پرش به محتوا

معتزله: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۲ نوامبر ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Shadiba
جز (لینک سازی تأویل)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{گسترش}}
{{گسترش}}
'''مُعتَزِلَه'''، عنوان گروهی از [[علم کلام|متکلمان]] مسلمانِ اهل سنّت است که به اصالت عقل در برابر نقل، شهرت دارند. معتزله معتقد بودند که عقل نظری باید بر آنچه از طریق وحی به دست ما می‌رسد، حاکم باشد. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشت و برداشتی ویژه از توحید و عدل الهی به آنان بخشید و بدین رو، به [[تأویل]] آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار بودند، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تأویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق اهل سنت تضاد آشکار داشتند.
'''مُعتَزِلَه''' گروهی از [[علم کلام|متکلمان]] مسلمانِ اهل سنّت که معتقد به اصالت عقل در برابر [[نقل]] هستند. معتزله [[عقل نظری]] را بر آموزه‌های [[وحی|وحیانی]] حاکم می‌دانند. این اصل، ثمراتی در کلّیت نظام فکری و عقاید دینی آنان به همراه داشته و برداشتی ویژه از [[توحید]] و [[عدل الهی]] به دست داده است و بدین رو، به [[تأویل]] آن دسته از متون دینی که به ظاهر، با عقل ناسازگار است، پرداختند. برای مثال، رؤیت الهی را که در برخی متون به آن تصریح شده انکار کردند و آن را به تأویل بردند؛ زیرا به لحاظ عقلی، رؤیت بدون مکان و جهت ممکن نیست و چون خداوند از مکان و جهت منزه است، رؤیت او در این جهان و در آخرت ممکن نیست. برخی عقاید معتزله با آرای مورد اتفاق [[اهل سنت]] تضاد آشکار دارد.


در میان متکلمان [[اهل سنت]]، معتزله به [[کلام امامیه|متکلمان امامیه]] نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند [[توحید]] و [[عدل]] با هم مشترکند. ارتباط نزدیک شیعیان و معتزله در برخی دوره‌های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه [[امامت]]، جایگاه مرتکب [[گناه کبیره]] و امر به معروف و نهی از منکر با معتزلیان اختلاف داشته‌اند.
در میان متکلمان [[اهل سنت]]، معتزله به [[کلام امامیه|متکلمان امامیه]] نزدیکترند و در برخی اصول اعتقادی مانند [[توحید]] و [[عدل]] با هم مشترکند. ارتباط نزدیک [[شیعیان]] و معتزله در برخی دوره‌های تاریخی بیشتر شده برخی از علمای عقل گرای شیعه مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] به معتزله نزدیک بودند. با این حال همواره اختلاف نظرهای مهمی بین شیعیان و معتزله وجود داشته و مجادلات بسیاری بین علمای شیعی و معتزلی درباره عقاید کلامی در گرفته است. برای نمونه شیعیان در اندیشه [[امامت]]، جایگاه مرتکب [[گناه کبیره]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] با معتزلیان اختلاف داشته‌اند.
==تاریخچه==
==تاریخچه==
معتزله فرقه‌ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه‌ای جدید درباره جایاه مرتکب گناهان کبیره در برابر [[مرجئه]] و [[خوارج]] قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیر نه چنان که مرجئه می‌گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته‌اند کافر بلکه او [[فاسق]] است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگزاری معتزله (که در لغت به معنای کناره‌گری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.<ref>م.م. شریف، تاریخ فلسفه در اسلام، ج۱، ص۲۸۴.</ref><br />
معتزله فرقه‌ای کلامی است که ابتدای سده دوم هجری قمری ایجاد شد. بر اساس داستانی مشهور نخستین رهبر این گروه واصل بن عطاء بود. او با طرح نظریه‌ای جدید درباره جایاه مرتکب گناهان کبیره در برابر [[مرجئه]] و [[خوارج]] قرار گرفت. بر اساس نظر او مرتکب گناه کبیر نه چنان که مرجئه می‌گفتند مومن است و نه چنان که خوارج گفته‌اند کافر بلکه او [[فاسق]] است و جایگاهی بین ایمان و کفر دارد. بر اساس برخی روایات نامگزاری معتزله (که در لغت به معنای کناره‌گری است، به این نام نیز نتیجه جدایی او از حلقه درس حسن بصری و طرح نظریه ویژه خود است.<ref>م.م. شریف، تاریخ فلسفه در اسلام، ج۱، ص۲۸۴.</ref><br />
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۶۱

ویرایش