۱۷٬۸۰۹
ویرایش
سوره فجر: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
افزایش مطلب و منبع
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (افزایش مطلب و منبع) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سوره||نام = فجر|کتابت = ۸۹|جزء = ۳۰|آیه = ۳۰|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۱۰|بعدی = [[سوره بلد|بلد]] |قبلی = [[سوره غاشیه|غاشیه]] |کلمه = ۱۳۹|حرف = ۵۸۴|تصویر=سوره فجر.jpg}} | {{سوره||نام = فجر|کتابت = ۸۹|جزء = ۳۰|آیه = ۳۰|مکی/مدنی = مکی|شماره نزول = ۱۰|بعدی = [[سوره بلد|بلد]] |قبلی = [[سوره غاشیه|غاشیه]] |کلمه = ۱۳۹|حرف = ۵۸۴|تصویر=سوره فجر.jpg}} | ||
'''سوره فَجْر''' هشتاد و نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام قرار دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن [[سوگند|قسم]] می‌خورد، در [[تفسیر روایی|تفسیرهای روایی]] به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام | '''سوره فَجْر''' هشتاد و نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی]] [[قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] سی‌ام قرار دارد. فجر به معنای سپیده‌دم است که خداوند در آیه اول سوره به آن [[سوگند|قسم]] می‌خورد، در [[تفسیر روایی|تفسیرهای روایی]] به [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، دوزادهمین [[امام]] شیعیان تفسیر شده است. | ||
سوره فجر با [[سوگند]] آغاز می‌شود و به سرگذشت [[قوم عاد]]، [[ثمود]] و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد؛ اما عده‌ای در این آزمایش شکست می‌خورند. دلایل این شکست نیز بیان شده است. | سوره فجر با [[سوگند]] آغاز می‌شود و به سرگذشت [[قوم عاد]]، [[ثمود]] و فرعون و فساد و طغیان آنان اشاره می‌کند و می‌گوید انسان در معرض آزمایش الهی قرار دارد؛ اما عده‌ای در این آزمایش شکست می‌خورند. دلایل این شکست نیز بیان شده است. | ||
سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] شهرت دارد و در احادیث | سوره فجر به سوره [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] شهرت دارد و در احادیث منظور از «نفس مطمئنه» در آیات پایانیِ آن، [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است. همچنین نقل شده است هر کس آن را در ده شب اول ذی‌الحجه [[تلاوت]] کند، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد و اگر در بقیه روزها تلاوت کند، نوری در [[قیامت]] همراه او خواهد بود. سوره فجر از جمله سوره‌هایی است که بر [[ضریح امام حسین (ع)|ضریح کنونی امام حسین(ع)]] (نصب‌شده در سال ۱۳۹۱ش) حک شده است. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
همچنین [[عرفان|عُرفا]] با استناد به آیه مذکور، یکی از مرتبه‌های نَفس را «[[نفس مطمئنه]]» دانسته‌اند.<ref>ر.ک: ملاصدرا، ۱۳۶۰ش، اسرار الآیات، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref> | همچنین [[عرفان|عُرفا]] با استناد به آیه مذکور، یکی از مرتبه‌های نَفس را «[[نفس مطمئنه]]» دانسته‌اند.<ref>ر.ک: ملاصدرا، ۱۳۶۰ش، اسرار الآیات، ص۹۳؛ انصاریان، عرفان اسلامی، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۱۱۹ـ۱۲۴.</ref> | ||
== نکات تفسیری== | == نکات تفسیری== | ||
خداوند در آیه دوم سوره فجر به لَيَالٍ عَشْرٍ (شبهای ده‌گانه) سوگند یاد می‌کند، درباره تفسیر لیال عشر چندین احتمال مطرح است: ده شب اول ذی‌الحجه، ده شب آغازین ماه محرم و ده شب پایانی ماه رمضان از جمله این احتمالات است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹.</ref> | |||
برخی از مفسران معتقدند که منظور از شبهای ده‌گانه، فقط | به گفته فخر رازی سوگند به شبهای ده‌گانه دلالت بر عظمت و فضیلت آنها دارد و وجود روز عاشورا در دهه اول محرم، لیلة القدر در دهه آخر رمضان و اشتغال به عبادت در دهه اول ذی الحجه دلیل بر فضیلت آنها است.<ref>فخررازی، مفاتیح الغیب، ۱۴۲۰ق، ج۳۱، ص۱۴۹.</ref> [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]]، ضمن اشاره به احتمالات مذکور، منظور از لیال عشر را ده شب اول ذی‌الحجه دانسته و احتمال ده شب اول ماه رمضان را نیز به احتمالات فوق افزوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۲۷۹.</ref> | ||
برخی از مفسران معتقدند که منظور از شبهای ده‌گانه، فقط شب‌ها نیست و روزها را نیز شامل می‌شود.{{مدرک}} | |||
==فضیلت و خواص== | ==فضیلت و خواص== | ||
{{اصلی|فضائل سور}} | {{اصلی|فضائل سور}} | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۰: | ||
* خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش. | * خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش. | ||
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | * دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | ||
* علامه طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۴۱۷ق. | |||
* فخررازی، محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق. | |||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانور، به تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ش. | * مجلسی، محمدباقر، بحار الانور، به تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ش. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۸: | ||
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش. | * مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش. | ||
* ملاصدرا، اسرار الآیات، به تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه، ۱۳۶۰ش. | * ملاصدرا، اسرار الآیات، به تصحیح محمد خواجوی، تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه، ۱۳۶۰ش. | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر] | * [http://tanzil.ir/#89:1 تلاوت سوره فجر] | ||