پرش به محتوا

ثقلین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی شیعه
جز حدیث ثقلین: تمیزکاری
جز تمیزکاری
خط ۱: خط ۱:
{{الگو:کتاب‌شناسی ناقص}}
'''ثقلین'''، به معنای دو شیء گران‌بها است. مشهور بودن این کلمه به سبب [[حدیث ثقلین]] است که از پیامبر نقل شده، «دو شیء گران‌بها در میان شما باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند...».
'''ثقلین'''، به معنای دو شیء گران‌بها است. مشهور بودن این کلمه به سبب [[حدیث]]ی از [[پیامبر(ص)]] ـ مشهور به [[حدیث ثقلین]] ـ است که می‌فرماید «دو شیء گران‌بها در میان شما باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند...».


==مفهوم‌شناسی==
==مفهوم‌شناسی==
ثَقَلْ در لغت به معنای بار و کالای مسافر<ref>ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.</ref> و هر شیء گران‌بها و ارزشمندی است که باید در نگهداری آن کوشش کرد.<ref> ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۴.</ref> برخی از اهل لغت، ثِقْل و ثَقَل را به یک معنا دانسته‌اند، اما برخی دیگر میان آن دو تفاوت قائل شده‌اند.<ref>ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، ۱۳۶۷م، ج۱، ص۹۸.</ref> جمع هر دو واژه "اثقال" است.<ref>ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.</ref>  
ثَقَلْ در لغت به معنای بار و کالای مسافر<ref>ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.</ref> و هر شیء گران‌بها و ارزشمندی است که باید در نگهداری آن کوشش کرد.<ref> ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۴.</ref> برخی از اهل لغت، ثِقْل و ثَقَل را به یک معنا دانسته‌اند، اما برخی دیگر میان آن دو تفاوت قائل شده‌اند.<ref>ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، ۱۳۶۷م، ج۱، ص۹۸.</ref> جمع هر دو واژه اثقال است<ref>ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.</ref>  که در چند [[آیه]] از قرآن هم به کار رفته است.<ref> سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.</ref>  


واژه ثِقْل یا ثَقَل در [[قرآن]] به کار نرفته است؛ اما اَثقال در چند [[آیه]]<ref> سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.</ref> و ثَقَلان فقط در یک آیه به کار رفته است.<ref>سوره الرحمن، آیه۳۱.</ref> بیشتر [[تفسیر|مفسران]] مراد از ثقلان را دو گروه [[جن]] و [[انس]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و تعدادی از آنان هم مراد از ثقلان را قرآن و [[عترت]] (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۳۳۴ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>
در یک آیه از قرآن کلمه ثَقَلان به کار رفته است.<ref>سوره الرحمن، آیه۳۱.</ref> که بیشتر [[تفسیر|مفسران]] مراد از آن را دو گروه [[جن]] و [[انس]]<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۳۹۶.</ref> و تعدادی از آنان هم مراد از ثقلان را قرآن و [[عترت]] (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۳۳۴ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>


==حدیث ثقلین==
==حدیث ثقلین==

نسخهٔ ‏۱۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۱۱

ثقلین، به معنای دو شیء گران‌بها است. مشهور بودن این کلمه به سبب حدیث ثقلین است که از پیامبر نقل شده، «دو شیء گران‌بها در میان شما باقی می‌گذارم که اگر آنها را دستاویز قرار دهید، هرگز گمراه نخواهید شد: کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم هستند...».

مفهوم‌شناسی

ثَقَلْ در لغت به معنای بار و کالای مسافر[۱] و هر شیء گران‌بها و ارزشمندی است که باید در نگهداری آن کوشش کرد.[۲] برخی از اهل لغت، ثِقْل و ثَقَل را به یک معنا دانسته‌اند، اما برخی دیگر میان آن دو تفاوت قائل شده‌اند.[۳] جمع هر دو واژه اثقال است[۴] که در چند آیه از قرآن هم به کار رفته است.[۵]

در یک آیه از قرآن کلمه ثَقَلان به کار رفته است.[۶] که بیشتر مفسران مراد از آن را دو گروه جن و انس[۷] و تعدادی از آنان هم مراد از ثقلان را قرآن و عترت (اهل بیت پیامبر) دانسته‌اند.[۸]

حدیث ثقلین

در حدیثی، پیامبراکرم (ص) امت خود را به تمسک کردن به دو شیء گران‌بها( قرآن و اهل‌‌بیتش سفارش کرده است. حدیث مذکور به سبب دربرداشتن واژه ثقلین، به "حدیث ثَقَلَین" یا "حدیث ثِقْلَین" مشهور است.

پیامبر اکرم، قرآن را ثقل اکبر، و اهل بیتش را ثقل اصغر معرفی کرده است.

پانویس

  1. ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.
  2. ابن منظور، لسان العرب، ج۲، ص۱۱۴.
  3. ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، ۱۳۶۷م، ج۱، ص۹۸.
  4. ابن درید، جمهرة اللغة، ۱۹۸۸م، ج۱، ص۴۳۰.
  5. سوره نحل، آیه۷؛ سوره زلزال، آیه۲؛ سوره عنکبوت، آیه۱۳.
  6. سوره الرحمن، آیه۳۱.
  7. ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۴۴۷؛ ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان، ۱۳۸۷ش، ج۱۰، ص۳۹۶.
  8. قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۵ق، ج۲، ص۳۴۵؛ بحرانی، البرهان، ۱۳۳۴ق، ج۴، ص۲۶۷.

منابع

  • قرآن کریم
  • ابراهیم انیس و دیگران، المعجم الوسیط، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۶۷ش.
  • ابن درید، جمهرة اللغة، تصحیح و تعلیق رمزی منیر البعلبکی، بیروت، بی نا، ۱۹۸۸م.
  • ابن منظور،محمد بن مکرم، لسان العرب ، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۱ ق.
  • ابن کثیر، تفسیرالقرآن العظیم، چاپ علی شیری، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق.
  • ابوالفتوح رازی، تفسیر روض الجنان و روح الجنان، تصحیح و تعلیق ابوالحسن شعرانی و علی اکبر غفاری، تهران، بی نا، ۱۳۸۷ش.
  • قمی، علی بن ابراهیم، تفسیرالقمی، تصحیح طیب موسوی جزائری، قم، دارالکتاب، ۱۴۰۴ق.
  • بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیرالقرآن، تصحیح محمود بن جعفر موسوی زرندی، تهران، چاپخانه آفتاب، ۱۳۳۴ش.