پرش به محتوا

عید قربان: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۲
جز
ویکی سازی
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:تمبر یادبود عید فطر و عید قربان.jpg|بندانگشتی|230px|<small>تمبر یادبود [[عید فطر]] و عید قربان در [[کانادا|کشور کانادا]]</small>]]
[[پرونده:تمبر یادبود عید فطر و عید قربان.jpg|بندانگشتی|230px|<small>تمبر یادبود [[عید فطر]] و عید قربان در [[کانادا|کشور کانادا]]</small>]]
'''عید قُربان''' یا '''عید الأضحی''' روز [[۱۰ ذی‌الحجه|دهم ذی‌حجه]] که از عیدهای بزرگ [[اسلام|اسلامی]] به شمار می‌رود. بنابر [[حدیث|روایات]]، در این روز [[خدا]] به [[ابراهیم خلیل]] فرمان داد تا فرزندش [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] را [[قربانی]] کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد، ولی [[جبرئیل|جبرئیل]] همراه با «قوچی» نازل شد و ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. سنّت قربانی در روز عید قربان در سرزمین [[منا]] به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای [[حج]]، به زیارت [[خانه خدا]] می‌روند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.
'''عید قُربان''' یا '''عید الأضحی''' روز [[۱۰ ذی‌الحجه|دهم ذی‌حجه]] که از عیدهای بزرگ [[اسلام|اسلامی]] به شمار می‌رود. بنابر [[حدیث|روایات]]، در این روز [[خدا]] به [[ابراهیم خلیل]] فرمان داد تا فرزندش [[حضرت اسماعیل|اسماعیل]] را [[قربانی]] کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد، ولی [[جبرئیل|جبرئیل]] همراه با «قوچی» نازل شد و ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. سنّت قربانی در روز عید قربان در سرزمین [[منا]] به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای [[حج]]، به [[زیارت]] [[خانه خدا]] می‌روند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.


در منابع دینی اعمالی برای شب و روز این عید ذکر شده است. [[احیا|شب‌زنده‌داری]]، [[غسل]] و [[زیارت امام حسین(ع)]] از اعمال شب عید و غسل، [[نماز عید قربان]]، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن [[دعای ندبه]]، از اعمال روز عید است. [[روزه|روزه گرفتن]] در عید قربان [[حرام]] است.
در منابع دینی اعمالی برای شب و روز این عید ذکر شده است. [[احیا|شب‌زنده‌داری]]، [[غسل]] و [[زیارت امام حسین(ع)]] از اعمال شب عید و [[غسل]]، [[نماز عید قربان]]، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن [[دعای ندبه]]، از اعمال روز عید است. [[روزه|روزه گرفتن]] در عید قربان [[حرام]] است.


عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن می‌گیرند.
عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن می‌گیرند.
خط ۹: خط ۹:
{{اصلی| ذبح اسماعیل}}
{{اصلی| ذبح اسماعیل}}
عید قربان، روز آزمایش و امتحان [[حضرت ابراهیم(ع)]] و [[حضرت اسماعیل(ع)]] است که از آن سربلند بیرون آمدند.<ref>ضیاءآبادی، حج برنامه تکامل، ۱۳۸۶ش، ص۱۸۵.</ref>
عید قربان، روز آزمایش و امتحان [[حضرت ابراهیم(ع)]] و [[حضرت اسماعیل(ع)]] است که از آن سربلند بیرون آمدند.<ref>ضیاءآبادی، حج برنامه تکامل، ۱۳۸۶ش، ص۱۸۵.</ref>
سنّت [[قربانی]] در روز عید قربان نیز یادبود رخداد ذبح اسماعیل است.<ref>صادقی تهرانی، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، ۱۴۱۹ق، ص۴۵۰.</ref>  
سنّت [[قربانی]] در روز عید قربان نیز یادبود رخداد [[ذبح اسماعیل]] است.<ref>صادقی تهرانی، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، ۱۴۱۹ق، ص۴۵۰.</ref>  
[[حضرت ابراهیم]] بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد؛ اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، [[خدا|خداوند]] عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود، قربانی نمود.<ref>سوره صافات، آیه۱۰۴-۱۰۵.</ref>
[[حضرت ابراهیم]] بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد؛ اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، [[خدا|خداوند]] عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود، قربانی نمود.<ref>سوره صافات، آیه۱۰۴-۱۰۵.</ref>
بنابر برخی [[حدیث|روایات]]، تمام حیواناتی که در [[سرزمین منا]] در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل هستند.<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۱۱.</ref>
بنابر برخی [[حدیث|روایات]]، تمام حیواناتی که در [[سرزمین منا]] در روز عید قربان ذبح می‌شوند؛ فدیه حضرت اسماعیل هستند.<ref>صدوق، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، ۱۳۷۸ق، ج۱، ص۲۱۱.</ref>
خط ۲۴: خط ۲۴:
*[[غسل]]: به گفته [[علامه مجلسی]]، غسل در عید قربان سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> بهتر است غسل پیش از نماز انجام شود.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
*[[غسل]]: به گفته [[علامه مجلسی]]، غسل در عید قربان سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> بهتر است غسل پیش از نماز انجام شود.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
*[[نماز عید]]: این نماز در زمان [[غیبت امام زمان(عج)]] مطابق [[فتوا|فتوای]] مشهور [[فقیه|فقهای]] شیعه، [[مستحب مؤکد]] است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
*[[نماز عید]]: این نماز در زمان [[غیبت امام زمان(عج)]] مطابق [[فتوا|فتوای]] مشهور [[فقیه|فقهای]] شیعه، [[مستحب مؤکد]] است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
* خواندن [[دعا|دعاهایی]] که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده، مستحب است. به گفته علامه مجلسی، بهترین دعا در این روز، [[دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه]] و [[دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه|دعای چهل و ششم]] است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
* خواندن [[دعا|دعاهایی]] که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده، [[مستحب]] است. به گفته علامه مجلسی، بهترین دعا در این روز، [[دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه]] و [[دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه|دعای چهل و ششم]] است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref>
*[[دعای ندبه|دعای ندبه]]: خواندن [[دعای ندبه]] در این روز همچون سایر اعیاد، مستحبّ است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰؛ قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای ندبه.</ref>
*[[دعای ندبه|دعای ندبه]]: خواندن [[دعای ندبه]] در این روز همچون سایر اعیاد، مستحب است.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰؛ قمی، مفاتیح الجنان، ذیل دعای ندبه.</ref>
*قربانی کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه، واجب و برای دیگر مسلمانان مستحبّ مؤکد است. بعضی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند، واجب دانسته‌اند.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت قربانی خورده شود.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> طبق روایتی از [[امام صادق(ع)]] مستحبّ است هنگام قربانی این دعا خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»<ref>مجلسی، زادالمعاد،  ۱۴۲۳ق، ص۲۰۲.</ref>  
*قربانی کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در [[مکه]]، واجب و برای دیگر مسلمانان مستحبّ مؤکد است. بعضی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند، واجب دانسته‌اند.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت قربانی خورده شود.<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۰۰.</ref> طبق روایتی از [[امام صادق(ع)]] مستحبّ است هنگام قربانی این دعا خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»<ref>مجلسی، زادالمعاد،  ۱۴۲۳ق، ص۲۰۲.</ref>  
* گفتن تکبیرات مشهور: برای کسانی که در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده [[نمازهای روزانه]] این تکبیرها را بخوانند یعنی از [[نماز ظهر]] روز عید، شروع کرده تا [[نماز صبح]] روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می‌خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم.{{مدرک}} آن تکبیرها مطابق روایت کتاب [[کافی|کافی]] چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا».<ref>کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۴، ص۵۱۶-۵۱۷.</ref>
* گفتن تکبیرات مشهور: برای کسانی که در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده [[نمازهای روزانه]] این تکبیرها را بخوانند یعنی از [[نماز ظهر]] روز عید، شروع کرده تا [[نماز صبح]] روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را می‌خوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم.{{مدرک}} آن تکبیرها مطابق روایت کتاب [[کافی|کافی]] چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا».<ref>کلینی، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، ج۴، ص۵۱۶-۵۱۷.</ref>
*[[زیارت امام حسین(ع)]]<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امام حسین (ع).</ref>
*[[زیارت امام حسین(ع)]]<ref>قمی، عباس، مفاتیح الجنان، ذیل زیارت امام حسین (ع).</ref>
خط ۴۶: خط ۴۶:


