بغی: تفاوت میان نسخه‌ها

در قانون مجازات اسلامی ایران نیز برای افراد باغی، مجازات [[اعدام]] و حبس تعزیری در نظر گرفته شده است.

طبق [[فتوا|فتوای]] فقیهان شیعه، حاکم اسلامی ابتدا باید باغیان را ارشاد کند و از شورش بازدارد<ref>علامه حلی،‌ تذکرة‌الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۴۱۰ .</ref> و اگر نپذیرفتند، با آن‌ها می‌جنگد.<ref>زحیلی، الفقه الاسلامی و ادلته، ۱۴۰۵ق، ج۶، ص۱۴۲-۱۴۳؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref>  به‌گفته [[جعفر کاشف‌الغطاء|کاشف‌الغطاء]] ([[سال ۱۱۵۶ هجری قمری|۱۱۵۶]]-[[سال ۱۲۲۸ هجری قمری|۱۲۲۸ق]])،‌ جنگیدن در صورتی مجاز است که نتوان با گفتگو یا راه دیگری غیر از جنگ، آنان را از شورش بازداشت.<ref>کاشف‌الغطاء،‌ كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۸.</ref>

براساس کتاب‌های فقهی، برخی دیگر از شرایط جنگیدن با این گروه عبارت است از:

# به‌باور [[علامه حلی]] و [[شهید ثانی]]، بغی فقط در صورت خروج بر [[امامان شیعه|امام معصوم]] محقق می‌شود؛<ref>علامه حلی،‌ تذکرة‌الفقها، ۱۴۱۴ق، ج۹، ص۳۹۳-۳۹۸؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۴۰۷-۴۰۸.</ref> امّا کاشف‌الغطاء خروج بر نائبان خاص یا عامِ امام را نیز از مصادیق بغی شمرده است.<ref> کاشف‌الغطاء،‌ كشف الغطاء عن مبهمات الشريعة الغراء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۶۷.</ref>

* برخی از فقها، مانند [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]] گفته‌اند اهل‌بغی به‌صِرف شورش، کافر شمرده نمی‌شوند؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۲۱، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۷-۳۳۸.</ref> اما به‌گفته شیخ طوسی، برخی از فقهای شیعه قائل به [[کفر]] باغیان هستند.<ref>طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۳۳۶-۳۳۵.</ref>

* به‌گفته ابن‌قُدامه (۵۴۱ـ۶۲۰ق)،<ref>[https://shamela.ws/book/8463 كتاب المغني لابن قدامة - ط مكتبة القاهرة]، وبگاه المكتبة الشاملة.</ref> از فقهای اهل‌سنت، بیشتر فقیهان اهل‌سنت اهل‌بغی را از خَوارج دانسته‌اند که مال و جان مسلمانان را حلال شمرده‌اند.<ref>ابن‌قدامه، المغنی، ۱۳۸۸ق، ج۸، ص۵۲۴.</ref> او معتقد است جنگ با آنان به‌ این دلیل است که [[مفسد فی الارض]] هستند، نه آنکه کافر شمرده شوند.<ref>ابن‌قدامه، المغنی، ۱۳۸۸ق، ج۸، ص۵۲۴.</ref>

* برخی از حنفیان، بغی را به خروج از اطاعت از [[امامت|امام]] تعریف کرده‌اند؛<ref>عوده، عبدالقادر، التشریع الجنایی الاسلامی، بی‌تا، ج۲، ص۶۷۳.</ref> در فقه مالکی و [[محمد بن ادریس شافعی|شافعی]]، علاوه بر خروج بر امام، ندادن حق به امام را مصداق بغی دانسته‌اند؛<ref>عودة، التشریع الجنایی الاسلامی، ج۲، بی‌تا، ص۶۷۳.</ref> چنان‌که ابن‌عربی جنگ با مانعان [[زکات]] در زمان [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|خلیفه اول]] را نبرد با اهل‌بغی شمرده است.<ref>ابن‌عربی، احکام القرآن، ۱۴۰۸ق ج۴، ص۱۷۲۱. </ref>

* مجازات اعدام: گروهی که در برابر اساس [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]، قیام مسلحانه کنند، باغی محسوب شده و در صورت استفاده از سلاح، به [[اعدام]] محکوم می‌گردند.<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۸، ماده ۲۸۷.</ref>

* حبس تعزیری: شورشیان، اگر قبل از درگیری و استفاده از سلاح، دستگیر شوند، به حبس تعزیری محکوم می‌شوند.<ref>معاونت حقوقی ریاست جمهوری، قانون مجازات اسلامی، ۱۳۹۲ش، ص۶۸، ماده ۲۸۸.</ref>

* کتابِ ''بغی و تمرّد در حکومت اسلامی''، نوشته مهدی پورحسین است. چهار فصلِ این کتاب عبارت‌اند از: «مختصات مفهومی واژه بغی»، «حقوق و وظایف متقابل مردم و حکومت اسلامی»، «مخالفان، متمردان و براندازان» و «رویارویی با باغیان».<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/1053261/ کتاب «بغی و تمرد در حکومت اسلامی» به چاپ دوم رسید]، وبگاه خبرگزاری رسمی حوزه.</ref>