پرش به محتوا

زهد: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
تمیزکاری
جز (افزایش مطلب)
جز (تمیزکاری)
خط ۱۳: خط ۱۳:
از [[امام صادق(ع)]] نیز نقل است که همه خوبی­‌ها در خانه­‌ای قرار داده شده و کلید آن زهد و بی‌­رغبتی به دنیا است.»<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref>
از [[امام صادق(ع)]] نیز نقل است که همه خوبی­‌ها در خانه­‌ای قرار داده شده و کلید آن زهد و بی‌­رغبتی به دنیا است.»<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۱۰۴.</ref>
=== زهد در تصوف===
=== زهد در تصوف===
زهد را، از اصول و ارکان [[تصوف]] دانسته‌اند. از نظر متصوفه [[سیر و سلوک]] بدون زهد امکان‌پذیر نیست.{{مدرک}}گفته شده  زهد در آراء و نظرات متصوفه در دوره‌های نخستین تأثیرگذار بوده است. البته تفسیری که آنان از زهد ارائه می‌دهند با نظر مشهور مسلمانان تفاوت‌هایی دارد. در نظر آنان، زهد به ترک دنیا و دشمن داشتن آن تفسیر شده است. آنان برای تأمین مخارج زندگی از زهد دست برنمی‌داشتند اما [[اهل بیت]] دنیا داشتن و توجه به تأمین معاش را منافی با زهد ندانسته‌اند.
زهد را، از اصول و ارکان [[تصوف]] دانسته‌اند. از نظر متصوفه [[سیر و سلوک]] بدون زهد امکان‌پذیر نیست.{{مدرک}}گفته شده  زهد در آراء و نظرات متصوفه در دوره‌های نخستین تأثیرگذار بوده است. البته تفسیری که آنان از زهد ارائه می‌دهند با نظر مشهور مسلمانان تفاوت‌هایی دارد. در نظر آنان، زهد به ترک دنیا و دشمن داشتن آن تفسیر شده است. آنان برای تأمین مخارج زندگی از زهد دست برنمی‌داشتند اما [[اهل بیت]] دنیا داشتن و توجه به تأمین معاش را منافی با زهد ندانسته‌اند بلکه از نظر آنان دلبستگی و تعلق به دنیا با زهد منافات دارد.


==آثار و نشانه‌ها==
==آثار و نشانه‌ها==
در روایتی از پیامبر برای زهد چهار اثر نورانیت قلب، گشایش زبان به [[حکمت]]، متوجه‌شدن به عیوب دنیا و عزیمت سالم از دنیا به [[آخرت]] ذکر شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۶۱، ح۱۷۴.</ref>
در روایتی از پیامبر برای زهد، آثاری همچون نورانیت قلب، گشایش زبان به [[حکمت]] و متوجه‌شدن به عیوب دنیا ذکر شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۶۱، ح۱۷۴.</ref> همچنین بنا بر روایات، صفت زهد موجب می‌شود که شخص علی‌رغم برخورداری از دنیا، نسبت به آن بی‌رغبت و بی‌تعلق باشد و در استفاده به قدر کفایت بسنده کند.<ref> آمدِی، غرر الحکم، ۱۳۹۳ش، ص۴۸، مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۵۲.</ref>  
صفت زهد موجب می‌شود که شخص علی‌رغم برخورداری از دنیا، نسبت به آن بی‌رغبت و بی‌تعلق باشد و در استفاده به قدر کفایت بسنده کند.<ref>ابوالفَتح آمدِی، غرر الحکم، ۱۳۹۳ش، ص۴۸، مجلسی، بحارالانوار، ج۲، ص۵۲.</ref>  


همچنین در روایات زهد در [[حرام]]، زهد در مشتبهات و زهد در [[مباح|مباحات]]از مراتب زهد دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۶۸.</ref>
همچنین در روایات زهد در [[حرام]]، زهد در مشتبهات و زهد در [[مباح|مباحات]] از مراتب زهد دانسته شده‌اند.<ref>کلینی، اصول کافی، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۶۸.</ref>


در روایات شیعه برای زهد نشانه‌هایی همچون صبر در برابر [[حرام]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۱۳.</ref>، رغبت به کارهای خداپسندانه<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۴۲۷.</ref>، بی‌اعتنایی به دنیا<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۴۲۷. </ref> توجه به [[آخرت]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۱۵.</ref> ذکر شده است.
در روایات شیعه برای زهد نشانه‌هایی همچون صبر در برابر [[حرام]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۱۳.</ref>، رغبت به کارهای خداپسندانه<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۴۲۷.</ref>، بی‌اعتنایی به دنیا<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۷۴، ص۴۲۷. </ref> توجه به [[آخرت]]<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۳۱۵.</ref> ذکر شده است.