==اسرار قربانی کردن==
==اسرار قربانی کردن==
سر رسیدن عبادت به قبول طولی عبادت است. مثلا طهارت شرط عرْضی است اما برای رسیدن به سر عبادت باید پرهیزگار بود و شرط قبول طولی نماز،‌ تقوا است. انما یتقبل الله من المتقین.<ref>سوره مائده، آیه۲۷.</ref> برای قربانی کردن اسراری ذکر شده است:
سر رسیدن عبادت به قبول طولی عبادت است. مثلا [[طهارت]] شرط عرْضی است اما برای رسیدن به سر عبادت باید پرهیزگار بود و شرط قبول طولی نماز،‌ [[تقوا]] است. انما یتقبل الله من المتقین.<ref>سوره مائده، آیه۲۷.</ref> برای قربانی کردن اسراری ذکر شده است:
* حکمت قربانی قرب و نزدیک شدن به خداوند است که اگر عمل بر پایه تقوا باشد این نزدیک شدن حاصل می‌شود. لَن ینَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکن ینَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنکمْ. ترجمه: هرگز [نه‌] گوشت‌های آن‌ها و نه خون‌هایشان به خدا نخواهد رسید، ولی [این‌] تقوای شماست که به او می‌رسد.<ref>سوره حج، آیه۳۷.</ref>
* حکمت قربانی قرب و نزدیک شدن به [[خداوند]] است که اگر عمل بر پایه تقوا باشد این نزدیک شدن حاصل می‌شود. لَن ینَالَ اللَّهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَٰکن ینَالُهُ التَّقْوَیٰ مِنکمْ. ترجمه: هرگز [نه‌] گوشت‌های آن‌ها و نه خون‌هایشان به خدا نخواهد رسید، ولی [این‌] تقوای شماست که به او می‌رسد.<ref>سوره حج، آیه۳۷.</ref>
* گلوی دیو طمع را باید برید و او را کشت.
* گلوی دیو طمع را باید برید و او را کشت.
* از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. [[پیامبر اکرم]] حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: پس گوشت را به آن‌ها بخورانید.<ref>محمدی ری شهری، حج و عمره در قرآن و حدیث،‌ ۱۳۸۶ش، ص۲۴۸.</ref>
* از حکمت‌های قربانی کردن اطعام فقرا و نیازمندان است. رسول خدا در حجة الوداع صد شتر برای قربانی با خود آوردند. [[پیامبر اکرم]] حکمت واجب شدن قربانی را رسیدگی به فقرا عنوان کردند که به وسعت از گوشت بخورند و فرمود: پس گوشت را به آن‌ها بخورانید.<ref>محمدی ری شهری، حج و عمره در قرآن و حدیث،‌ ۱۳۸۶ش، ص۲۴۸.</ref>
خط ۶۷: خط ۶۷:
*صادقی تهرانی، محمد، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، ق‍م، م‍ک‍ت‍ب‍ه‌ م‍ح‍م‍د ال‍ص‍ادق‍ی‌ ال‍طه‍ران‍ی‌، ۱۴۱۹ق‌.
*صادقی تهرانی، محمد، البلاغ فی تفسیر القرآن بالقرآن، ق‍م، م‍ک‍ت‍ب‍ه‌ م‍ح‍م‍د ال‍ص‍ادق‍ی‌ ال‍طه‍ران‍ی‌، ۱۴۱۹ق‌.
*صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ق‍م‌، ال‍ش‍ری‍ف‌ ال‍رض‍ی‌‏‫، ۱۳۷۸ق.‏
*صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ق‍م‌، ال‍ش‍ری‍ف‌ ال‍رض‍ی‌‏‫، ۱۳۷۸ق.‏
*ضیاءآبادی، سید محمد، حج برنامه تکامل، تهران، نشر مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
*[[ضیاءآبادی]]، سید محمد، حج برنامه تکامل، تهران، نشر مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
*عطائی اصفهانی، علی، اسرار حج، قم، مهر استوار، بی‌تا.
*عطائی اصفهانی، علی، اسرار حج، قم، مهر استوار، بی‌تا.
*قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، اسوه.
*قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، اسوه.
confirmed، templateeditor
۱۱٬۶۵۲

ویرایش