پرش به محتوا

همسران امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۶۸: خط ۶۸:
منصور در [[سال ۱۳۶ هجری]] به حکومت رسید و در سال ۱۵۸ از دنیا رفت در حالی که امام حسن (ع) در سال ۵۰ به [[شهادت]] رسید. پس از گذشت بیش از ۹۰ سال از شهادت امام حسن، این اتهام برای نخستین بار از زبان منصور مطرح شد، در حالی که اگر چنین چیزی صحت داشت، [[معاویه]] برای تخریب چهره امام حسن،‌ آن را دستاویز خود قرار می‌داد.{{مدرک}}
منصور در [[سال ۱۳۶ هجری]] به حکومت رسید و در سال ۱۵۸ از دنیا رفت در حالی که امام حسن (ع) در سال ۵۰ به [[شهادت]] رسید. پس از گذشت بیش از ۹۰ سال از شهادت امام حسن، این اتهام برای نخستین بار از زبان منصور مطرح شد، در حالی که اگر چنین چیزی صحت داشت، [[معاویه]] برای تخریب چهره امام حسن،‌ آن را دستاویز خود قرار می‌داد.{{مدرک}}


==نقد و بررسی==
==نقد ==
===بررسی سندی===
گزارش‌های تاریخی، یا بدون سند است و یا از سه نفر نقل شده: واقدی، مدائنی و ابوطالب مکی:
'''۱. گزارش‌های تاریخی‌:'''
 
این گزارش‌ها، یا بدون سند است و یا از سه نفر نقل شده: واقدی، مدائنی و ابوطالب مکی:
*'''واقدی (متوفای ۲۰۷ق.):''' او از نخستین مورخان [[عباسیان|خلافت عباسی]] بود که کثرت ازدواج و طلاق امام حسن را بر سر زبان‌ها انداخت. نه تنها علمای [[شیعه]]، بلکه بسیاری از علمای [[رجال]]‌ اهل سنت نیز او را توثیق نکرده و در نقل حدیث، ضعیف دانسته‌اند. گفته‌اند سختی معیشت او را بر آن داشت که وارد دربار [[هارون الرشید]] شود و از عطایای دستگاه خلافت برخوردار شود.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۲۵-۴۲۶</ref>
*'''واقدی (متوفای ۲۰۷ق.):''' او از نخستین مورخان [[عباسیان|خلافت عباسی]] بود که کثرت ازدواج و طلاق امام حسن را بر سر زبان‌ها انداخت. نه تنها علمای [[شیعه]]، بلکه بسیاری از علمای [[رجال]]‌ اهل سنت نیز او را توثیق نکرده و در نقل حدیث، ضعیف دانسته‌اند. گفته‌اند سختی معیشت او را بر آن داشت که وارد دربار [[هارون الرشید]] شود و از عطایای دستگاه خلافت برخوردار شود.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۲۵-۴۲۶</ref>
*'''مدائنی (متوفای ۲۲۵ق.):''' او در [[بصره]] رشد کرد و گرایش عثمانی داشت. او را در نقل حدیث ضعیف دانسته‌اند<ref>ابن عدی، الکامل، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و مسلم در صحیح خود از روایات از نقل روایات مدائنی خودداری کرده است.<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> برای روایات مدائنی دو ویژگی برشمرده‌اند: غالبا [[مرسل]] و بدون سند است<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و اکثر روایات او از [[عوانه بن حکم]] است که به حدیث سازی برای [[امویان]] مشهور است.<ref>یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۳۷، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> مدائنی با وجود آنکه همسران امام حسن را هفتاد نفر دانسته، تنها ده زن برای ایشان نام برده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۵</ref>
*'''مدائنی (متوفای ۲۲۵ق.):''' او در [[بصره]] رشد کرد و گرایش عثمانی داشت. او را در نقل حدیث ضعیف دانسته‌اند<ref>ابن عدی، الکامل، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و مسلم در صحیح خود از روایات از نقل روایات مدائنی خودداری کرده است.<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> برای روایات مدائنی دو ویژگی برشمرده‌اند: غالبا [[مرسل]] و بدون سند است<ref>الکامل فی الضعفاء، ج۵، ص۲۱۳، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> و اکثر روایات او از [[عوانه بن حکم]] است که به حدیث سازی برای [[امویان]] مشهور است.<ref>یاقوت حموی، معجم الادباء، ج۱۶، ص۱۳۷، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۴</ref> مدائنی با وجود آنکه همسران امام حسن را هفتاد نفر دانسته، تنها ده زن برای ایشان نام برده است.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۵</ref>
*'''ابوطالب مکی (متوفای ۳۸۰ق.):''' معاصران او تصریح کرده‌اند که او به بیماری اختلال حواس مبتلا بوده و وقتی به [[بغداد]] رفت و علمای این شهر از بیماری او آگاه شدند، از او کناره گرفتند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۸۹، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۷</ref>
*'''ابوطالب مکی (متوفای ۳۸۰ق.):''' معاصران او تصریح کرده‌اند که او به بیماری اختلال حواس مبتلا بوده و وقتی به [[بغداد]] رفت و علمای این شهر از بیماری او آگاه شدند، از او کناره گرفتند.<ref>خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج۳، ص۸۹، به نقل از تصویر امامان شیعه در دائره المعارف اسلام، ص۱۳۷</ref>
'''۲. روایات منابع شیعی:'''


همچنین برخی از کسانی که در سلسله راویان این اخبار قرار دارند، ضعیف یا مجهول‌اند. روایت کتاب [[المحاسن|محاسن]] برقی نیز  [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]]، با وجود دسترسی به این کتاب، از این روایت اعراض کرده‌اند.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۰۹-۴۱۵</ref>
همچنین برخی از کسانی که در سلسله راویان این اخبار قرار دارند، ضعیف یا مجهول‌اند. روایت کتاب [[المحاسن|محاسن]] برقی نیز  [[کلینی]] و [[شیخ صدوق]] و [[شیخ طوسی]]، با وجود دسترسی به این کتاب، از این روایت اعراض کرده‌اند.<ref>مجموعه مقالات همایش سبط‌ النبی، ج۳، ص۴۰۹-۴۱۵</ref>


===بررسی محتوایی===
از نظر محتوایی نیز اشکالاتی بر این گونه گزارش‌ها ذکر شده است از جمله:
از نظر محتوایی نیز اشکالاتی بر این گونه گزارش‌ها ذکر شده است از جمله:
#عدم تناسب میان اقوال مربوط به تعداد همسران (از ۸ تا ۱۰۰۰)
#عدم تناسب میان اقوال مربوط به تعداد همسران (از ۸ تا ۱۰۰۰)