منافق: تفاوت میان نسخه‌ها

منافق از مفاهیم پرکاربرد در [[قرآن]] است و سوره‌ای نیز به آن اختصاص یافته است. در [[سوره منافقون]] منافقان سرزنش شده‌اند و ویژگی‌هایشان بیان شده است. بنابر گزارش‌های تاریخی [[پیامبر]](ص) با منافقان مدارا می‌کرد و تلاش می‌کرد به‌صورت غیرمستقیم اقداماتشان را بی‌اثر کند. [[مسجد ضرار]] که پایگاه بخشی از منافقان [[مدینه]] شده بود، به دستور پیامبر تخریب شد.

منافق از مفاهیم پرکاربرد [[قرآن|قرآنی]] است و در مقابل دو مفهوم [[مؤمن]] و [[کافر]] به کار می‌رود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۵، ص۲۰۱، ۲۰۲.</ref> مؤمن کسی است که در دل، زبان و عمل به [[اسلام]] ایمان دارد، کافر کسی است که هم در باطن و در ظاهر اسلام را نپذیرفته است و منافق به کسی می‌گویند که در دل مخالف اسلام است، اما اظهار می‌کند که به اسلام اعتقاد دارد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۵، ص۲۰۶.</ref> به گفته [[مرتضی مطهری]]، منافق در واقع، کافری است که کفرش را پنهان می‌کند.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۹۰ش، ج۲۵، ص۲۰۶.</ref>

به نوشته [[تفسیر نمونه]]، مسئله نفاق و منافقان در اسلام، بعد از [[هجرت]] پیامبر(ص) به «[[مدینه]]» مطرح شده است. در «[[مکه|مکّه]]» مخالفان آشکارا بر ضد [[اسلام]] تبلیغ می‌کردند؛ اما بعد از قدرت‌گیری مسلمانان در مدینه، دشمنان در ضعف قرار گرفتند و برای ادامه برنامه‌هایشان برضد [[پیامبر]] و مسلمانان، در ظاهر به صفوف مسلمانان پیوستند، در حالی که [[ایمان]] نیاورده بودند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۱۴۶.</ref>

* روش آن‌ها پنهانی است. ظاهری نیک دارند، اما در درون آلوده هستند. متناسب با موقعیتی که در آن قرار می‌گیرند، ظاهر و رفتارشان را تغییر می‌دهند.<ref>مصباح یزدی، «اخلاق اسلامی»، ص۴.</ref>

* بدخواه مؤمنان هستند. اگر خیری به مؤمنان برسد، غمگین می‌شوند و به‌عکس، اگر مشکلی برای مؤمنان پیش آید، خوشحال می‌شوند.<ref>مصباح یزدی، «اخلاق اسلامی»، ص۴.</ref>

به گفته محققان، از مجموع یافته‌های تاریخی درباره شیوه برخورد [[پیامبر(ص)]] با منافقان، این مطلب برداشت می‌شود که او همواره تا آنجا که ممکن بود، با منافقان با مدارا و گذشت رفتار می‌کرد.<ref>[http://marifat.nashriyat.ir/node/525 دانش، «رسول خدا(ص) و استراتژی ایشان در برابر خط نفاق».]</ref> پیامبر(ص) از کفر پنهان منافقان آگاه بود و در بسیاری از موارد، آیات قرآن آنها را معرفی می‌کرد.<ref>[http://marifat.nashriyat.ir/node/525 دانش، «رسول خدا(ص) و استراتژی ایشان در برابر خط نفاق».]</ref> او بارها در پاسخ کسانی که پیشنهاد قتل منافقان را مطرح می‌کردند، از چنین کارهایی نهی می‌کرد.<ref>[http://marifat.nashriyat.ir/node/525 دانش، «رسول خدا(ص) و استراتژی ایشان در برابر خط نفاق».]</ref>

طبق آیه ۱۴۵ [[سوره نساء]]، منافقان در پایین‌ترین نقطه و در قعر جهنم (دَرَک اَسفَل) قرار دارند: «إِنَّ الْمُنافِقینَ فِی الدَّرْک الْأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ» (منافقان در فروترین درجات دوزخ‌اند). این آیه به‌روشنی سرانجام منافقان را بیان ‌کرده است.<ref>مکارم، الامثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۵.</ref> به گفته [[ناصر مکارم شیرازی]]، طبق آیات [[قرآن]] ، نفاق از [[کفر]] شدیدتر است و منافقان دورترین مخلوقان از خدا هستند.<ref>مکارم، الامثل فى تفسیر، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۵۰۴.</ref>

در کتاب‌های [[فقه|فقهی]]، از نحوه نمازخواندن بر جنازه منافق بحث شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلی، تحریر احکام الشریعه علی مذهب الامامیه، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۲۹؛ نجفی، جواهرالکلام، بیروت، ج۱۲، ص۴۷.</ref> البته [[فقیه|فقیهان]] در خصوص اصل خواندن یا نخواندن [[نماز میت]] برای منافق اختلاف‌نظر دارند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، بیروت، ج۱۲، ص۴۷.</ref> به [[فتوا|فتوای]] فقیهان، نماز میت منافق، برخلاف نماز میت [[مؤمن]]، چهار [[تکبیر]] دارد (یکی کمتر از نماز میت مؤمن).<ref>نگاه کنید به علامه حلی، تحریر احکام الشریعه علی مذهب الامامیه، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۲۹؛ نجفی، جواهرالکلام، بیروت، ج۱۲، ص۴۷.</ref> همچنین برخی از فقیهان واجب دانسته‌اند که در آن، برضد میت دعا ‌شود یا میت لعن شود.<ref>نجفی، جواهرالکلام، بیروت، ج۱۲، ص۴۹-۵۱.</ref>

*نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام، تحقیق/تصحیح عباس قوچانی و علی آخوندی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم.