طهارت: تفاوت میان نسخه‌ها

در فقه، منظور از طهارت، غالباً پاک‌بودن بدن از چیزهای نجس و همچنین پاک‌بودن از حدث اکبر و حدث اصغر است.<ref>مشکینی، مصطلحات‌الفقه، ۱۳۹۲ش، ص۳۷۹.</ref> منظور از حدث اصغر چیزهایی مانند ادرار و مدفوع و باده معده و خواب است که وضو را باطل می کند.<ref>فیض کاشانی، رسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۲۲.</ref> منظور از حدث اکبر هم چیزهایی مثل جنابت و آمیزش و حیض است که موجب غسل می‌شود.<ref>فیض کاشانی، رسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲، ص۲۲.</ref>

در کتاب‌های فقهی بخشی به نام طهارت وجود دارد که در آن از انواع چیزهای نجس، مطهرات، وضو، غسل و تیمم بحث می‌شود.<ref>برای نمونه، نگاه کنید به خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۱، ۲۱، ۳۸، ۱۰۶، ۱۱۹، ۱۳۲؛ نجفی، جواهرالکلام، ج۱، ص۳، ۸، ۲۹، ۵۵، </ref>

در احکام اسلامی همه‌چیز پاک است به جز نجاسات ده‌گانه مانند ادرار و مدفوع انسان و حیوانات حرام گوشت و خون انسان و حیوانی که خون جهنده دارد و خوک و سگ.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۴۳-۴۵؛ نجفی، جواهرالکلام، ج۵، ص۲۷۳، ۲۹۰، ۲۹۴، ۳۵۴، ۳۶۶، ج۶، ص۲، ۳۸، ۴۱.</ref> هر چیزی که با یکی از نجاسات برخورد داشته باشد، نجس می‌شود و اصطلاحاً مُتَنَجِّس نامیده می‌شود.<ref>سرور، المعجم الشامل للمصلحات العلمیه و الدینیه، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۲۹.</ref> نجسات چیزهای نجس را می‌توان به‌وسیله چیزهایی مثل آب رفع کرد که مُطَهِّرات خوانده می‌شوند.<ref>خمینی، تحریرالوسیله، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۱۳۲.</ref>

طبق فتوای فقیهان، طهارت از نجاست، در موارد زیر واجب می‌شود:

# اعضای وضو، هنگام وضو‌گرفتن

# خاک و چیزهایی مانند آن، که با آن‌ها تیمم می‌شود،

حدث چیزی است که سبب از بین رفتن طهارت می‌شود.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲۴۶-۲۴۸.</ref> فقیهان، حدث را به حدث اکبر و [[حدث اصغر]] تقسیم می‌کنند.<ref>مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۲۴۶-۲۴۸.</ref> مصادیق حدث اصغر عبارت‌اند از: خروج ادرار، مدفوع، باد معده، خواب، چیزهایی که عقل را از بین می‌برد (مانند دیوانگی، مستی و بیهوشی) و [[استحاضه#استحاضۀ قلیله|استحاضه قلیله]].<ref>فیض کاشانی، رسائل، ۱۴۲۹ق، ج۲، رساله۴، ص۲۲.</ref>

طهارت از حدث اکبر به‌وسیله وضو و طهارت از حدث اکبر به‌وسیله غسل صورت می‌گیرد.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۹، ۱۷.</ref> در صورت ضرورت، می‌توان به‌جای وضو یا غسل، تیمم کرد.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۸-۳۹.</ref>

# نمازهای واجب، به‌جز نماز ميّت،

# لمس‌کردن نام‌هاى خدا، پيامبر و بنا به فتوای مشهور میان فقها لمس‌کردن نام اهل‌بيت،

# روزه، بنا بر فتوای مشهور،

# واردشدن به  مسجدالحرام و مسجدالنّبى، حتى بدون مكث.<ref> مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۲۳۷-۲۳۸.</ref>

در چهار مورد نخست، طهارت از حدث اصغر و اكبر، هر دو واجب است؛ ولی در چهار مورد آخر تنها طهارت از حدث اكبر واجب است.<ref> مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۲۳۸.</ref>

طهارت در موارد بسیاری مستحب است که برخی به این شرح است: طلب حاجت از خداوند، همراه‌داشتن قرآن، نماز ميّت، زيارت اهل‌قبور، تلاوت قرآن، داخل‌شدن در مسجد.<ref> مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۲۳۸.</ref>