محسن بن علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

==نامگذاری==

براساس برخی روایات، [[پیامبر(ص)]] نام پسر سوم [[فاطمه زهرا(س)]] را مُحَسِّن نهاد.<ref> شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۵.</ref> در منابع مختلف شیعه<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ج۲، ص۲۱۳؛ قاضی نعمان، شرح الاخبار، ج۳، ص۸۸؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۵۴-۳۵۵؛ عمری، المجدی، ص۱۲؛ ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۳، ص۱۳۳.</ref> و اهل‌سنت<ref> ابن‌حنبل، مسند، ج۱، ص۹۸؛ بخاری، الادب المفرد، ص۱۷۷؛ ابن‌قتیبة، المعارف، ص۲۱۱؛بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، ص۴۱۱، ج۳، ص۳۶۱؛ دولابی، الذریة الطاهره، ص۶۱-۶۲؛ طبری، تاریخ طبری، ج۴، ص۱۱۸؛ ابن‌حبان بستی، الثقات، ج۲، ص۱۴۴؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۶۵ و ۱۶۸؛ ابن‌حزم الاندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶؛ بیهقی،السنن الکبری، ج۶، ص۱۶۶، ج۷، ص۶۳؛ ابن‌عبد البر، استیعاب، ج۴، ص۴۴۸؛ شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۷۷؛ ابن‌عساکر، ترجمة الإمام الحسن بن علی بن أبی‌طالب علیهما السلام من تاریخ مدینه مشق. ص۱۶؛ ابن‌عساکر، مدینة دمشق، ص۲۸، ۲۹؛ ابن‌اثیر, اسد الغابة، ج۴، ص۳۰۸؛ ابن‌اثیر، الکامل، ج۳، ص۳۹۷؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ص۵۷؛ ابو الفداء، المختصر فی اخبار البشر، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۲؛ ذهبی، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۴۲۵؛ ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۳۶۷؛ زرندی، نظم درر السمطین، ص۳۷؛ هیثمی، مجمع الزوائد، ج۸، ص۵۲؛ ابن‌حجر العسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۱۹۱؛ ابن‌دمشقی، جواهر المطالب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۱؛ شامی، سبل الهدی و الرشاد، ج۶، ص۳۵۸، ج۱۱، ص۵۰، ۵۵؛ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۷، ۱۴۲؛ صفوری شافعی، نزهة المجالس، ج۲ ص۱۷۷.</ref> جزو فرزندان حضرت فاطمه شمرده شده است. البته منابع در هنگام تولد و چگونگی درگذشت وی اختلاف‌نظر دارند. منابع شیعه، علت شهادت محسن را [[سقط جنین|سقط]] شدن او دانسته‌اند؛ اما در چگونگی، زمان و مسبب آن اختلاف دارند. منابع اهل‌سنت غالبا خبر درگذشت او را با عبارت «مات صغیرا»، «مات و هو صغیر» و یا چیزی شیبه این آورده‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به ابن‌حزم الاندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ج۱۶، ص۳۷؛ ابن‌حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۲۴۴؛ ابوالفداء، المختصر فی اخبار البشر، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۲؛ قندوزی، ینابیع المودة، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۷؛ ابن‌دمشقی، جواهر المطالب، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۲۱؛ ابن‌کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۰۸ق، ج۷، ص۳۶۷؛ طبری، تاریخ الامم والملوک، ج۴، ص۱۱۸؛ ابن‌اثیر، اسد الغابة، ج۳، ص۳۹۷؛ ابن‌قتیبه، المعارف، ص۲۱۱؛ طبری، ذخائر العقبی، ص۵۵؛ بلاذری، انساب الاشرف، ج۲، ص۴۱۱؛ سبط بن جوزی، تذکرة الخواص، ص۵۷؛ شامی، سبل الهدی والرشاد، ج۱، ص۵۰؛ ابن‌صباغ، الفصول المهمة ص۱۲۵.</ref> که دلالت بر زنده به دنیا آمدن او دارد و ابن‌حزم عبارت «مات صغیرا جدا إثر ولادته؛ بسیار کوچک و بلافاصله پس از ولادت از دنیا رفت» را آورده است.<ref>ابن‌حزم الاندلسی، جمهرة انساب العرب، ۱۴۰۳ق، ص۱۶.</ref>

 

بسیاری از منابع [[شهادت]] محسن را مصادف با حمله به خانه [[حضرت فاطمه(س)]] برای [[بیعت]] گرفتن از [[حضرت علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref> [[محمد بن عبدالکریم شهرستانی]] (درگذشته ۵۴۸ق) در کتاب [[الملل و النحل (شهرستانی)|الملل و النحل]] به نقل از [[ابراهیم بن سیار معتزلی]] معروف به نظام (درگذشته۲۳۰ق) از بزرگان [[معتزله]] نقل می‌کند که ضربه در به پهلوی [[فاطمه(س)]] در آن روز موجب [[سقط جنین|سقط]] محسن شد.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷-۵۸.</ref> او به دلیل این عقیده و برخی عقاید دیگر از سوی برخی از اهل‌سنت [[تکفیر اهل قبله|تکفیر]] شده است.<ref> شهرستانی، الملل والنحل، ج۱، ص۵۷–۵۸</ref>

همچنین [[ابن‌ابی‌الحدید]] نیز در داستان مناظره با استادش [[ابوجعفر نقیب]] به [[سقط جنین|سقط]] محسن در جریان بیعت اشاره می‌کند.<ref>ابن‌ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۴، ص۱۹۲–۱۹۳.</ref>

در منابع معتبر تاریخی و مقاتل، به محل [[دفن]] محسن(ع) اشاره نشده است؛ اما در روایتی آمده است که حضرت علی(ع) به [[فضه خادم حضرت زهرا]] فرمود بدن محسن را در آستانه خانه دفن کند.<ref>سبزواری، جامع النورین، ص۲۰۶</ref>

[[ابن‌قولویه]] در [[کامل الزیارات]] حدیثی نقل می‌کند که طبق آن، اولین شخص از اولاد رسول خدا(ص) که در [[قیامت]] به پرونده‌اش رسیدگی می‌شود محسن است، سپس قاتلش مورد مواخذه قرار می‌گیرد. پس از آن نوبت به [[قنفذ]] می‌رسد.<ref> ابن‌قولویه، کامل الزیارات، النص، ص۳۳۴.</ref>