کاربر ناشناس
طائف: تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Ahmadian جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Ahmadian جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
طائف ، شهری در جنوب شرقی مکه. | طائف ، شهری در جنوب شرقی مکه. | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
این شهر در ˚40 و́ 21 طول شرقی و در ˚21 و ́15 عرض | این شهر در ˚40 و́ 21 طول شرقی و در ˚21 و ́15 عرض شمالی، (اطلس المملکه العربیه السعودیه، ص 324ـ 325) در90 کیلومتری مکه، 160 کیلومتری جده، 900 کیلومتری ریاض، و در ارتفاع 1680 متری از سطح دریا واقع است.(بلادی، ج 2، ص 2018) | ||
یاقوت حموی( ج 4، ص9) نوشته است که کوههای متعددی، ازجمله المحترق، الاصیحرین، صعب والمدهون، طائف را احاطه کرده اند. (عجیمی، ص 94ـ 95) | |||
دره های بزرگ و کوچک واقع در کوهها را وادی می نامند. وادی وَجّ، جفیجف، مِثناة، لِیّه، الخرار و لَقیم از مهم ترین وادیهای اطراف طائف هستند. (همدانی، ص 233) | |||
==وجه تسمیه== | ==وجه تسمیه== | ||
طائف از طوف، به معنای دور چیزی چرخیدن و طواف کردن، است. دربارۀ وجه تسمیۀ طائف روایاتی وجود دارد که بیشتر آنها خرافه به نظر می رسند (مظفرالعمید، ص 72). بنا بر روایتی، دمودن، پسر عبدالملک از تیرۀ صَدف، پس از کشتن پسرعموی خود، عمرو، به سرزمین وَجّ گریخت و با مسعودبن معتب ثقفی پیمان بست. او متعهد شد در قبال ازدواج در وجّ، در اطراف محل سکونت ثقیف دیواری نفوذ ناپذیر بسازد. مسعود دختر خود را به عقد وی درآورد و او نیز آن دیوار مستحکم را بنا کرد. چون برای ورود به شهر می بایست دیوار را دور می زدند، آنجا را طائف نامیدند (یاقوت حموی، ج 4، ص 9). بنا بر روایتی دیگر، جبرئیل یک قطعه از سرزمین فلسطین را جدا کرد و آن را دور کعبه طواف داد و در محل طائف گذاشت و آنجا را طائف نامیدند. (جوادعلی، ج 4، ص 146؛ برای آگاهی از آرای دیگر، رجوع کنید به دمشقی، ص 215؛ ابن اثیر، ج 1، ص 420) | طائف از طوف، به معنای دور چیزی چرخیدن و طواف کردن، است. دربارۀ وجه تسمیۀ طائف روایاتی وجود دارد که بیشتر آنها خرافه به نظر می رسند (مظفرالعمید، ص 72). بنا بر روایتی، دمودن، پسر عبدالملک از تیرۀ صَدف، پس از کشتن پسرعموی خود، عمرو، به سرزمین وَجّ گریخت و با مسعودبن معتب ثقفی پیمان بست. او متعهد شد در قبال ازدواج در وجّ، در اطراف محل سکونت ثقیف دیواری نفوذ ناپذیر بسازد. مسعود دختر خود را به عقد وی درآورد و او نیز آن دیوار مستحکم را بنا کرد. چون برای ورود به شهر می بایست دیوار را دور می زدند، آنجا را طائف نامیدند (یاقوت حموی، ج 4، ص 9). بنا بر روایتی دیگر، جبرئیل یک قطعه از سرزمین فلسطین را جدا کرد و آن را دور کعبه طواف داد و در محل طائف گذاشت و آنجا را طائف نامیدند. (جوادعلی، ج 4، ص 146؛ برای آگاهی از آرای دیگر، رجوع کنید به دمشقی، ص 215؛ ابن اثیر، ج 1، ص 420) | ||
==آب و هوا== | ==آب و هوا== | ||
طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوای گرم و سوزان شبه جزیره، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. جغرافی دانان مسلمان دربارۀ آب و هوای معتدل و خنک طائف اتفاق نظر دارند. (رجوع کنید به مقدسی، ص 80 ؛ ادریسی، ج 1، ص 144 ؛ قزوینی، ص 97) به نوشتۀ ابوالفداء، طائف سردترین نقطۀ حجاز است و آب در قله های اطراف آن یخ می بندد. (ص 90) | طائف به سبب ارتفاع بسیاراز سطح دریا، برخلاف آب و هوای گرم و سوزان شبه جزیره، دارای آب و هوای معتدل و مطبوع است. جغرافی دانان مسلمان دربارۀ آب و هوای معتدل و خنک طائف اتفاق نظر دارند. (رجوع کنید به مقدسی، ص 80 ؛ ادریسی، ج 1، ص 144 ؛ قزوینی، ص 97) به نوشتۀ ابوالفداء، طائف سردترین نقطۀ حجاز است و آب در قله های اطراف آن یخ می بندد. (ص 90) | ||
