پرش به محتوا

نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۵۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۳ نوامبر ۲۰۱۸
جز
مستند سازی
جز (مستند سازی)
جز (مستند سازی)
خط ۳۰: خط ۳۰:
همچنین هویت یافتن جامعه اسلامی، آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، تعاون و همکاری، کاشتن بذر محبت و مودت و ارتباط و الفت بین مسلمانان از فواید سیاسی و اجتماعی نماز جماعت دانسته شده است.<ref>[http://lib.efatwa.ir/45575/2/1167 زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۲، ص۱۱۶۷.]</ref>
همچنین هویت یافتن جامعه اسلامی، آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، تعاون و همکاری، کاشتن بذر محبت و مودت و ارتباط و الفت بین مسلمانان از فواید سیاسی و اجتماعی نماز جماعت دانسته شده است.<ref>[http://lib.efatwa.ir/45575/2/1167 زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۲، ص۱۱۶۷.]</ref>
==احکام ==
==احکام ==
فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد می‌دانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین بر اساس نظر مشهور فقیهان شیعه، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان]]، با اینکه در زمان حضور [[امام معصوم]] واجب هستند، باید به جماعت خوانده شوند<ref>صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> همچنین جماعت، شرط صحت [[نماز جمعه]] است.<ref>موصلی، الاختیار لتعلیل المختار، ۱۹۸۴م، ج۱، ص۸۳؛ بهوتی حنبلی، کشاف القناع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵۵۲-۵۵۳.</ref>
فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد می‌دانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> البته به جماعت خواندن نمازهای صبح، مغرب و عشا و نیز برای همسایه [[مسجد]] تأکید بیشتری شده است.<ref> سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۱. </ref> همچنین بر اساس نظر مشهور فقیهان شیعه، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان]]، با اینکه در زمان حضور [[امام معصوم]] واجب هستند، باید به جماعت خوانده شوند<ref>صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> همچنین جماعت، شرط صحت [[نماز جمعه]] است.<ref>موصلی، الاختیار لتعلیل المختار، ۱۹۸۴م، ج۱، ص۸۳؛ بهوتی حنبلی، کشاف القناع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵۵۲-۵۵۳؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۳.</ref>


[[حنبلی|حنبلیان]] و برخی از [[حنفی|حنفیان]] از اهل سنت نماز جماعت را واجب عینی دانسته‌اند.<ref>ابن اثیر، جامع الاصول، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۵۶۴-۵۶۶.</ref> از نظر گروهی از [[شافعی|شافعیان]]، نماز جماعت برای مردان در غیر حال سفر، [[واجب کفایی]] است.<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، دار الفکر، ج۱، ص۲۲۹ـ۲۳۰.</ref>  
[[حنبلی|حنبلیان]] و برخی از [[حنفی|حنفیان]] از اهل سنت نماز جماعت را واجب عینی دانسته‌اند.<ref>ابن اثیر، جامع الاصول، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۵۶۴-۵۶۶.</ref> از نظر گروهی از [[شافعی|شافعیان]]، نماز جماعت برای مردان در غیر حال سفر، [[واجب کفایی]] است.<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، دار الفکر، ج۱، ص۲۲۹ـ۲۳۰.</ref>  


===جماعت خواندن نمازهای مستحب===
===جماعت خواندن نمازهای مستحب===
از نظر فقیهان شیعه به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]] [[بدعت]] است.<ref>طوسی، کتاب الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰.</ref> البته به نظر برخی از فقهای شیعه خواندن [[نماز عیدین]] به جماعت، در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> در مقابل بیشتر فقیهان اهل سنت به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبی [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>
از نظر فقیهان شیعه به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]] [[بدعت]] است.<ref>طوسی، کتاب الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵.</ref> البته به نظر برخی از فقهای شیعه خواندن [[نماز عیدین]] به جماعت، در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref> سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل امام خمینی، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> در مقابل بیشتر فقیهان اهل سنت به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبی [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، کتاب الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>


===شرایط امام جماعت===
===شرایط امام جماعت===
خط ۴۸: خط ۴۸:


===احکام دیگر===
===احکام دیگر===
*در نماز جماعت، امام جماعت حمد و سوره را به نیابت از مأمومین می‌خواند.<ref> نجفی، مصطفی الدین القیم، ۱۴۲۷ق، ص۸۲</ref>
*لازم نیست که مأموم [[سوره حمد|حمد]] و سوره را در دو رکعت اول بخواند.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۴.</ref>
* مأموم در افعال نماز از امام جماعت پیروی می‌کند و نباید از او پیشی بگیرد.<ref> نجفی، مصطفی الدین القیم، ۱۴۲۷ق، ص۸۲</ref>
* مأموم باید در افعال نماز از امام جماعت پیروی کند.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۵.</ref>
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع نباشد. البته نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷-۷۸۴.</ref>
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع نباشد. البته نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref>
* [[امام راتب]] در [[امامت جماعت]] بر دیگران اولویت دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۶-۱۹۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۴۸؛ خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۷۷.</ref>  
* [[امام راتب]] در [[امامت جماعت]] بر دیگران اولویت دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۶-۱۹۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۴۸.</ref>  
* زن در صورتی می‌تواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
* زن در صورتی می‌تواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
== آداب نماز جماعت==
== آداب نماز جماعت==
نماز جماعت آداب، مستحبات و مکروهاتی دارد، برخی از مستحبات آن عبارتند از:
نماز جماعت آداب، مستحبات و مکروهاتی دارد، برخی از مستحبات آن عبارتند از:
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
*ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
*مراعات حال مأمومین به وسیله امام جماعت و طول ندادن نماز.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*مراعات حال مأمومین و طل ندادن نماز به وسیله امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
*ایستادن مأموم با شنیدن قد قامت الصلاة<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
*ایستادن مأموم با شنیدن قد قامت الصلاة<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
* مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]]، بگوید الحمدلله رب العالمین <ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* گفتن «الحمدلله رب العالمین» به وسیله مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]].<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>


همچنین ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نافله خواندن پس از شنیدن قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> از مکروهات نماز جماعت است.
همچنین ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نماز نافله خواندن پس از قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> از مکروهات نماز جماعت است.


== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==