پرش به محتوا

سوره فجر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۱۹
جز
تمیزکاری
جز (افزایش جزیی)
جز (تمیزکاری)
خط ۱: خط ۱:
{{سوره||نام = فجر|کتابت = ۸۹|جزء = ۳۰|آیه = ۳۰|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۱۰|بعدی = [[سوره بلد|بلد]] |قبلی = [[سوره غاشیه|غاشیه]] |کلمه = ۱۳۹|حرف = ۵۸۴|تصویر=سوره فجر.jpg}}
{{سوره||نام = فجر|کتابت = ۸۹|جزء = ۳۰|آیه = ۳۰|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۱۰|بعدی = [[سوره بلد|بلد]] |قبلی = [[سوره غاشیه|غاشیه]] |کلمه = ۱۳۹|حرف = ۵۸۴|تصویر=سوره فجر.jpg}}
'''سوره فَجْر''' هشتاد و نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام قرار دارد. نام سوره (فجر) به معنای سپیده‌دم است. این واژه که خداوند در آیه اول به آن [[سوگند|قسم]] می‌خورد، در [[تفسیر روایی|تفسیرهای روایی]] به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت قائم(ع)]] تفسیر شده است.
'''سوره فَجْر''' هشتاد و نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام قرار دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن [[سوگند|قسم]] می‌خورد، در [[تفسیر روایی|تفسیرهای روایی]] به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام معدی(عج)]]، دوزادهمین [[امام]] شیعیان تفسیر شده است.


سوره فجر با [[سوگند]] آغاز می‌شود و به سرگذشت [[قوم عاد]]، [[ثمود]] و قوم فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره‌هایی می‌کند و می‌گوید انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد؛ اما عده‌ای در این آزمایش شکست می‌خورند. دلایل این شکست نیز بیان شده است.
سوره فجر با [[سوگند]] آغاز می‌شود و به سرگذشت [[قوم عاد]]، [[ثمود]] و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد؛ اما عده‌ای در این آزمایش شکست می‌خورند. دلایل این شکست نیز بیان شده است.


سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] شهرت دارد و در احادیث مقصود از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است. همچنین نقل شده است هر کس آن را در شب‌های ده‌گانه (ده شب اول ذی‌الحجه) [[تلاوت]] کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در [[قیامت]] همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر [[ضریح امام حسین (ع)|ضریح کنونی امام حسین(ع)]] (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.
سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] شهرت دارد و در احادیث مقصود از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است. همچنین نقل شده است هر کس آن را در ده شب اول ذی‌الحجه [[تلاوت]] کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در [[قیامت]] همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر [[ضریح امام حسین (ع)|ضریح کنونی امام حسین(ع)]] (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.


==معرفی==
==معرفی==
خط ۱۰: خط ۱۰:


* '''نامگذاری'''
* '''نامگذاری'''
این سوره را «‌فجر‌» می‌نامند، زیرا با [[قسم|سوگند]] خداوند به [[طلوع فجر|فجر]] (سپیده دم) آغاز می‌شود.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳.</ref>
این سوره را «‌فجر‌» می‌نامند، زیرا با [[قسم|سوگند]] خداوند به [[طلوع فجر|فجر]] (سپیده دم) آغاز می‌شود.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳.</ref>


* '''محل و ترتیب نزول'''
* '''محل و ترتیب نزول'''
خط ۱۶: خط ۱۶:


* '''تعداد آیات و کلمات'''
* '''تعداد آیات و کلمات'''
سوره فجر ۳۰ آیه، ۱۳۹ کلمه و ۵۸۴ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مفصلات]] (دارای آیات کوتاه) است و با پنج سوگند آغاز می‌شود.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳-۱۲۶۴.</ref>
سوره فجر ۳۰ آیه، ۱۳۹ کلمه و ۵۸۴ حرف دارد. این سوره جزو [[مفصلات|سوره‌های مفصلات]] (دارای آیات کوتاه) است و با پنج سوگند آغاز می‌شود.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳-۱۲۶۴.</ref>