خط ۱۸: | خط ۱۹: | ||
===در صدر اسلام=== | ===در صدر اسلام=== | ||
در سال دهم بعثت، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی نتیجه بود. قریش در مبارزات خود با پیامبر همواره از حمایت ثقیف برخوردار بود. پیامبراکرم بعد از فراغت از حنین در سال هشتم، در غزوه ای که به «غزوۀ طائف» مشهور است، بيست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم ، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند. | در سال دهم بعثت، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به طائف رفت و ثقیف و سران طائف را به اسلام فراخواند، اما بی نتیجه بود. قریش در مبارزات خود با پیامبر همواره از حمایت ثقیف برخوردار بود. پیامبراکرم بعد از فراغت از حنین در سال هشتم، در غزوه ای که به «غزوۀ طائف» مشهور است، بيست روز طائف را محاصره کرد، ولی درگیری چندانی رخ نداد. در سال نهم ، هیئتی از ثقیف رهسپار مدینه شدند و بعد از پذیرش اسلام به طائف بازگشتند. | ||
پیامبر عثمان بن ابی العاص را به امارت طائف برگزید (ابن سعد، ج 1، ص 237) | پیامبر عثمان بن ابی العاص را به امارت طائف برگزید. (ابن سعد، ج 1، ص 237) او در دورۀ خلافت ابوبکر و مدتی در دورۀ خلافت عمر، عامل حکومت بر آنجا بود. | ||
=== | ===دوره امویان و عباسیان=== | ||
طائف در دورۀ خلافت امویان (41ـ 132) ضمیمۀ حکومت امیر مکه شد (یعقوبی، ص 79). در دورۀ عباسیان (132ـ 656)، طائف به سبب قرار گرفتن مقبرۀ عبدالله بن عباس در آن و نقشی که به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات قبایل بدوی داشت، اهمیت داشت. از زمان تسلط عثمانیان بر جزیرة العرب تا روی کار آمدن وهابیان، مراکز نظامی بزرگی در این شهر ایجاد شد و در این دوران، طائف شهر پر جمعیتی گردید و بسیاری از مراکز اداری از مکه به آنجا انتقال یافت و عده ای نیز از سراسر عربستان به این شهر کوچیدند. در نتیجه، تجارت در این شهر رونق یافت.(محمود طه، ص 199) | طائف در دورۀ خلافت امویان (41ـ 132) ضمیمۀ حکومت امیر مکه شد (یعقوبی، ص 79). در دورۀ عباسیان (132ـ 656)، طائف به سبب قرار گرفتن مقبرۀ عبدالله بن عباس در آن و نقشی که به عنوان سپر دفاعی در مقابل حملات قبایل بدوی داشت، اهمیت داشت. از زمان تسلط عثمانیان بر جزیرة العرب تا روی کار آمدن وهابیان، مراکز نظامی بزرگی در این شهر ایجاد شد و در این دوران، طائف شهر پر جمعیتی گردید و بسیاری از مراکز اداری از مکه به آنجا انتقال یافت و عده ای نیز از سراسر عربستان به این شهر کوچیدند. در نتیجه، تجارت در این شهر رونق یافت.(محمود طه، ص 199) | ||
==تسلط وهابی ها== | ==تسلط وهابی ها== | ||
خط ۲۶: | خط ۲۷: | ||
زیرکی، تیزهوشی و آگاهی های سیاسی و اجتماعی مردم طائف در دوره های مختلف زبانزد بود. زمانی که دُهات عرب را كمتر از انگشتان دست می شمردند، سه تن از ایشان (مُغیرةبن شُعبه، زیادبن اَبیه و اُمَیةبن اَبی الصلت) از ثقيف و طائف برخاسته بودند(ابن حبيب،ص200 | زیرکی، تیزهوشی و آگاهی های سیاسی و اجتماعی مردم طائف در دوره های مختلف زبانزد بود. زمانی که دُهات عرب را كمتر از انگشتان دست می شمردند، سه تن از ایشان (مُغیرةبن شُعبه، زیادبن اَبیه و اُمَیةبن اَبی الصلت) از ثقيف و طائف برخاسته بودند(ابن حبيب،ص200 | ||
از طائف اشخاص نامداری برخاسته اند، از جمله امية بن ابی الصلت ثقفی( شاعر)،حجاج بن یوسف ثقفی، حارث بن کَلده ثقفی( طبیب مشهور عرب)، نضربن حارث و مختارثقفی. | از طائف اشخاص نامداری برخاسته اند، از جمله امية بن ابی الصلت ثقفی( شاعر)،حجاج بن یوسف ثقفی، حارث بن کَلده ثقفی( طبیب مشهور عرب)، نضربن حارث و مختارثقفی. | ||
==مساحت و جمعیت== | |||
