پرش به محتوا

طوفان البکاء فی مقاتل الشهداء (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:طوفان البکاء.jpg|بندانگشتی|طوفان البکاء چاپ 1390ش]]
[[پرونده:طوفان البکاء.jpg|بندانگشتی|طوفان البکاء چاپ ۱۳۹۰ش]]
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' اثری به زبان فارسی، در مقاتل و سوگواری اهل بیت، از [[محمد ابراهیم جوهری هروی]]،
'''طوفان البكاء فی مقاتل الشهداء''' اثری به زبان فارسی، در مقاتل و سوگواری اهل بیت، از [[محمد ابراهیم جوهری هروی]]،
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=نوامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = ۲}}


==نویسنده==
==نویسنده==
خط ۷: خط ۷:


==درباره==
==درباره==
جوهری، به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ستوده‌ است‌<ref> رجوع کنید به جوهری هروی‌، ص‌ 6ـ7،300</ref> در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را 1250 ذكر كرده‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 301</ref> بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود 1248 آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ 7</ref>، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با 1274 برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، 1247، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد 1274 را ساخته‌ است‌.
جوهری، به‌ تشویق‌ ملامحمد صالح‌ و آقاصالح‌ خانبان‌، از اعیان قزوین‌، طوفان‌البكاء را در باره مصائب‌ اهل‌ بیت‌، در مدت‌ دو سال‌ نوشت‌. او در آغاز و پایان‌ كتابش‌، آن‌ دو را ستوده‌ است‌<ref> رجوع کنید به جوهری هروی‌، ص‌ ۶ـ۷،۳۰۰</ref> در پایان‌ طوفان‌البكاء، تاریخ خاتمه آن‌ را ۱۲۵۰ ذكر كرده‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ ۳۰۱</ref> بنابراین‌، احتمالاً آن‌ را در حدود ۱۲۴۸ آغاز نموده‌ است‌، اما در مقدمه‌<ref>جوهری هروی‌، ص‌ ۷</ref>، مادّه‌ تاریخِ تألیف‌ كتاب‌ را «طوفان‌البكاء ابیات‌ طوفان ‌البكاست‌» نوشته‌ است‌ كه‌ با ۱۲۷۴ برابر می‌شود و نادرست‌ است‌. شاید جوهری‌ سال‌ آغاز كردن‌ كتاب‌، ۱۲۴۷، را، اشتباه‌ محاسبه‌ كرده‌ و با حروف‌ ابجد ۱۲۷۴ را ساخته‌ است‌.


==محتوا==
==محتوا==
{{دارای نستعلیق}}
{{دارای نستعلیق}}
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتل‌های‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سال‌ها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است<ref> حبیب‌آبادی‌، ج‌ ص‌ 1439</ref>
طوفان‌البكاء از معروف‌ترین‌ مقتل‌های‌ فارسی‌ و به‌ نثر و نظمی‌ روان‌ است‌، اما از بی‌اساس‌ و مأخذ بودن‌ بعضی‌ مطالب‌ آن‌ انتقاد شده‌ است‌. این‌ كتاب‌ سال‌ها مورد توجه‌ ذاكران‌ و مداحان‌ اهل‌بیت‌ بوده‌ است<ref> حبیب‌آبادی‌، ج‌ ۴، ص‌ ۱۴۳۹</ref>


طوفان البکاء مشتمل‌ بر دیباچه‌ای‌ که فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌ را در بردارد، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌ است. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ خروج مختار وفادار و احمد سفّاح‌ بنی‌ عباس‌ و امیر تیمور گوركانی‌ است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ [[چهارده معصوم]] اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ [[امام حسین]] است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ 7</ref>
طوفان البکاء مشتمل‌ بر دیباچه‌ای‌ که فهرست‌ مطالب‌ كتاب‌ را در بردارد، دوازده‌ آتشكده‌ و یك‌ خاتمه‌ است. به‌جز آتشكده هفتم‌ كه‌ موضوع‌ آن‌ خروج مختار وفادار و احمد سفّاح‌ بنی‌ عباس‌ و امیر تیمور گوركانی‌ است‌، یازده‌ آتشكده دیگر (هر كدام‌ شامل‌ چند شعله‌) به‌ [[چهارده معصوم]] اختصاص‌ دارد كه‌ بزرگ‌ترین‌ آنها، آتشكده پنجم‌، در ذكر مصائب‌ [[امام حسین]] است‌. خاتمه كتاب‌ شامل‌ گزارش‌ احوال‌ مصنف‌ در قزوین‌ است‌.<ref>رجوع کنید به جوهری‌ هروی‌، ص‌ ۷</ref>


تعزیه‌سازان و تعزیه‌خوانان دوره قاجاریه برخی اشعار و قطعات این کتاب را عیناً و یا با اندکی تغییر در نسخه‌های [[تعزیه|تعزیه‌ها]] می‌آوردند.
تعزیه‌سازان و تعزیه‌خوانان دوره قاجاریه برخی اشعار و قطعات این کتاب را عیناً و یا با اندکی تغییر در نسخه‌های [[تعزیه|تعزیه‌ها]] می‌آوردند.