===سوره امام حسین(ع)===
===سوره امام حسین(ع)===
سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] مشهور شده است.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۵۱.</ref> در [[حدیث|روایتی]] از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]] آمده است سوره فجر، سوره امام حسین(ع) است چرا که منظور از  «نفس مطمئنه» [در آیه ۲۷] او است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref> و نیز فرمود هر کس آن را قرائت کند، در [[قیامت]]، در [[بهشت]] با امام حسین در یک رتبه است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۳۰).</ref>  
سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] مشهور شده است.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۵۱.</ref> چراکه بر پایه [[حدیث|حدیثی]] از [[امام صادق علیه السلام|امام صادق(ع)]]، منظور از  «نفس مطمئنه» [در آیه ۲۷] امام حسین است<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref>  


در [[تفسیر نمونه]] نیز آمده است: یکی از تفسیرهای «لیال عشر» (شب‌های دهگانه) ده شب آغازین [[محرم الحرام|محرم]] است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴۳۹.</ref> سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر روی [[ضریح امام حسین (ع)|ضریح امام حسین(ع)]] (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/93205 همه چیز درباره ضریح  جدید امام حسین(ع).]</ref>
در [[تفسیر نمونه]] نیز، یکی از تفسیرهای «لیال عشر» (شب‌های دهگانه) ده شب آغازین [[محرم الحرام|محرم]] ذکر شده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴۳۹.</ref> سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر روی [[ضریح امام حسین (ع)|ضریح امام حسین(ع)]] (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است.<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Article/View/93205 همه چیز درباره ضریح  جدید امام حسین(ع).]</ref>


==محتوا==
==محتوا==
این سوره به سرگذشت [[قوم عاد]] و نیز ارم ذات العماد (باغ بهشت‌آسای ستون‌دار) و [[ثمود|قوم ثمود]]، [[قوم فرعون]] و فساد و طغیان آنان اشاره‌هایی دارد و این نکته را یادآور می‌شود که انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد و با نعمت و محنت، آزمایش می‌شود. سپس علت‌های شکست انسان‌های بی‌ایمان را در این آزمایش بیان می‌کند و به فرارسیدن [[روز جزا]] اشاره می‌کند که در آن روز، بی‌ایمانان با مشاهده آثار [[جهنم]] پند می‌گیرند؛ اما چه جای پند گرفتن که بی‌فایده و دیرهنگام است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳-۱۲۶۴.</ref>
سوره فجر به سرگذشت [[قوم عاد]] و نیز ارم ذات العماد (باغ بهشت‌آسای ستون‌دار) و [[ثمود|قوم ثمود]]، [[قوم فرعون]] و فساد و طغیان آنان اشاره دارد و این نکته را یادآور می‌شود که انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد و با نعمت و محنت، آزمایش می‌شود. سپس علت‌های شکست انسان‌های بی‌ایمان را در این آزمایش بیان می‌کند و به فرارسیدن [[روز قیامت|روز جزا]] اشاره می‌کند که در آن روز، بی‌ایمانان با مشاهده آثار [[جهنم]] پند می‌گیرند؛ اما چه جای پند گرفتن که بی‌فایده و دیرهنگام است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۳-۱۲۶۴.</ref>
{{سوره فجر}}
{{سوره فجر}}


==مراد از شفع و وتر، و آزمایش انسان==
==مراد از شفع و وتر، و آزمایش انسان==
در [[البرهان فی تفسیر القرآن|تفسیر البرهان]]، [[روایات|روایاتی]] آمده که مراد از «الشفع: جفت» را [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] یا [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] و مراد از «الوتر: تک» را [[خدا|خداوند]] دانسته‌ است. همچنین در روایتی آمده است مراد از «الفجر»، [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|حضرت قائم(ع)]] است.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۰.</ref>
در [[البرهان فی تفسیر القرآن|تفسیر البرهان]]، [[روایات|روایاتی]] آمده که مراد از «الشفع: جفت» را [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] یا [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] و مراد از «الوتر: تک» را [[خدا|خداوند]] دانسته‌ است. همچنین در روایتی آمده است مراد از «الفجر»، [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، دوزادهمین امام شیعیان است.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۰.</ref>