مساحت کنونی طائف 360 کیلومتراست. در سرشماری سال 1413، جمعیت آن 416121 تن بوده است. (جوده حسنین، ص 177) در تابستان، جمعیت آن به پانصد هزار تن نیز می رسد. (خوند، ص 462) با توجه به آب و هوای مناسب و وجود چشمه ها و منابع آب زیرزمینی، کشاورزی و پرورش انواع میوه (به ویژه انگور) و گل و نیز زنبور عسل در آنجا رونق دارد. بسیاری از محصولات آنجا به شهرهای عربستان و دیگر مناطق جهان صادر می شود. (خوند، ص 461 ؛ محمود طه، ص 195) | مساحت کنونی طائف 360 کیلومتراست. در سرشماری سال 1413، جمعیت آن 416121 تن بوده است. (جوده حسنین، ص 177) در تابستان، جمعیت آن به پانصد هزار تن نیز می رسد. (خوند، ص 462) | ||
==محصولات== | |||
با توجه به آب و هوای مناسب و وجود چشمه ها و منابع آب زیرزمینی، کشاورزی و پرورش انواع میوه (به ویژه انگور) و گل و نیز زنبور عسل در آنجا رونق دارد. بسیاری از محصولات آنجا به شهرهای عربستان و دیگر مناطق جهان صادر می شود. (خوند، ص 461 ؛ محمود طه، ص 195) | |||
==آثار تاریخی ودیدنی== | |||
آثار تاریخی متعددی در طائف وجود دارد، از جمله مسجد ابن عباس، مسجد عداس، مسجد الهادی، قبرستانی با سنگ قبرهایی متعلق به قرنهای چهارم و پنجم که با خط کوفی و نسخ روی آنها نوشته شده، و قصر معروف شبرا. از جمله مراکز تفریحی و سیاحتی طائف، باغ ملک فهد است.(خوند، ص 462) | آثار تاریخی متعددی در طائف وجود دارد، از جمله مسجد ابن عباس، مسجد عداس، مسجد الهادی، قبرستانی با سنگ قبرهایی متعلق به قرنهای چهارم و پنجم که با خط کوفی و نسخ روی آنها نوشته شده، و قصر معروف شبرا. از جمله مراکز تفریحی و سیاحتی طائف، باغ ملک فهد است.(خوند، ص 462) | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، بیروت1385؛ | |||
* ابن سعد، الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت1410؛ | |||
* ابن قتیبه، المعارف، تحقیق ثروت مکاشفه، قاهره1969؛ | |||
* ابوالعلا محمود طه، جغرافیه شبه جزیره العرب، قاهره 1972؛ | |||
* ابوالفداء، تقویم البلدان، طبع فی مدینه باریس المحروسه السلطانیه، 1840؛ | |||
* ادریسی، نزهه المشتاق فی اختراق الافاق، مصر[بی تا.]؛ | |||
* عاتق بن غیث البلادی، معجم معالم الحجاز، الجزءالخامس، دار مکه للنشر والتوزیع؛ | |||
* جرجی زیدان، تاریخ التمدن الاسلامی، بیروت،[بی تا.]؛ | |||
* جوادعلی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، بغداد1413؛ | |||
* جوده جوده حسنین، شبه الجزیره العربیه: دراسه فی الجغرافیه الاقلیمیه، دارالمعرفه الجامعیه، 2006؛ | |||
* حسن بن علی العجیمی، اهداءالطائف من اخبارالطائف، تحقیق یحیی محمود ساعاتی، الریاض، [بی تا.]؛ | |||
* دمشقی، نخبه?الدهر فی عجائب?البر و البحر، بغداد،[بی?تا.]؛ | |||
* طاهر مظفر العمید، تخطیط?المدن العربیه?الاسلامیه، بغداد 1986؛ | |||
* اطلس المملکة العربیه السعودیه، ریاض1420/ 2000؛ | |||
* قزوینی، آثارالبلاد و اخبارالبلاد، بیروت 1404/ 1984؛ | |||
* قلقشندی، نهایه?الارب فی معرفه?انساب العرب، بیروت،[بی?تا.]؛ | |||
* محمدبن حبیب بغدادی، المحبر، تحقیق سید کسروی، قاهره[بی?تا.]؛ | |||
* مسعودالخوند، الموسوعه?التاریخیه الجغرافیه، لبنان 2002؛ | |||
* مقدسی، احسن?التقاسیم فی معرفه?الاقالیم، بیروت 1408 / 1987؛ | |||
* همدانی، صفه جزیره العرب، تحقیق محمدبن عبدالله?بن بلیهد النجدی، مصر 1953؛ | |||
* یاقوت حموی، معجم?البلدان، بیروت 1399؛ | |||
* یعقوبی، البلدان، بیروت 1408/ 1988؛ | |||
==منابع لاتین== | |||
*C. Nicholas Raphael, and T. Hussain Shaibi, "Water Resources for at Taif, Saudi Arabia: A Study of Alternative Sources for an Expanding Urban Area", The Geographical Jouranl, Vol. 150, No. 2, July, 1984. |