علم الیقین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علم الیقین'''، یقینی است كه با علم و دانش به دست می‌آید و اولین مرتبه از مراتب سه گانه یقین در [[عرفان|عرفان اسلامی]] است.  

يقين در معنای لغوی یعنی علمی که شک و تردیدی در آن نیست.<ref>فراهيدى، كتاب العين، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۲۰.</ref>  در اصطلاح عرفان اسلامی، اولین و پایین‌ترین مرتبه از مراتب سه‌گانه یقین است. منابع عرفانی آن را به معنای یقینی می‌دانند كه با علم و دانش و از راه دلیل و استدلال، به دست می‌آید و هیچ گونه شبهه‌ای در آن نیست.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref>  

قرآن کریم در آیات چهارم و پنجم سوره تكاثر به «علم اليقين»، تصریح کرده است: كلاََّ لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ، لَترََوُنَّ الجَْحِيمَ (ترجمه: چنان نيست كه شما خيال می‌كنيد اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشتيد، قطعاً جهنّم را خواهيد ديد!).<ref>سوره تکاثر، آیه ۵و۶.</ref> [[مفسران]] با استناد به این آیات می‌گویند اگر انسان «علم الیقین» داشته باشد، می‌تواند واقعیت‌ها را در همین دنیا مشاهده کند و سپس به مراحل بالاتر یقین دست پیدا کند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۹۴ق، ج۲۰، ص۳۵۲.</ref>

== در قرآن ==

 

در [[عرفان اسلامی]] نیز یقین را دارای سه مرتبه می‌دانند؛ اولین و پایین ترین مرتبه یقین، «علم الیقین» است. مرتبه دوم آن، [[عین الیقین]] و مرحله سوم، [[عین الیقین]] نام دارد.<ref>انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۳۸۵؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۷، ص۲۸۵.</ref> در عرفان اسلامی، کاربرد مرتبه علم الیقین محدودتر و پایین‌تر از دیگر مراتب یقین است.<ref>رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref> [[ابن عربی]] معتقد است شناخت انسان از خداوند، اگر از راه عقل و دلیل باشد، «علم الیقین» و اگر از راه دل به ست آید «عین الیقین» و اگر با کشف و شهود به دست آید «حق الیقین» است.<ref>رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref> وی می‌گوید: از راه عقل و با علم الیقین، تنها می‌توان خداوند را اثبات کرد، ولی با دو مرحله بالاتر یقین، می‌توان به خدا رسید.<ref>رضایی، «هویت شناسی یقین»، ص۴۱.</ref>