* '''آزمایش انسان با نعمت‌ها'''
* '''آزمایش انسان با نعمت‌ها'''
در [[آیه]] پانزدهم و شانزدهم آمده است خداوند انسان را گاه با نعمت فراوان و گاه با رزق و روزیِ تنگ آزمایش می‌کند؛ اما آدمی این آزمایش را فراموش می‌کند و هنگام نعمت گمان می‌کند مُقرِّب درگاه خداوند شده و در هنگام تنگدستی مأیوس می‌شود و می‌گوید خداوند مرا خوار کرده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴۶۲.</ref>
در [[آیه]] پانزدهم و شانزدهم سوره فجر آمده است خداوند انسان را گاه با نعمت فراوان و گاه با رزق و روزیِ تنگ آزمایش می‌کند؛ اما آدمی این آزمایش را فراموش می‌کند و هنگام نعمت گمان می‌کند مُقرِّب درگاه خداوند شده و در هنگام تنگدستی مأیوس می‌شود و می‌گوید خداوند مرا خوار کرده است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۶، ص۴۶۲.</ref>
[[پرونده:فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی سوره فجر.jpg|180px|بندانگشتی]]
[[پرونده:فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی سوره فجر.jpg|180px|بندانگشتی]]


خط ۳۸: خط ۳۸:
ترجمه: اى نفس مطمئنّه، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد.
ترجمه: اى نفس مطمئنّه، خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد.


این دو آیه و آیات ۲۹ و ۳۰ که آیات پایانی سوره فجرند، از آیات مشهوری هستند که بنابر برخی تفاسیر، به [[امام حسین (ع)]] اشاره دارند. در روایات آمده است مراد از نَفْس مطمئنه، امام حسین(ع) است و به همین دلیل سوره فجر، سوره امام حسین(ع) نام گرفته است.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref> همچنین در روایات آمده است نفس مطمئنه نفسی است که به پیامبر(ص) و اهل بیتش ایمان دارد یا گفته شده این سوره درباره امیرالمؤمنین است و مراد از نفس مطمئنه نفسی است که به ولایت آن حضرت اطمینان دارد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۷ـ۶۵۸.</ref> آیات پایانی سوره فجر معمولاً در آغاز اطلاعیه‌های درگذشت علمای شیعه می‌آید.<ref>برای مثال: [http://www.fardanews.com/fa/news/239626  اطلاعیه فوت آیت‌الله طاهری اصفهانی].</ref> همچنین از قرائت‌های مشهور این آیات، قرائت قاری مصری عبدالباسط است که در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ در مراسم ختم در ایران بسیار شنیده می‌شد.{{مدرک}} گفتنی است این آیه مورد توجه [[عرفان|عُرفا]] قرار گرفته و با استناد به آن، یکی از مرتبه‌های نَفس را «نفس مطمئنه» دانسته‌اند.<ref>ر.ک: ملاصدرا، ۱۳۶۰ش، اسرار الآیات، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref>
این دو آیه و آیات ۲۹ و ۳۰ که آیات پایانی سوره فجرند که بر اساس روایات، مراد از نَفْس مطمئنه در آنها، امام حسین(ع) است و به همین دلیل سوره فجر، سوره امام حسین(ع) نام گرفته است.<ref> مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۳.</ref> همچنین در روایات آمده است نفس مطمئنه نفسی است که به پیامبر(ص) و اهل بیتش ایمان دارد و نیز گفته شده این سوره درباره [[امیرالمؤمنین علی(ع)|امیرالمؤمنین]] است و مراد از نفس مطمئنه نفسی است که به [[ولایت]] او اطمینان دارد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۵۷ـ۶۵۸.</ref> آیات پایانی سوره فجر معمولاً در آغاز اطلاعیه‌های درگذشت عالمان شیعه می‌آید.<ref> برای نمونه: [http://www.fardanews.com/fa/news/239626  اطلاعیه فوت آیت‌الله طاهری اصفهانی].</ref> همچنین از قرائت‌های مشهور این آیات، قرائت قاری مصری عبدالباسط است که در دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ در مراسم‌های ختم اموات در ایران بسیار رواج داشت.{{مدرک}}
 
