همسران امام حسن(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

==نسبت مطلاق به امام حسن==

گزارش‌ها درباره شمار همسران حسن بن علی(ع) متفاوت است.

با وجود آنکه منابع تاریخی، حداکثر نام ۱۸ همسر برای امام حسن(ع) ذکر کرده‌اند،<ref>شوشتری، رسالة فی تواريخ النبی و الآل، ص۷۱-۷۲؛ حقایق پنهان، پژوهشی در زندگانی سیاسی امام حسن، ص۳۳۹-۳۴۰؛ نیز ببینید: قرشی، حیاة الإمام الحسن بن على،۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۵۵-۴۶۰</ref> ارقامی مانند ۲۵۰،<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۳۰.</ref>

۲۰۰،<ref>مقدسی، البدء و التاریخ، مکتبة الثقافة الدینیة،  ج۵، ص۷۴</ref>

۹۰<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۵</ref>

و ۷۰<ref>مجلسی، بحار الانوار، بیروت ۱۳۶۳ش، ج۴۴، ص۱۷۳.</ref> و  ۷۰۰ یا ۱۰۰۰<ref>ابن کثیر، ج۵، ص۵۰۵</ref>برای تعداد همسران وی ذکر شده است.

بحث مطلاق بودن امام حسن(ع) در برخی منابع کهن و معاصر مورد نقد تاریخی، سندی و محتوایی قرار گرفته است.<ref>مهدوی دامغانی، «حسن بن علی، امام»، ص۳۰۹.</ref>

به گفته [[مادلونگ]] نخستین کسی که شایع کرد امام حسن(ع) ۹۰ همسر داشته، «محمد بن کلبی» بوده و این عدد را نیز «مدائنی» (درگذشته ۲۲۵ق) ساخته است. در عین حال خود کلبی تنها از یازده زن نام برده که ازدواج پنج نفر از آنان با امام حسن(ع) مشکوک است.<ref>مادلونگ، جانشینى محمد، ۱۳۷۷ش، ص۵۱۴-۵۱۵.</ref> قرشی این اخبار را برساخته [[عباسیان]] با هدف مقابله با [[سادات حسنی]] دانسته است.<ref>قرشی‏، حیاة الامام الحسن بن على، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۴۵۳-۴۵۴.</ref>

 

برخی منابع با اشاره به کثرت ازدواج و [[طلاق]] وی، او را «مِطلاق» (بسیار طلاق‌دهنده) خوانده‌اند.<ref>ابن سعد، الطبقات الکبرى، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۲۹۰ و ۳۰۲؛ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۲۵؛ کلینی، الکافى، ۱۳۶۲ش، ج۶، ص۵۶.</ref> بر پایه برخی از روایات امام علی(ع) به علت مطلاق بودن امام حسن از ازدواج با او نهی کرده است. بر پایه روایتی مردی درباره ازدواج دخترش با امام علی(ع) مشورت کرد و از امام حسن، امام حسین و عبدالله بن جعفر به عنوان خواستگاران او یاد کرد، امام علی(ع) از او خواست که همسرش را به ازدواج امام حسین درآورد چرا که حسن همسرانش را طلاق می‌دهد.<ref>برقی، المحاسن، ج۲، ص۶۰۱، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۴۳</ref> همچنین در روایت دیگری که کلینی از امام صادق نقل کرده، امام علی(ع)، از مردم [[کوفه]] خواست که به فرزندش حسن‌ زن ندهند چرا که او طلاق‌دهنده‌ است.<ref>کلینی، الکافی، ج۶، ص۵۶، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۴۲</ref>

 

همچنین در این دسته از روایت‌ها امام علی(ع) از ازدواج‌ها و طلاق‌های‌ مکرّر‌ امام‌ حسن، اظهار نگرانی کرده است: بلاذری از امام علی نقل کرده آن قدر حسن زن گرفت و طلاق داد که ترسیدم دشمنی‌ِ دیگران‌ را در پی داشته باشد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۵، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۵۰</ref> همچنین ابوطالب‌ مکی گفته است که امام علی از ازدواج‌های امام‌ حسن‌ دلتنگ شد و در سخنرانی خود فرمود: فرزندم‌ حسن‌، زنان خویش را طلاق می‌دهد؛ به او زن ندهید.<ref>مناقب ابن شهرآشوب، ج۴، ص۳۸، به نقل از حقایق پنهان، ص۳۵۰</ref>