدن از دریافت و مصرف [[صدقه]] و [[زکات]]، است.<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار الفکر، ج۲، ص۱۸۷۴؛ ابن کثیر دمشقی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۲و۳۲۳.</ref>
+'''دیدگاه''' '''سوم''' ''':''' [[زید بن ارقم|زید بن اَرْقَم]]، [[صحابی پیامبر(ص)]]، معتقد است، مراد از اهل بیت کسانی هستند که خداوند [[زکات]] دادن به آنان را [[حرام]] گردانیده است و آنان نزدیکان پیامبر(ص)، از قبیل [[آل علی]] و [[آل عقیل]] و [[آل جعفر بن ابی طالب]] هستند و منظور از تطهیر، پاک گردانیدن از دریافت و مصرف [[صدقه]] و [[زکات]]، است.<ref>مسلم، صحیح مسلم، دار الفکر، ج۲، ص۱۸۷۴؛ ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۹؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۲و۳۲۳.</ref>
-'''دیدگاه''' '''چهارم:''' به باور برخی از اهل سنت، مراد از اهل بیت، [[همسران پیامبر(ص)]] هستند؛ زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است. از عِکْرِمَه غلام ابن عباس و مَقاتل بن سُلیمان احادیثی با این مضمون نقل شده است.<ref>ابن کثیر، ابن کثیر دمشقی، تفسیر القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۴؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref> ولی مفسران شیعی معتقدند، اگر منظور، همسران پیامبر باشد، باید به جای "عَنکُم"، "عَنکُنَّ" و به جای "یطَهِّرَکُم"، "یطَهِّرَکُنَّ" می‌آمد؛<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۱۸۳؛ حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۰۲ق، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref> زیرا ارجاع ضمیر مردان به زنان صحیح نیست. <ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶، ص۳۱۰</ref>
+'''دیدگاه''' '''چهارم:''' به باور برخی از اهل سنت، مراد از اهل بیت، [[همسران پیامبر(ص)]] هستند؛ زیرا سیاق آیه در بیان احوال ایشان است. از عِکْرِمَه غلام ابن عباس و مَقاتل بن سُلیمان احادیثی با این مضمون نقل شده است.<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، ج۶، ص۳۶۴؛ شوکانی، فتح القدیر، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۳۲۱.</ref> ولی مفسران شیعی معتقدند، اگر منظور، همسران پیامبر باشد، باید به جای "عَنکُم"، "عَنکُنَّ" و به جای "یطَهِّرَکُم"، "یطَهِّرَکُنَّ" می‌آمد؛<ref>قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۳۶۴ش، ج۱۴، ص۱۸۳؛ حسینی طهرانی، مهرتابان، ۱۴۰۲ق، ص۲۹۰-۲۹۲.</ref> زیرا ارجاع ضمیر مردان به زنان صحیح نیست. <ref>طباطبائی، تفسیر المیزان، ۱۴۱۷ق، ج‏۱۶، ص۳۱۰</ref>
 مفسران شیعی همچنین در پاسخ به این پرسش که چرا در این [[سوره]]، وسط بیان وظایف [[:رده: همسران پیامبر|زنان پیامبر(ص)]] مطلبی گفته شده که شامل زنان [[پیامبر(ص)]] نمی‌شود، گفته‌اند؛ این گونه سخن گفتن، در روش فصیحان عرب، شناخته شده است و در قرآن به آیات فراوان برمی‌خوریم که در کنار هم قرار دارند، ولی از موضوعات گوناگونی سخن می‌گویند. از [[روایات]] نیز استفاده می‌شود که این بخش، جداگانه نازل شده، و یا به دستور پیامبر(ص) و یا پس از ارتحال او هنگام گردآوری [[قرآن]] در کنار هم قرار گرفته است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۰؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۶، ص۳۱۱.</ref>{{یادداشت|فالآية لم تكن بحسب النزول جزءاً من آيات نساء النبي و لا متصلة بها و إنما وضعت بينها إما بأمر من النبي صلى‌الله‌عليه‌وآله أو عند التأليف بعد الرحلة}}
@@ خط ۸۹: / خط ۸۹: @@
 * ابن حنبل، احمد بن محمد، فضائل الصحابة، تحقیق وصی الله بن محمدعباس، مکة، جامعة ام القری، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
 * ابن عطیه‌اندلسی، عبدالحق بن غالب، المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، تحقیق عبدالسلام عبدالشافی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۲ق.
-* ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل بن عمر، تفسیر القران العظیم، تحقیق یوسف عبدالرحمن المرعشلی، بیروت، دارالمعرفه، ۱۳۷۵ق.
+* ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۹ق.
-* ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل بن عمر، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق محمدحسین شمس الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۴۱۹ق.
 * ابن مردویه اصفهانی، احمد بن موسی بن مردویه، مناقب علی بن ابی‌طالب، قم، دار الحدیث، بی‌تا.
 * بیهقی، احمد بن الحسین، دلائل النبوة و معرفة أحوال صاحب الشریعة، تحقیق عبد المعطی قلعجی، بیروت، دار الکتب العلمیة، ۱۴۰۵ق.