همچنین [[عرفان|عُرفا]] با استناد به آیه مذکور، یکی از مرتبه‌های نَفس را «[[نفس مطمئنه]]» دانسته‌اند.<ref>ر.ک: ملاصدرا، ۱۳۶۰ش، اسرار الآیات، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref>
== نکات تفسیری==
== نکات تفسیری==
وَلَيَالٍ عَشْرٍ، آیه دوم سوره فجر است که در آن خداوند به شب‌های ده‌گانه سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر شب‌های ده‌گانه چندین احتمال مطرح است. مشهور مفسران منظور از آن را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته‌اند. همچنین ده شب پایانی ماه رمضان و ده شب آغازین ماه محرم از دیگر احتمالات در تفسیر لیال عشر است. در برخی روایات تعدادی از اهل بیت مصداق لیال عشر معرفی شده‌اند.{{مدرک}}  
وَلَيَالٍ عَشْرٍ، آیه دوم سوره فجر است که در آن خداوند به شب‌های ده‌گانه سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر شب‌های ده‌گانه چندین احتمال مطرح است. مشهور مفسران منظور از آن را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته‌اند. همچنین ده شب پایانی ماه رمضان و ده شب آغازین ماه محرم از دیگر احتمالات در تفسیر لیال عشر است. در برخی روایات تعدادی از اهل بیت مصداق لیال عشر معرفی شده‌اند.{{مدرک}}  
خط ۴۵: خط ۴۷:
==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
{{اصلی|فضائل سور}}
{{اصلی|فضائل سور}}
درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره فجر در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن|تفسیر مجمع البیان]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است: هر کس سوره فجر را در شب‌های ده‌گانه (ده شب اول [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]]) تلاوت کند، خداوند او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در [[قیامت]] همراه او خواهد بود. همچنین از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: «سوره فجر را در [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب]] و [[نمازهای مستحب|مستحب‌تان]] بخوانید که سوره [[امام حسین علیه السلام|حسین بن علی(ع)]] است. هر کس آن را قرائت کند، در [[قیامت]]، در [[بهشت]] با او در یک رتبه است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۳۰.</ref>
درباره فضیلت [[تلاوت]] سوره فجر در [[مجمع البیان فی تفسیر القرآن|تفسیر مجمع البیان]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] نقل شده است: هر کس سوره فجر را در شب‌های ده‌گانه (ده شب اول [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]]) تلاوت کند، خداوند او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در [[قیامت]] همراه او خواهد بود. همچنین از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: «سوره فجر را در [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب]] و [[نمازهای مستحب|مستحب]] بخوانید که سوره [[امام حسین علیه السلام|حسین بن علی(ع)]] است. هر کس آن را قرائت کند، در [[قیامت]]، در [[بهشت]] با او در یک رتبه است.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۳۰.</ref>
 
