صابئین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''صابئین''' یا '''صابئین مندایی''' گروهی که خود را پیرو [[حضرت یحیی]] می‌دانند. درفش نماد آنان است. البته صابئین برای اشاره به گروه‌های مختلف اعتقادی از [[مسلمانان]] تا ستاره‌پرست‌ها نیز به کار می‌رفته است.

«صابئین» از ماده «صَبَأَ» به معنای تغییر دین می‌باشد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> براساس این معنا، هر شخصی که دین خود را تغییر داده باشد، می‌توان صابئی نامید.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در نتیجه تعبیر صابئین بر افراد و گروه‌های مختلفی از مسلمانان<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۰۴.</ref> تا افرادی که یقین در مشرک بودن آن‌ها وجود دارد، اطلاق شده است.<ref>فضل الله، تفسير من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۱.</ref>

[[مشرک|مشرکان]] مکه، [[پیامبر اسلام]] را «الصابئ» خطاب می‌کردند.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۲۸۷.</ref>

[[ابن‌منظور]] معتقد است علت این تعبیر چنین بوده که در نگاه [[قریش]]، پیامبر اسلام دین خود را تغییر داده و خود را مسلمان خوانده است. به همین جهت در مورد ایشان تعبیر الصابئ استفاده می‌شده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref>

همچنین گاه برای برخی مسلمانان نیز تعبیر «الصابئ» استفاده می‌شد<ref>صالحی دمشقی‏، سبل‏ الهدى، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۰۴.</ref>. برخی از قبائل نیز برای اینکه مسلمان شدن خود را نشان دهند از تعبیر «صبأنا صبأنا» استفاده می‌کردند.<ref>ابن کثیر، البدايةوالنهاية، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۲۳.</ref>

در مورد این گروه بحث‌های بسیاری وجود دارد. این گروه را فرقه‌ای مشرک دانسته‌اند.<ref>فضل الله، تفسير من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۱.</ref>

برخی از محققان اینان را پیرو فلسفه یونانیان دانسته‌اند.<ref>مسعودی، مروج‏ الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> [[شهرستانی]] در کتاب الملل و النحل به تفصیل از این گروه صحبت کرده است.<ref>شهرستانی،‌کتاب الملل و النحل، ج۲، ص۶-۶۰.</ref>

در هر صورت مقصود از تعبیر «الصابئین» در قرآن، شامل این گروه نمی‌باشد.<ref>طباطبایی، الميزان فی تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref>

برخی از مفسران مقصود از «الصابئان» در قرآن را همین گروه دانسته‌اند.<ref>طباطبایی، الميزان فی تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref>

این گروه خود را پیرو حضرت یحیی(ع) دانسته و کتاب خود را نیز نازل شده بر ایشان می دانند.<ref>طباطبایی، الميزان فی تفسير القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref>

نجوم در نزد صابئی‌ها بسیار مهم است.<ref>برای اطلاعات بیشتر در این زمینه ر.ک: [http://www.mandaeanunion.org/ar/views/item/1673-astronomy-mandaean التّنْجِيم في العقيدة المندائيّـة الصابئيّـة.]</ref>

صابئیان پنج عید دارند که هر یک فلسفه و گاه احکام خاص به خود را دارند.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1820-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%B9-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9-%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D8%B1-mandaean نزار یاسر الحیدر، «البنجة ، البروناي ، الايام البيضاء ، عيد الخليقة ، عيد الربيع».]</ref>

غسل در ادبیات دینی صابئی‌ها نقش پر رنگی را دارا است و غسل در آب برای کسب نور و قبول رنگ حی نورانی (خداوند) است. این غسل گاه در آب جاری مانند رودخانه‌ها و گاه به اقتضای شرائط، در آب غیر جاری انجام می‌پذیرد.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1534-%D8%A8%D9%8A%D9%80%D9%80%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A8%D9%80%D9%80%D8%A7%D8%BA%D9%80%D9%80%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%80%D9%80%D9%85%D9%8A%D9%80%D9%80%D8%AF قيس مغشغش السعدی، بيــن الصبــاغــة والتعــميــد.]</ref>

درفش با دو چوب که با طناب سفید به هم وصل شده‌اند و پارچه‌ای سفيد از حریر بر روی آن قرار داده شده، مزين شده و در بالای چوب حلقه‌ای از برگ درخت ياس وجود دارد. درفش آرم مذهبی صابئين مندائی است.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1829-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D9%83%D9%84%D9%81-mandaean تحسين مهدی مكلف، الدرفـش (درافشا) - شعار الصابئة المندائيين ورمزهم الدينی.]</ref>

* فاریاب، محمد حسین، جستاری در صابئان، مجله معرفت، شماره۱۳۲،‌ ۱۳۸۷ش.

* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: میر دامادی، جمال الدین،‏ دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق.

* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.

* ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.

* [http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1829-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D9%83%D9%84%D9%81-mandaean تحسين مهدی مكلف، الدرفـش (درافشا) - شعار الصابئة المندائيين ورمزهم الدينی.]

* صالحی دمشقی‏، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.

* طباطبائی، سید محمد حسین‏، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی‏، چاپ پنجم‏، ۱۴۱۷ق.

* فضل الله، سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن، دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق.

* مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: داغر، اسعد، دار الهجرة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.