۱۶٬۱۹۳
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش منبع) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
در روایات ثواب و فضیلتهای زیادی برای نماز جماعت بیان شده است. از پیامبر اکرم نقل شده که تعداد حاضران در نماز جماعت، هر چه بیشتر باشد نزد [[خدا]] محبوبتر<ref>ابن حنبل، مسند، دار الصادر، ج۵، ص۱۴۰.</ref> و پاداش آن بیشتر است: اگر مأموم یک نفر باشد فضیلت نماز ۱۵۰ برابر و اگر دو نفر باشند ۶۰۰ برابر است و چنانچه از نُه نفر فزونتر شوند پاداش آن را جز خدا نمیداند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۵، ص۱۵.</ref> | در روایات ثواب و فضیلتهای زیادی برای نماز جماعت بیان شده است. از پیامبر اکرم نقل شده که تعداد حاضران در نماز جماعت، هر چه بیشتر باشد نزد [[خدا]] محبوبتر<ref>ابن حنبل، مسند، دار الصادر، ج۵، ص۱۴۰.</ref> و پاداش آن بیشتر است: اگر مأموم یک نفر باشد فضیلت نماز ۱۵۰ برابر و اگر دو نفر باشند ۶۰۰ برابر است و چنانچه از نُه نفر فزونتر شوند پاداش آن را جز خدا نمیداند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۵، ص۱۵.</ref> | ||
همچنین در روایات آمده است که درجه یک نماز جماعت از ۲۵ نماز در غیر جماعت برتر است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۶۵؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۷۳.</ref> و ثواب یک نماز جماعت برتر از چهل سال نماز فُرادا در خانه دانسته شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۴۴۶.</ref> و فضیلت نماز جماعت به امامت عالِم، مانند فضیلت نماز به امامت [[پیامبر اکرم(ص)]] است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۸، ص۱۱۹.</ref> | همچنین در روایات آمده است که درجه یک نماز جماعت از ۲۵ نماز در غیر جماعت برتر است.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۶۵؛ کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۳۷۳.</ref> و ثواب یک نماز جماعت برتر از چهل سال نماز فُرادا در خانه دانسته شده است.<ref> نوری، مستدرک الوسائل، ۱۴۰۸ق، ج۶، ص۴۴۶.</ref> و فضیلت نماز جماعت به [[امامت جماعت|امامت]] عالِم، مانند فضیلت نماز به امامت [[پیامبر اکرم(ص)]] است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۱۰ق، ج۸۸، ص۱۱۹.</ref> | ||
== آثار== | == آثار== | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
همچنین هویت یافتن جامعه اسلامی، آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، تعاون و همکاری، کاشتن بذر محبت و مودت و ارتباط و الفت بین مسلمانان از فواید سیاسی و اجتماعی نماز جماعت دانسته شده است.<ref>[http://lib.efatwa.ir/45575/2/1167 زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۲، ص۱۱۶۷.]</ref> | همچنین هویت یافتن جامعه اسلامی، آگاهی بیشتر مردم از یکدیگر، تعاون و همکاری، کاشتن بذر محبت و مودت و ارتباط و الفت بین مسلمانان از فواید سیاسی و اجتماعی نماز جماعت دانسته شده است.<ref>[http://lib.efatwa.ir/45575/2/1167 زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ج۲، ص۱۱۶۷.]</ref> | ||
==احکام == | ==احکام == | ||
فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد میدانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین بر اساس نظر مشهور فقیهان شیعه، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان]]، با اینکه در زمان حضور [[امام معصوم]] واجب هستند، باید به جماعت خوانده شوند<ref>صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> | فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد میدانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین بر اساس نظر مشهور فقیهان شیعه، [[نماز عید فطر]] و [[نماز عید قربان]]، با اینکه در زمان حضور [[امام معصوم]] واجب هستند، باید به جماعت خوانده شوند<ref>صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> همچنین جماعت، شرط صحت [[نماز جمعه]] است.<ref>موصلی، الاختیار لتعلیل المختار، ۱۹۸۴م، ج۱، ص۸۳؛ بهوتی حنبلی، کشاف القناع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵۵۲-۵۵۳.</ref> | ||
[[حنبلی|حنبلیان]] و برخی از [[حنفی|حنفیان]] از اهل سنت نماز جماعت را واجب عینی دانستهاند.<ref>ابن اثیر، جامع الاصول، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۵۶۴-۵۶۶.</ref> از نظر گروهی از [[شافعی|شافعیان]]، نماز جماعت برای مردان در غیر حال سفر، [[واجب کفایی]] است.<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، دار الفکر، ج۱، ص۲۲۹ـ۲۳۰.</ref> | |||
===جماعت خواندن نمازهای مستحب=== | ===جماعت خواندن نمازهای مستحب=== | ||
خط ۳۷: | خط ۳۹: | ||
===شرایط امام جماعت=== | ===شرایط امام جماعت=== | ||
{{اصلی|امام جماعت}} | {{اصلی|امام جماعت}} | ||
در | در فقه اسلامی، برای امام جماعت شرایطی ذکر شده است: عاقل،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> بالغ،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> مؤمن<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> و [[عادل]] بودن<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۲۷۵.</ref> از شرایط امام جماعت است. همچنین امام جماعت باید [[ختنه]] شده،<ref>طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۲۶۳.</ref> حلالزاده<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> و قرائت نمازش درست باشد.<ref> یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۹۸.</ref> و اگر همه یا برخی از مأمومان، مرد هستند، امام جماعت باید مرد باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۳۶-۳۳۷.</ref> | ||
