پرش به محتوا

معراج السعادة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[شهریور]]|روز=[[۷]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان = معراج السعاده
| عنوان = معراج السعاده
خط ۲۸: خط ۲۹:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''مِعْراجُ السَّعاده''' کتابی درباره [[اخلاق اسلامی]] است که توسط [[ملا احمد نراقی]] (درگذشت ۱۲۴۵ق) به زبان فارسی تألیف شده است. معراج السعاده را تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] نوشته [[ملا مهدی نراقی]] دانسته‌اند؛ هرچند در روش و شیوه بیان تفاوت‌هایی میان آن دو وجود دارد. [[شیخ عباس قمی]] معراج السعاده را با عنوان [[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة|المقالات العلیه در علم اخلاق]] خلاصه کرده است.
'''مِعْراجُ السَّعاده''' کتابی درباره [[اخلاق اسلامی]] است که توسط [[ملا احمد نراقی]] (درگذشت ۱۲۴۵ق) به زبان فارسی تألیف شده است. معراج السعاده را تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] نوشته [[ملا مهدی نراقی]] دانسته‌اند؛ هرچند در روش و شیوه نگارش تفاوت‌هایی میان با هم دارند. [[شیخ عباس قمی]] معراج السعاده را با عنوان [[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة|المقالات العلیه در علم اخلاق]] خلاصه کرده است.


==نویسنده==
==نویسنده==
{{اصلی|ملا احمد نراقی}}
{{اصلی|ملا احمد نراقی}}
احمد بن محمد مهدی بن ابی‌ذر نراقی، معروف به فاضل نراقی (درگذشت ۱۲۴۵ق) فرزند [[ملا مهدی نراقی]] از عالمان شیعه در قرن سیزدهم قمری است. او نزد [[سید محمد مهدی بحرالعلوم]]، [[میرزا مهدی شهرستانی]]، [[شیخ جعفر کاشف الغطا]]، [[سید علی بن محمد علی طباطبایی|صاحب ریاض]] و... شاگردی کرد<ref>معراج السعادة، ص۱۶.</ref> او پس از وفات پدرش، مرجعیت عامه مردم را در زادگاه خویش عهده‌دار شد.<ref>نراقی، معراج السعادة، ص۲۱.</ref> ملا احمد تألیفات بسیاری در علوم مختلف اسلامی دارد. مستند الشیعة، [[عوائد الایام]] و معراج السعادة از آثار او به شمار می‌آیند.<ref>نراقی، معراج السعادة، ص۱۸.</ref>  
احمد بن محمد مهدی بن ابی‌ذر نراقی، معروف به فاضل نراقی (درگذشت ۱۲۴۵ق) فرزند [[ملا مهدی نراقی]] از عالمان شیعه در قرن سیزدهم قمری است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> او نزد [[سید محمد مهدی بحرالعلوم]]، [[میرزا مهدی شهرستانی]]، [[شیخ جعفر کاشف الغطا]]، [[سید علی بن محمد علی طباطبایی|صاحب ریاض]] و... شاگردی کرد<ref>معراج السعادة، ص۱۶.</ref> او پس از وفات پدرش، مرجعیت عامه مردم را در زادگاه خویش عهده‌دار شد.<ref>نراقی، معراج السعادة، ص۲۱.</ref> ملا احمد تألیفات بسیاری در علوم مختلف اسلامی دارد. مستند الشیعة، [[عوائد الایام]] و معراج السعادة از آثار او به شمار می‌آیند.<ref> نراقی، معراج السعادة، ص۱۸.</ref>  
==تفاوت معراج السعاده و جامع السعادات==
معراج السعاده، تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] دانسته شده که در آن مباحث اخلاقی با روش عقلی بیان شده است.<ref> نراقی، معراج السعاده، ص۶.</ref> با این حال معراج السعاده در بیان و روش، تفاوت‌هایی با جامع السعادات دارد و در مواردی، مباحث اجمالی جامع السعادات، در معراج السعاده تفصیل داده شده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، ج۱، ص۳۷؛ نراقی، معراج السعاده، ص۷ـ۸.</ref> همچنین استدلال، برهان و رویکرد عقلی در جامع السعادات پررنگ‌تر است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۳۹.</ref> اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۶ـ۲۶.</ref> از آنجا در معراج السعاده مطالب با ارائه شواهد نقلی و روایی یا آمیزه‌ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب و به دور از پیچیدگی‌های مباحث علمی بیان شده است<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۸.</ref> از این رو استفاده از آیات و روایات در معراج السعاده بیشتر از جامع السعادات است.


