پرش به محتوا

نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۰۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ نوامبر ۲۰۱۸
جز
مستند سازی
جز (تمیزکاری)
جز (مستند سازی)
خط ۴۳: خط ۴۳:
''' اقتدای به اهل سنت'''
''' اقتدای به اهل سنت'''


یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن (شیعه دوازده امامی) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> از این رو فقیهان شیعه اقتدای مأموم شیعه به امام جماعت اهل سنت را در شرایط اولی صحیح ندانسته‌‌اند<ref>طوسی، الخلاف، ج۱، ص۵۴۹؛ حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> مستند آنان روایاتی است که اقتدای به اهل سنت را جایز نمی‌داند.<ref> نوری، وسایل الشیعه، ج۸، ص۳۰۹، ج۸، ص۳۱۲.</ref> اما درباره اقتدا به اهل سنت در شرایط خاص مثلا از باب [[تقیه]] اختلاف‌نظر دارند. امام خمینی و برخی دیگر اقتدای به اهل سنت را این شرایط مجزی دانسته{{مدرک}} ولی برخی دیگر تکرار نماز، یا عدم اقتدا و قرائت حمد و سوره را شرط دانسته‌اند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۵۳-۵۴. </ref>این اختلاف ناشی از تعارض روایات در شرایط ثانوی است.{{مدرک}} مقاله [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین] به این مسئله پرداخته است.<ref> [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html کمالی اردکانی، «بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین»،] </ref>
یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن (شیعه دوازده امامی) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> از این رو فقیهان شیعه اقتدای مأموم شیعه به امام جماعت اهل سنت را در شرایط اولی صحیح ندانسته‌‌اند<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۴۹؛ حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> مستند آنان روایاتی است که اقتدای به اهل سنت را جایز نمی‌داند.<ref> نوری، وسایل الشیعه، ج۸، ص۳۰۹، ج۸، ص۳۱۲.</ref> اما درباره اقتدا به اهل سنت در شرایط خاص مثلا از باب [[تقیه]] اختلاف‌نظر دارند. امام خمینی و برخی دیگر اقتدای به اهل سنت را این شرایط مجزی دانسته{{مدرک}} ولی برخی دیگر تکرار نماز، یا عدم اقتدا و قرائت حمد و سوره را شرط دانسته‌اند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۵۳-۵۴. </ref>این اختلاف ناشی از تعارض روایات در شرایط ثانوی است.{{مدرک}} مقاله [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین] به این مسئله پرداخته است.<ref> [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html کمالی اردکانی، «بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین»،] </ref>
=== حضور زنان در نماز جماعت===
=== حضور زنان در نماز جماعت===
برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در [[مسجد]] و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز آنان در مسجد دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۳۸.</ref> برخی دیگر از فقیهان، این روایات را مربوط به شرایط خاص دانسته، و معتقد به استحباب نماز خواندن به جماعت برای زنان با رعایت حجاب شده‌اند{{مدرک}} این گروه به روایاتی که به حضور بانوان در نماز جماعت پیامبر دلالت دارند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۴۳.</ref> استناد کرده‌اند.
برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در [[مسجد]] و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز آنان در مسجد دانسته‌اند<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۳۸.</ref> برخی دیگر از فقیهان، این روایات را مربوط به شرایط خاص دانسته، و معتقد به استحباب نماز خواندن به جماعت برای زنان با رعایت حجاب شده‌اند{{مدرک}} این گروه به روایاتی که به حضور بانوان در نماز جماعت پیامبر دلالت دارند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۴۳.</ref> استناد کرده‌اند.


===احکام دیگر===
===احکام دیگر===
*در نماز جماعت مأموم نباید حمد و سوره را بخواند.
*در نماز جماعت، امام جماعت حمد و سوره را به نیابت از مأمومین می‌خواند.<ref> نجفی، مصطفی الدین القیم، ۱۴۲۷ق، ص۸۲</ref>
* مأموم نباید در افعال نماز از امام جماعت پیشی بگیرد.  
* مأموم در افعال نماز از امام جماعت پیروی می‌کند و نباید از او پیشی بگیرد.<ref> نجفی، مصطفی الدین القیم، ۱۴۲۷ق، ص۸۲</ref>
* مأموم از امام جلوتر نباشد.
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع نباشد. البته نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷-۷۸۴.</ref>
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع نباشد. البته نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷-۷۸۴.</ref>
خط ۵۷: خط ۵۶:


== آداب نماز جماعت==
== آداب نماز جماعت==
نماز جماعت آداب و مستحباتی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
نماز جماعت آداب، مستحبات و مکروهاتی دارد، برخی از مستحبات آن عبارتند از:
* محافظت بر حضور در صف اول<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۳۰۷.</ref>  
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* هماهنگی با امام جماعت
*ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
* پوشیدن بهترین لباس‌ها
*مراعات حال مأمومین  به وسیله امام جماعت و طول ندادن نماز.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* عطرزدن
*ایستادن مأموم با شنیدن قد قامت الصلاة<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* مسواک‌زدن
* مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]]، بگوید الحمدلله رب العالمین <ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* آهسته خواندن ذکرهای نماز
 
* امام جماعت حال مأمومین  در [[نماز]] را مراعات کند<ref>نهج البلاغه، تحقیق صبحی صالح، نامه ۵۲، ص۴۲۶.</ref> و نماز را طول ندهد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۰.</ref>
همچنین ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نافله خواندن پس از شنیدن قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> از مکروهات نماز جماعت است.
 
== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==
فقیهان از نماز جماعت و احکام آن در کتاب الصلاة فقه سخن گفته‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین درباره نماز جماعت کتاب‌هایی به صورت مستقل نیز نوشته شده است، برخی از آنها عبارتند از:
فقیهان از نماز جماعت و احکام آن در کتاب الصلاة فقه سخن گفته‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین درباره نماز جماعت کتاب‌هایی به صورت مستقل نیز نوشته شده است، برخی از آنها عبارتند از:
*رساله صلاة الجماعة؛ به زبان عربی و  اثر [[محمدحسین کمپانی]] (۱۲۹۶-۱۳۶۱ق) فقیه شیعی قرن چهاردهم قمری است. در این رساله احكام نماز جماعت، موارد وجوب، استحباب و حرمت آن را بررسی شده است. مؤسسه نشر اسلامی قم در سال ۱۴۰۹ق این رساله را در کتابی با عنوان بحوث فی الفقه و هی بحوث فی صلاة الجماعه و المسافر و الاجاره منتشر کرده است.<ref>حسینی جلالی، فهرس التراث، ج۲، ص۳۵۸.</ref>
*رساله صلاة الجماعة؛ به زبان عربی، اثر [[محمدحسین کمپانی]] (۱۲۹۶-۱۳۶۱ق) فقیه شیعی قرن چهاردهم قمری است. در این رساله احكام نماز جماعت، موارد وجوب، استحباب و حرمت آن را بررسی شده است. مؤسسه نشر اسلامی قم در سال ۱۴۰۹ق این رساله را در کتابی با عنوان بحوث فی الفقه و هی بحوث فی صلاة الجماعه و المسافر و الاجاره منتشر کرده است.<ref>حسینی جلالی، فهرس التراث، ج۲، ص۳۵۸.</ref>
* کتاب نبذة حول صلاة الجماعه؛ این کتاب برگرفته از مباحث [[آیت الله بروجردی]] است که سید محمدتقی شاهرخی خرم‌آبادی آن را گردآوری و انتشارات نصایح آن را منتشر کرده است. در این کتاب به شرایط صحت نماز جماعت، اهمیت جماعت، احکام جماعت، شرایط امام جماعت و اقتدای به اهل سنت پرداخته شده است.<ref>[https://www.balagh.ir/content/318 کتاب نبذة حول صلاة الجماعة کتاب نبذة حول صلاة الجماعة به زیور چاپ آراسته شد]</ref>
* کتاب نبذة حول صلاة الجماعه؛ این کتاب برگرفته از مباحث [[آیت الله بروجردی]] است که سید محمدتقی شاهرخی خرم‌آبادی آن را گردآوری و انتشارات نصایح آن را منتشر کرده است. در این کتاب به شرایط صحت نماز جماعت، اهمیت جماعت، احکام جماعت، شرایط امام جماعت و اقتدای به اهل سنت پرداخته شده است.<ref>[https://www.balagh.ir/content/318 کتاب نبذة حول صلاة الجماعة کتاب نبذة حول صلاة الجماعة به زیور چاپ آراسته شد]</ref>
* نماز جماعت و برکات آن؛ محمداسماعیل نوری به زبان فارسی؛‌ نماز جماعت در قرآن، آثار و برکات نماز جماعت، مذموم بودن ترک نماز جماعت، شرایط نماز جماعت و احکام نماز جماعت از عناوین فصل‌های کتاب است. انتشارات بوستان کتاب، چاپ چهارم آن را منتشر کرده است.<ref>[https://www.farsnews.com/news/13950413000437 «کتاب نماز جماعت و برکات آن به چاپ چهارم رسید»]</ref>
* نماز جماعت و برکات آن؛ محمداسماعیل نوری به زبان فارسی؛‌ نماز جماعت در قرآن، آثار و برکات نماز جماعت، مذموم بودن ترک نماز جماعت، شرایط نماز جماعت و احکام نماز جماعت از عناوین فصل‌های کتاب است. انتشارات بوستان کتاب، چاپ چهارم آن را منتشر کرده است.<ref>[https://www.farsnews.com/news/13950413000437 «کتاب نماز جماعت و برکات آن به چاپ چهارم رسید»]</ref>
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
* محقق حلی،  جعفر بن حسین، المعتبر فی شرح المختصر، تحقیق: محمدعلی حیدری و سید مهدی شمس الدین و سید ابومحمد مرتضوی و سید علی موسوی، قم، مؤسسه سید الشهدا، ۱۴۰۷ق.
* محقق حلی،  جعفر بن حسین، المعتبر فی شرح المختصر، تحقیق: محمدعلی حیدری و سید مهدی شمس الدین و سید ابومحمد مرتضوی و سید علی موسوی، قم، مؤسسه سید الشهدا، ۱۴۰۷ق.
* نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
* نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، قم، موسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
* نهج البلاغه، تحقیق صبحی صالح، بیروت، دار الکتب اللبنانی، چاپ اول، ۱۹۸۰م.
* یزدی طباطبایی، سید محمدکاظم، العروه الوثقی، بیروت، موسسه اعلمی، ۱۴۰۹ق.
* یزدی طباطبایی، سید محمد کاظم، العروه الوثقی، بیروت، موسسه اعلمی، ۱۴۰۹ق.
* ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.
* ابن ادریس حلی، محمد بن منصور، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۰ق.
{{پایان}}
{{پایان}}