''' اقتدای به اهل سنت''' | ''' اقتدای به اهل سنت''' | ||
یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن | یکی از شرایط امام جماعت مؤمن بودن (شیعه دوازده امامی) است<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج ۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> از این رو فقیهان شیعه اقتدای مأموم شیعه به امام جماعت اهل سنت را در شرایط اولی صحیح ندانستهاند<ref>طوسی، الخلاف، ج۱، ص۵۴۹؛ حلی، المعتبر، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۳۲.</ref> مستند آنان روایاتی است که اقتدای به اهل سنت را جایز نمیداند.<ref> نوری، وسایل الشیعه، ج۸، ص۳۰۹، ج۸، ص۳۱۲.</ref> اما درباره اقتدا به اهل سنت در شرایط خاص مثلا از باب [[تقیه]] اختلافنظر دارند. امام خمینی و برخی دیگر اقتدای به اهل سنت را این شرایط مجزی دانسته{{مدرک}} ولی برخی دیگر تکرار نماز، یا عدم اقتدا و قرائت حمد و سوره را شرط دانستهاند.<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ص۵۳-۵۴. </ref>این اختلاف ناشی از تعارض روایات در شرایط ثانوی است.{{مدرک}} مقاله [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین] به این مسئله پرداخته است.<ref> [http://miqat.hajj.ir/article_51419.html کمالی اردکانی، «بررسی فقهی اقتدای به اهل تسنن در حرمین شریفین»،] </ref> | ||
=== حضور زنان در نماز جماعت=== | === حضور زنان در نماز جماعت=== | ||
برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در مسجد و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز در مسجد | برپایه برخی روایات نماز خواندن زنان در خانه از نمازخواندن آنان در [[مسجد]] و به جماعت بهتر است. در این روایات بهترین مسجد برای زنان خانه آنها،<ref>صدوق، من لا یحضر الفقیه، ج۱، ص۳۷۴.</ref> و ثواب نماز فرادای زن در خانه با نماز جماعت مساوی دانسته شده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۵، ص۲۳۷.</ref> گروهی از فقیهان شیعه با استناد به این روایات نماز فرادا خواندن زنان در خانه را مستحب و بهتر از نماز آنان در مسجد دانستهاند<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تذکره الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۳۸.</ref> برخی دیگر از فقیهان، این روایات را مربوط به شرایط خاص دانسته، و معتقد به استحباب نماز خواندن به جماعت برای زنان با رعایت حجاب شدهاند{{مدرک}} این گروه به روایاتی که به حضور بانوان در نماز جماعت پیامبر دلالت دارند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۸، ص۳۴۳.</ref> استناد کردهاند. | ||
===احکام دیگر=== | ===احکام دیگر=== | ||
خط ۵۰: | خط ۵۲: | ||
* مأموم از امام جلوتر نباشد. | * مأموم از امام جلوتر نباشد. | ||
* جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایینتر ساخته میشود.{{مدرک}} | * جایگاه امام جماعت از جایگاه نمازگزاران بلندتر نباشد.<ref>صدوق، من لایحضر الفقیه، ۱۴۱۳ق،ج۱، ص۳۸۸.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایینتر ساخته میشود.{{مدرک}} | ||
* بین امام و مأموم و همچنین بین صفها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع نباشد. البته نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷-۷۸۴.</ref> | |||
* بین امام و مأموم و همچنین بین صفها چیزی مانند پرده یا دیوار مانع | * [[امام راتب]] در [[امامت جماعت]] بر دیگران اولویت دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۶-۱۹۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۴۸؛ خمینی، تحریر الوسیله، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۲۷۷.</ref> | ||
* | |||
* زن در صورتی میتواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | * زن در صورتی میتواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref> | ||
خط ۶۳: | خط ۶۴: | ||
* مسواکزدن | * مسواکزدن | ||
* آهسته خواندن ذکرهای نماز | * آهسته خواندن ذکرهای نماز | ||
* امام جماعت حال مأمومین در [[نماز]] را مراعات کند | * امام جماعت حال مأمومین در [[نماز]] را مراعات کند<ref>نهج البلاغه، تحقیق صبحی صالح، نامه ۵۲، ص۴۲۶.</ref> و نماز را طول ندهد.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۰۰.</ref> | ||
== تکنگاری== | == تکنگاری== | ||
فقیهان از نماز جماعت و احکام آن در کتاب الصلاة فقه سخن گفتهاند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین درباره نماز جماعت کتابهایی به صورت مستقل نیز نوشته شده است، برخی از آنها عبارتند از: | فقیهان از نماز جماعت و احکام آن در کتاب الصلاة فقه سخن گفتهاند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref> همچنین درباره نماز جماعت کتابهایی به صورت مستقل نیز نوشته شده است، برخی از آنها عبارتند از: |
ویرایش