{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = جوهری {{شعر|نستعلیق}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = جوهری {{شعر|نستعلیق}}
{{ب|این سفینه گشته طوفان البکا نامش که خود |در نجات عاصیان با کشتی نوح آشناست}}
{{ب|این سفینه گشته طوفان البکا نامش که خود|در نجات عاصیان با کشتی نوح آشناست}}
{{ب|خواستم تاریخ طوفان البکا از جوهری |گفت (طوفان البکا ابیات طوفان البکاست)}}
{{ب|خواستم تاریخ طوفان البکا از جوهری|گفت (طوفان البکا ابیات طوفان البکاست)}}
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> طوفان البکاء</small>| تراز = وسط| عرض = 500px| اندازه خط = 20px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی| منبع = <small> طوفان البکاء</small>| تراز = وسط| عرض = ۵۰۰px| اندازه خط = ۲۰px| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


===ویژگی===
===ویژگی===
خط ۲۸: خط ۲۸:


==چاپ ها==
==چاپ ها==
[[پرونده:کتاب جوهری.jpg|بندانگشتی|صفحه نخست طوفان البکاء چاپ 1260 ق]]
[[پرونده:کتاب جوهری.jpg|بندانگشتی|صفحه نخست طوفان البکاء چاپ ۱۲۶۰ ق]]
طوفان‌البكاء از زمان نگارش (1250 ق) تا کنون بارها به چاپ رسیده است، این کتاب نخستین‌ بار در 1258 ق در تهران به چاپ رسید، و تحت عنوان کتاب جوهری شهرت بسیاری دارد. نسخه‌های خطی بسیاری از این اثر در کتابخانه های ایران وجود دارد.<ref>رجوع کنید به مشار، ج‌ ستون‌ 3470ـ3471؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ ص‌ 1717ـ 1718</ref> بنگرید:
طوفان‌البكاء از زمان نگارش (۱۲۵۰ ق) تا کنون بارها به چاپ رسیده است، این کتاب نخستین‌ بار در ۱۲۵۸ ق در تهران به چاپ رسید، و تحت عنوان کتاب جوهری شهرت بسیاری دارد. نسخه‌های خطی بسیاری از این اثر در کتابخانه های ایران وجود دارد.<ref>رجوع کنید به مشار، ج‌ ۳، ستون‌ ۳۴۷۰ـ۳۴۷۱؛ برای‌ نسخه‌های‌ خطی‌ و چاپی‌ آن‌ نیز رجوع کنید به منزوی‌، ج‌ ۳، ص‌ ۱۷۱۷ـ ۱۷۱۸</ref> بنگرید:
[http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=289&metadataId=2daa99cc-6c21-44ee-8834-269633f920b4 کنسرسیوم محتوای ملی]
[http://www.icnc.ir/index.aspx?pid=۲۸۹&metadataId=۲daa۹۹cc-۶c۲۱-۴۴ee-۸۸۳۴-۲۶۹۶۳۳f۹۲۰b۴ کنسرسیوم محتوای ملی]


طوفان البکاء با 58 چاپ مصور، بیشترین چاپ مصور در کتاب‌های دینی را دارد. کتاب «چهل توفان» به بررسی چاپ‌های سنگی آن می پردازد.<ref>[http://mtif.org/p/book/62611/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-(%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%DA%86%D8%A7%D9%BE-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7) ]ig چهل طوفان]</ref>
طوفان البکاء با ۵۸ چاپ مصور، بیشترین چاپ مصور در کتاب‌های دینی را دارد. کتاب «چهل توفان» به بررسی چاپ‌های سنگی آن می پردازد.<ref>[http://mtif.org/p/book/62611/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-(%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%DA%86%D8%A7%D9%BE-%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B7%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A8%DA%A9%D8%A7%D8%A1-%D9%81%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7) چهل طوفان]</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|3}}
{{پانویس|۳}}


==منابع‌==
==منابع‌==
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|۲}}
* محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌ 1323
* محمدابراهیم‌بن‌ محمدباقر جوهری‌ هروی‌، طوفان‌ البكاء، چاپ‌ سنگی تهران‌، ۱۳۲۳ق.
* محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ 13 و 14 هجری، ج‌ 4، اصفهان‌ 1352 ش‌
* محمدعلی‌ حبیب‌آبادی‌، مكارم‌ الا´ثار در احوال‌ رجال‌ دو قرن‌ ۱۳ و ۱۴ هجری، ج‌ ۴، اصفهان‌، ۱۳۵۲ش‌.
* خانبابا مشار، فهرست‌ كتابهای‌ چاپی‌ فارسی‌، تهران‌ 1350ـ 1355 ش‌؛
* خانبابا مشار، فهرست‌ كتابهای‌ چاپی‌ فارسی‌، تهران‌، ۱۳۵۰ـ ۱۳۵۵ش‌.
* احمد منزوی‌، فهرستواره كتابهای‌ فارسی‌، تهران‌ 1374 ش‌ـ ؛
* احمد منزوی‌، فهرستواره كتابهای‌ فارسی‌، تهران‌، ۱۳۷۴ش‌.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==