سوره جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

آیه پنجم سوره جمعه، از مثل‌های قرآنی درباره یهودیان و آیه نهم درباره حکم نماز جمعه از آیات مشهور این سوره است.

|ترجمه=مَثَل كسانى كه عمل به‌ تورات بر آنان بار شد [و بدان مُكلَّف گرديدند]، آنگاه آن را به كار نبستند، همچون مَثَل خرى است كه كتاب‌هايى را بر پشت مى‌كشد.»|اندازه=100%}}

این آیه از [[مثل‌های قرآنی|مَثَل‌های قرآنی]] درباره یهودیان زمان [[پیامبر(ص)]] است که با وجود تصریح کتاب آسمانی خودشان به [[نبوت]] پیامبر اسلام(ص)، به [[دین اسلام]] نگرویدند و آنان را مصداق عالمان بی عمل قرار داد.<ref>مکارم شیرازی، مثال‌های زیبای قرآن، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۶۷.</ref> در برخی [[روایات]] آمده است آنان می‌گفتند آیین محمد(ص) شامل ما نمی‌شود؛ بنابراین [[قرآن]] به آنان گوشزد می‌کند اگر کتاب آسمانی خود را دقیقاً خوانده و عمل می‌کردند، این سخن را نمی‌گفتند؛ چراکه بشارت ظهور پیامبر اسلام در آن آمده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۴، ص۱۱۴.</ref>

این [[آیه]] در ادبیات فارسی نیز نمود داشته است. [[علی اکبر دهخدا]] در کتاب امثال و حِکَم، چندین بیت شعر می‌آورد و آنها را اقتباس از همین آیه می‌داند: [[سعدی شیرازی]]: «علم چندان که بیشتر خوانی/ چون عمل در تو نیست نادانی». سلمان ساوجی: «عالم که ندارد عملی مثل حمار است/ بی‌فایده اثقال کتب را شده حامل».<ref>دهخدا، امثال و حکم، ۱۳۸۳ش، ج۴، ص۱۸۵۵]</ref>

عده‌ای از فقهای [[شیعه]] و [[اهل سنت]] برای اثبات [[وجوب]] نماز جمعه به این آیه و [[روایت|احادیث]] متعددی<ref>احمد بن‌ حنبل، مسند، ۱۴۰۲ق، ج۳، ص۴۲۴-۴۲۵؛ نسائی، سنن نسائی، ۱۴۰۱ق، ج۳، ص۸۵-۸۹؛ حرعاملی، وسائل الشیعه، قم، ج۷، ص۲۹۵-۳۰۲؛ نوری، مستدرک الوسائل، قم، ج۶، ص۱۰ </ref> استناد کرده‌اند.<ref> شوکانی، نیل الاوطار، مصر، ج۳، ص۲۵۴-۲۵۵؛ شیخ طوسی، الخلاف، قم، ج۱، ص۵۹۳؛ محقق حلی، المعتبر فی شرح المختصر، ۱۳۶۴ش، ج۲، ص۲۷۴</ref> البته برخی نیز دلالت آیه را بر وجوب نپذیرفته‌اند.<ref>منتظری، البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر، ۱۳۶۲ش، ص۶؛ غروی تبریزی، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۶-۱۷</ref> گفتنی است اقامه نماز جمعه در دوره [[غیبت امام معصوم]] حکم خاص خود را دارد؛ برخی آن را [[حرام]]، عده‌ای آن را [[واجب تعیینی]] و برخی دیگر آن را [[واجب تخییری]] دانسته‌اند.<ref> برای اقوال دیگر رک: رضانژاد، صلاة الجمعه، ۱۴۱۵ق، ص۲۸.</ref> بنابر نظر [[فقیه|فقیهانی]] که نماز جمعه را در زمان غیبت [[امام زمان]]، [[واجب تعیینی]] نمی‌دانند، خرید و فروش و سایر معاملات پس از [[اذان]] جمعه یا در هنگام اقامه نماز جمعه [[حرام]] نیست.<ref>امام خمینی،  توضیح المسائل (محشی)، ج۱، ص۸۵۷.</ref>