ترتیب و عنوان باب‌ها و فصل‌های این دو کتاب هم تا حدودی تفاوت دارند، مثلاً باب اول جامع السعادات<ref> نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۸۲.</ref> دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعاده<ref> نراقی، جامع السعادات، ص۶ـ۱۹.</ref> ده فصل دارد که در سه فصل، عنوان مشترک و در دو فصل محتوای مشترک دارند. از این رو در معراج السعاده برخی از فصول جامع السعادات یافت نمی‌شود همچنین برخی از فصولی که در آن یافت می‌شود در جامع السعادات موجود نیست.<ref> برای موارد دیگر نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، باب اول، فصل ۴ـ ۵؛ معراج السعاده، باب اول، فصل ۷.</ref>
== اهمیت و جایگاه==
شیخ عباس قمی معراج السعاده را بهترین کتاب اخلاقی به زبان فارسی و همراه داشتن آن را بر همگان لازم می‌داند.<ref> قمی، المقامات العلیه، ۱۳۸۹ش، ص۲۵.</ref>  
== آیا معراج السعاده تلخیص جامع السعادت است؟==
معراج السعاده، تلخیص فارسی کتاب [[جامع السعادات]] دانسته شده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹.</ref> اما این دو کتاب در روش ارائه و چینش مطالب با هم تفاوت‌هایی دارد. از جمله


== ابواب کتاب ==
*رویکرد: در جامع السعادات رویکرد عقلی پررنگ‌تر است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۳۹.</ref> اما معراج السعاده بر وجهه نقلی و خطابی مباحث افزده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۶ـ۲۶.</ref> در معراج السعاده مطالب با ارائه شواهد روایی یا آمیزه‌ای از نقل و دلیل، با ذکر اشعار و با زبانی روان و جذاب بیان شده است<ref> برای نمونه نگاه کنید به جامع السعادات، ص۸.</ref>
* تفاوت در باب‌بندی: ترتیب و عنوان باب‌ها و فصل‌های این دو کتاب تا حدودی تفاوت دارند، مثلاً باب اول جامع السعادات<ref> نراقی، جامع السعادات، ج۱، ص۳۷ـ۸۲.</ref> دارای شانزده فصل است اما باب اول معراج السعاده<ref> نراقی، جامع السعادات، ص۶ـ۱۹.</ref> ده فصل دارد. همچنین برخی از فصل‌های جامع السعادات در معراج السعاده نیست و برخی از فصل‌هایی که در این کتاب آمده در جامع السعادات وجود ندارد.<ref> برای موارد دیگر نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، باب اول، فصل ۴ـ ۵؛ معراج السعاده، باب اول، فصل ۷.</ref>
 
همچنین در معراج السعاده در مواردی مباحث جامع السعادات تفصیل داده است.<ref> برای نمونه نگاه کنید به نراقی، جامع السعادات، ۱۳۸۷، ج۱، ص۳۷؛ نراقی، معراج السعاده، ص۷ـ۸.</ref>
== محتوا و ساختار==
کتاب در پنج باب شکل‌یافته که هر کدام دارای فصول متعددی است:
کتاب در پنج باب شکل‌یافته که هر کدام دارای فصول متعددی است:
* '''باب اول''': در بیان مقدمات نافعه و مشتمل بر ده فصل است.
* '''باب اول''': در بیان مقدمات نافعه و مشتمل بر ده فصل است.
خط ۴۷: خط ۵۳:


== تلخیص و چاپ ==
== تلخیص و چاپ ==
[[شیخ عباس قمی]]، خلاصه معراج السعاده را نوشت و نام آن را [[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة|المقالات العلیه در علم اخلاق]] نهاد.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ج۲۲، ص۱۳.</ref>  
[[المقامات العلیة فی موجبات السعادة الابدیة]] اثر شیخ عباس قمی خلاصه معراج السعاده است.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۱۳.</ref>
== انتشار==
== انتشار==
کتاب معراج السعاده دارای چاپ‌های و نسخه‌های مختلفی است:
کتاب معراج السعاده دارای چاپ‌های و نسخه‌های مختلفی است. به گفته آقابزرگ نسخه‌ای به تاریخ ۱۲۳۸ق در عراق و نسخه‌ای به تاریخ ۱۲۶۵ق در ایران از قدیمی‌ترین نسخه‌های آن به شمار می‌روند.<ref> آقابزرگ تهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۲۲، ص۲۲۹-۲۳۰.</ref>  برخی دیگر از چاپ‌ها و نسخه‌های آن عبارتند از:
* چاپ سنگی سال ۱۳۸۸ق انتشارات اسلامیه تهران در ۲۹۹ صفحه  
* چاپ سنگی سال ۱۳۸۸ق انتشارات اسلامیه تهران در ۲۹۹ صفحه  
* نسخه انتشارات محمدعلی علمی در سال ۱۳۳۲ش به صورت افست و به‌خط نستعلیق در ۵۴۹ صفحه
* نسخه انتشارات محمدعلی علمی در سال ۱۳۳۲ش به صورت افست و به‌خط نستعلیق در ۵۴۹ صفحه
خط ۵۸: خط ۶۴:
== منابع ==
== منابع ==
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|2}}
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، بیروت، دارالاضواء.
*آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی التصانیف الشیعة، قم و تهران، اسماعیلان و اسلامیه، ۱۴۰۸ق.
*جلالی، محمدرضا، [http://ensani.ir/fa/article/53854 «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»]، کتاب ماه دین، اسفند ۱۳۸۰ و فروردين ۱۳۸۱ش، شماره ۵۳و ۵۴.
*جلالی، محمدرضا، [http://ensani.ir/fa/article/53854 «معراج السعادة در آیینه تاریخ و فلسفه تعلیم و تربیت»]، کتاب ماه دین، اسفند ۱۳۸۰ و فروردين ۱۳۸۱ش، شماره ۵۳و ۵۴.
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، کتاب معراج السعاده، تهران، جاویدان، بی‌تا.
* نراقی، احمد بن محمدمهدی، کتاب معراج السعاده، تهران، جاویدان، بی‌تا.