== در ادبیات فارسی==
== در ادبیات فارسی==
زهد در ادبیات فارسی در اشعار شاعرانی چون [[حافظ]]ٰٰ<ref>[https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh37/ سایت گنجور حافظ، غزل۳۷.]</ref>، [[سعدی]] و [[مولوی]] به کار رفته است که بیت زیر از مولوی نمونه‌ای از آن است:
زهد در ادبیات فارسی در اشعار شاعرانی چون [[حافظ]]ٰٰ<ref>[https://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh37/ سایت گنجور حافظ، غزل۳۷.]</ref>، [[سعدی]] و [[مولوی]] به کار رفته است. بیت زیر از مولوی نمونه‌ای از آن است:
   
   
{{شعر۲
{{شعر۲
خط ۳۰: خط ۲۹:


==تک‌نگاری‌ها==
==تک‌نگاری‌ها==
آثاری درباره زهد به زبان‌های عربی و فارسی نوشته شده است. نخستین آنها [[الزهد (کتاب)|کتاب الزهد]]، [[حسین بن سعید اهوازی|حسین بن سعید]] به زبان عربی است البته این کتاب با عنوان زهد چیست؟ زاهد کیست؟ به زبان فارسی ترجمه شده است.
آثاری درباره زهد به زبان‌های عربی و فارسی نوشته شده است. نخستین آنها [[الزهد (کتاب)|کتاب الزهد]]، [[حسین بن سعید اهوازی|حسین بن سعید]] به زبان عربی است این کتاب با عنوان زهد چیست؟ زاهد کیست؟ به زبان فارسی ترجمه شده است.  
#زهد در کلام معصومین علیهم السلام، محسن علی نجیمی، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما، ۱۳۸۲ش.
#زهد در کلام معصومین علیهم السلام، محسن علی نجیمی، قم، مرکز پژوهش‌های اسلامی صداوسیما، ۱۳۸۲ش.
#حماسه زهد، بررسی مفهوم و کارکردهای زهد در آرای متفکران مسلمان، علی‌اکبر کیوانفر، تهران، جهاد دانشگاهی، ۱۳۹۳ش.
#حماسه زهد، بررسی مفهوم و کارکردهای زهد در آرای متفکران مسلمان، علی‌اکبر کیوانفر، تهران، جهاد دانشگاهی، ۱۳۹۳ش.
#فقر و زهد، برگرفته از المحجه البیضاء، به‌اهتمام: محمدعلی علی‌دوست، مشهد۷ آستان ‌قدس‌ رضوی، ‌بنیاد پژوهش‌های‌ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
#فقر و زهد، برگرفته از المحجه البیضاء، به‌اهتمام: محمدعلی علی‌دوست، مشهد، آستان ‌قدس‌ رضوی، ‌بنیاد پژوهش‌های‌ اسلامی، ۱۳۹۴ش.
#زهد،سید محمد مهدی حسینی همدانی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۹۳ش.
#زهد،سید محمدمهدی حسینی همدانی، تهران، نشر اسوه، ۱۳۹۳ش.
 
همچنین در مقالاتی زهد صوفیه با دیگر مسلمانان و زهد در نهج البلاغه بررسی شده است.
== جستارهای وابسته==
== جستارهای وابسته==
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
خط ۴۵: خط ۴۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
*تمیمی آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: محمدعلی انصاری، قم، امام عصر(عج)، ۱۳۹۳ش.
* آمدی، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، ترجمه: محمدعلی انصاری، قم، امام عصر(عج)، ۱۳۹۳ش.
*ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷-۱۳۷۸ش.
*ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷-۱۳۷۸ش.
*صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الامالی، قم، نشر مؤسسه بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.
*صدوق، محمد بن علی بن بابویه، الامالی، قم، نشر مؤسسه بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.