==متن و ترجمه==
==متن و ترجمه==
{{نقل قول دوقلو تاشو|تیتر=سوره فجر|بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ{{سخ}}وَالْفَجْرِ ﴿١﴾ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿٢﴾ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿٣﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿٤﴾ هَلْ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ ﴿٥﴾ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ﴿٦﴾ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿٧﴾ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ﴿٨﴾ وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿٩﴾ وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ﴿١٠﴾ الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ﴿١١﴾ فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ﴿١٢﴾ فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿١٣﴾ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿١٤﴾ فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿١٥﴾ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ ﴿١٦﴾ كَلَّا ۖ بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿١٧﴾ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿١٨﴾ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا ﴿١٩﴾ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ﴿٢٠﴾ كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿٢١﴾ وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿٢٢﴾ وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ ۚ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّىٰ لَهُ الذِّكْرَىٰ ﴿٢٣﴾ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ﴿٢٤﴾ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ﴿٢٥﴾ وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ﴿٢٦﴾ يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿٢٧﴾ ارْجِعِي إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً ﴿٢٨﴾ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿٢٩﴾ وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿٣٠﴾|به نام خداوند رحمتگر مهربان{{سخ}}سوگند به سپيده‌دم، (۱) و به شب‌هاى دهگانه، (۲) و به جفت و تاق، (۳) و به شب، وقتى سپرى شود. (۴) آيا در اين، براى خردمند [نياز به‌] سوگندى [ديگر] است؟ (۵) مگر ندانسته‌اى كه پروردگارت با عاد چه كرد؟ (۶) با عمارات ستون‌دار ارم، (۷) كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ (۸) و با ثمود، همانان كه در درّه، تخته‌سنگها را مى‌بريدند؟ (۹) و با فرعون، صاحب خرگاه‌ها [و بناهاى بلند]؟ (۱۰) همانان كه در شهرها سر به طغيان برداشتند، (۱۱) و در آنها بسيار تبهكارى كردند. (۱۲) [تا آنكه‌] پروردگارت بر سر آنان تازيانه عذاب را فرونواخت، (۱۳) زيرا پروردگار تو سخت در كمين است. (۱۴) اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى‌آزمايد، و عزيزش مى‌دارد و نعمت فراوان به او مى‌دهد، مى‌گويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است.» (۱۵) و اما چون وى را مى‌آزمايد و روزى‌اش را بر او تنگ مى‌گرداند، مى‌گويد: «پروردگارم مرا خوار كرده است.» (۱۶) ولى نه، بلكه يتيم را نمى‌نوازيد؛ (۱۷) و بر خوراك‌[دادن‌] بينوا همديگر را بر نمى‌انگيزيد؛ (۱۸) و ميراث [ضعيفان‌] را چپاولگرانه مى‌خوريد؛ (۱۹) و مال را دوست داريد، دوست داشتنى بسيار. (۲۰) نه چنان است، آنگاه كه زمين، سخت در هم كوبيده شود، (۲۱) و [فرمان‌] پروردگارت و فرشته‌[ها] صف‌درصف آيند، (۲۲) و جهنم را در آن روز [حاضر] آورند، آن روز است كه انسان پند گيرد؛ و[لى‌] كجا او را جاى پندگرفتن باشد؟ (۲۳) گويد: «كاش براى زندگانى خود [چيزى‌] پيش فرستاده بودم.» (۲۴) پس در آن روز هيچ كس چون عذاب‌كردن او، عذاب نكند. (۲۵) و هيچ كس چون در بند كشيدن او، در بند نكشد. (۲۶) اى نفس مطمئنّه، (۲۷) خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد، (۲۸) و در ميان بندگان من درآى، (۲۹) و در بهشت من داخل شو. (۳۰) }}
{{نقل قول دوقلو تاشو|تیتر=سوره فجر|بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ{{سخ}}وَالْفَجْرِ ﴿١﴾ وَلَيَالٍ عَشْرٍ ﴿٢﴾ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ ﴿٣﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ ﴿٤﴾ هَلْ فِي ذَٰلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ ﴿٥﴾ أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ ﴿٦﴾ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ ﴿٧﴾ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلَادِ ﴿٨﴾ وَثَمُودَ الَّذِينَ جَابُوا الصَّخْرَ بِالْوَادِ ﴿٩﴾ وَفِرْعَوْنَ ذِي الْأَوْتَادِ ﴿١٠﴾ الَّذِينَ طَغَوْا فِي الْبِلَادِ ﴿١١﴾ فَأَكْثَرُوا فِيهَا الْفَسَادَ ﴿١٢﴾ فَصَبَّ عَلَيْهِمْ رَبُّكَ سَوْطَ عَذَابٍ ﴿١٣﴾ إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصَادِ ﴿١٤﴾ فَأَمَّا الْإِنسَانُ إِذَا مَا ابْتَلَاهُ رَبُّهُ فَأَكْرَمَهُ وَنَعَّمَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَكْرَمَنِ ﴿١٥﴾ وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلَاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبِّي أَهَانَنِ ﴿١٦﴾ كَلَّا ۖ بَل لَّا تُكْرِمُونَ الْيَتِيمَ ﴿١٧﴾ وَلَا تَحَاضُّونَ عَلَىٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ ﴿١٨﴾ وَتَأْكُلُونَ التُّرَاثَ أَكْلًا لَّمًّا ﴿١٩﴾ وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا ﴿٢٠﴾ كَلَّا إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا ﴿٢١﴾ وَجَاءَ رَبُّكَ وَالْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا ﴿٢٢﴾ وَجِيءَ يَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ ۚ يَوْمَئِذٍ يَتَذَكَّرُ الْإِنسَانُ وَأَنَّىٰ لَهُ الذِّكْرَىٰ ﴿٢٣﴾ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي قَدَّمْتُ لِحَيَاتِي ﴿٢٤﴾ فَيَوْمَئِذٍ لَّا يُعَذِّبُ عَذَابَهُ أَحَدٌ ﴿٢٥﴾ وَلَا يُوثِقُ وَثَاقَهُ أَحَدٌ ﴿٢٦﴾ يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ ﴿٢٧﴾ ارْجِعِي إِلَىٰ رَبِّكِ رَاضِيَةً مَّرْضِيَّةً ﴿٢٨﴾ فَادْخُلِي فِي عِبَادِي ﴿٢٩﴾ وَادْخُلِي جَنَّتِي ﴿٣٠﴾|به نام خداوند رحمتگر مهربان{{سخ}}سوگند به سپيده‌دم، (۱) و به شب‌هاى دهگانه، (۲) و به جفت و تاق، (۳) و به شب، وقتى سپرى شود. (۴) آيا در اين، براى خردمند [نياز به‌] سوگندى [ديگر] است؟ (۵) مگر ندانسته‌اى كه پروردگارت با عاد چه كرد؟ (۶) با عمارات ستون‌دار ارم، (۷) كه مانندش در شهرها ساخته نشده بود؟ (۸) و با ثمود، همانان كه در درّه، تخته‌سنگها را مى‌بريدند؟ (۹) و با فرعون، صاحب خرگاه‌ها [و بناهاى بلند]؟ (۱۰) همانان كه در شهرها سر به طغيان برداشتند، (۱۱) و در آنها بسيار تبهكارى كردند. (۱۲) [تا آنكه‌] پروردگارت بر سر آنان تازيانه عذاب را فرونواخت، (۱۳) زيرا پروردگار تو سخت در كمين است. (۱۴) اما انسان، هنگامى كه پروردگارش وى را مى‌آزمايد، و عزيزش مى‌دارد و نعمت فراوان به او مى‌دهد، مى‌گويد: «پروردگارم مرا گرامى داشته است.» (۱۵) و اما چون وى را مى‌آزمايد و روزى‌اش را بر او تنگ مى‌گرداند، مى‌گويد: «پروردگارم مرا خوار كرده است.» (۱۶) ولى نه، بلكه يتيم را نمى‌نوازيد؛ (۱۷) و بر خوراك‌[دادن‌] بينوا همديگر را بر نمى‌انگيزيد؛ (۱۸) و ميراث [ضعيفان‌] را چپاولگرانه مى‌خوريد؛ (۱۹) و مال را دوست داريد، دوست داشتنى بسيار. (۲۰) نه چنان است، آنگاه كه زمين، سخت در هم كوبيده شود، (۲۱) و [فرمان‌] پروردگارت و فرشته‌[ها] صف‌درصف آيند، (۲۲) و جهنم را در آن روز [حاضر] آورند، آن روز است كه انسان پند گيرد؛ و[لى‌] كجا او را جاى پندگرفتن باشد؟ (۲۳) گويد: «كاش براى زندگانى خود [چيزى‌] پيش فرستاده بودم.» (۲۴) پس در آن روز هيچ كس چون عذاب‌كردن او، عذاب نكند. (۲۵) و هيچ كس چون در بند كشيدن او، در بند نكشد. (۲۶) اى نفس مطمئنّه، (۲۷) خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد، (۲۸) و در ميان بندگان من درآى، (۲۹) و در بهشت من داخل شو. (۳۰) }}
خط ۵۳: خط ۵۴:


==تک‌نگاری‌ها==
==تک‌نگاری‌ها==
علاوه بر اینکه سوره فجر در کتاب‌های تفسیری، تبیین و تفسیر شده، برخی کتاب‌ها به طور خاص به تفسیر این سوره پرداخته‌اند. مشخصات کتاب‌شناختی برخی از این آثار چنین است:
برخی کتاب‌ها به طور خاص به تفسیر سوره فجر پرداخته‌اند. از جمله:
* [[سید عبدالحسین دستغیب]]، ''نفس مطمئنه'' (تفسیر آیات ۲۶ـ۳۰ سوره فجر)، قم، دار الکتاب، ۱۳۶۹ش.
* [[سید عبدالحسین دستغیب]]، نفس مطمئنه (تفسیر آیات ۲۶ـ۳۰ سوره فجر)، قم، دار الکتاب، ۱۳۶۹ش.
* [[مرتضی مطهری]]، ''تفسیر سوره فجر و قیامت''، قم، حزب جمهوری اسلامی.
* [[مرتضی مطهری]]، تفسیر سوره فجر و قیامت، قم، حزب جمهوری اسلامی.
* جمشید ابزاری، ''تفسیر تحلیلی سوره فجر''، اراک، انتشارات طنز، ۱۳۸۲ش.
* جمشید ابزاری، تفسیر تحلیلی سوره فجر، اراک، انتشارات طنز، ۱۳۸۲ش.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۷۷: خط ۷۸:
* [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر]
* [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر]
{{سوره‌های مفصلات}}
{{سوره‌های مفصلات}}
[[ar:سورة الفجر]]
[[ar:سورة الفجر]]
[[ur:سورہ فجر]]
[[ur:سورہ فجر]]