پرش به محتوا

بهائیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۳۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۷ اکتبر ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۳: خط ۵۳:
{{گاهشمار بهائیت}}
{{گاهشمار بهائیت}}
===زمینه شکل‌گیری===
===زمینه شکل‌گیری===
پس از مرگ [[سید علی‌محمد باب]]، بنیانگذار فرقه [[بابیه]] در سال ۱۲۶۶ق<ref>افنان، چهار رساله تاریخی درباره قره العین، ‍۱۳۷۸ش، ص۴۲.</ref> بابیان به [[عراق]] تبعید شدند. در آنجا ریاست میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل بر پیروان بابیه تثبیت شد اما او در خفا به سر می‌برد و برادرش میرزا حسینعلی نوری امور را در دست داشت.<ref>نگاه کنید به افندی، مقاله شخصی سیاح، ۲۰۰۱م، ص۳۷.</ref> در سال ۱۲۸۰ق بابیان به جهت رفتارهای غیراخلاقی به استانبول تبعید شدند و در همین ایام میرزا حسینعلی ادعای مظهریت {{یادداشت|مظهریت (مَنْ یُظْهِرُه الله؛ کسی که خدا او را آشکار می‌کند) عنوانی است از علی‌محمد باب که اشاره دارد به فردی که پس از او ظهور کرده و به عنوان موعود، احکام بابیه را نسخ می‌کند. (صدری، «بهائیت»، ص۷۳۶؛ لاوسون، «بهائی/بهائیت»، ص۷۳۰)}} کرد که باعث اختلاف در میان بابیان شد. بهائیان این روزها (۱۲ روز) را عید رضوان و بعثت بهاءالله می‌نامند.<ref>نگاه کنید به اعتضاد السلطنة، فتنه باب، ۱۳۵۱ش، ص۲۲۷و۲۲۸، تعلیقات عبدالحسین نوائی؛ فاضل مازندرانی، اسرار الآثار، مؤسسه ملی مطبوعات، ج۵، ص۳۰۹ و ۳۱۰.</ref> پس از آن، میرزا حسینعلی مدعی کهنگی بابیت شد و مذهب بهائیت را رسما اعلام کرد.<ref>لاوسون، «بهائی/بهائیت»، ص۷۳۰.</ref> پس از شدت گرفتن اختلافات میان آن دو، دولت عثمانی در سال ۱۳۸۵ق میرزا حسینعلی را به عَکّا،‌از شهرهای [[فلسطین اشغالی]]، و میرزا یحیی را به کشور قِبْرِس فرستاد.<ref>نگاه کنید به اعتضاد السلطنة، فتنه باب، ۱۳۵۱ش، ص۲۲۷و۲۲۸، تعلیقات عبدالحسین نوائی؛ فاضل مازندرانی، اسرار الآثار، مؤسسه ملی مطبوعات، ج۵، ص۳۰۹ و ۳۱۰.</ref> بابیانی که بر جانشینی صبح ازل باقی مانده و ادعای حسینعلی را نپذیرفتند، ازلیه و پیروان میرزا حسینعلی، بهائی خوانده شدند.<ref>صدری، «بهائیت»، ص۷۳۷.</ref>
پس از مرگ [[سید علی‌محمد باب]]، بنیانگذار فرقه [[بابیه]] در سال ۱۲۶۶ق<ref>افنان، چهار رساله تاریخی درباره قره العین، ‍۱۳۷۸ش، ص۴۲.</ref> بابیان به [[عراق]] تبعید شدند. در آنجا ریاست میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل بر پیروان بابیه تثبیت شد اما او در خفا به سر می‌برد و برادرش میرزا حسینعلی نوری امور را در دست داشت.<ref>نگاه کنید به افندی، مقاله شخصی سیاح، ۲۰۰۱م، ص۳۷.</ref> در سال ۱۲۸۰ق بابیان به جهت رفتارهای غیراخلاقی به استانبول تبعید شدند و در همین ایام میرزا حسینعلی ادعای مظهریت {{یادداشت|مظهریت (مَنْ یُظْهِرُه الله؛ کسی که خدا او را آشکار می‌کند) عنوانی است از علی‌محمد باب که اشاره دارد به فردی که پس از او ظهور کرده و به عنوان موعود، احکام بابیه را نسخ می‌کند. (صدری، «بهائیت»، ص۷۳۶؛ لاوسون، «بهائی/بهائیت»، ص۷۳۰)}} کرد که باعث اختلاف در میان بابیان شد. بهائیان این روزها (۱۲ روز) را عید رضوان و بعثت بهاءالله می‌نامند.<ref>نگاه کنید به اعتضاد السلطنة، فتنه باب، ۱۳۵۱ش، ص۲۲۷و۲۲۸، تعلیقات عبدالحسین نوائی؛ فاضل مازندرانی، اسرار الآثار، مؤسسه ملی مطبوعات، ج۵، ص۳۰۹ و ۳۱۰.</ref> پس از آن، میرزا حسینعلی مدعی کهنگی بابیت شد و مذهب بهائیت را رسما اعلام کرد.<ref>لاوسون، «بهائی/بهائیت»، ص۷۳۰.</ref> پس از شدت گرفتن اختلافات میان آن دو، دولت عثمانی در سال ۱۳۸۵ق میرزا حسینعلی را به عَکّا،‌از شهرهای [[فلسطین]]، و میرزا یحیی را به کشور قِبْرِس فرستاد.<ref>نگاه کنید به اعتضاد السلطنة، فتنه باب، ۱۳۵۱ش، ص۲۲۷و۲۲۸، تعلیقات عبدالحسین نوائی؛ فاضل مازندرانی، اسرار الآثار، مؤسسه ملی مطبوعات، ج۵، ص۳۰۹ و ۳۱۰.</ref> بابیانی که بر جانشینی صبح ازل باقی مانده و ادعای حسینعلی را نپذیرفتند، ازلیه و پیروان میرزا حسینعلی، بهائی خوانده شدند.<ref>صدری، «بهائیت»، ص۷۳۷.</ref>


=== آمار و وضعیت کنونی ===
=== آمار و وضعیت کنونی ===
خط ۷۴: خط ۷۴:
===عبدالبهاء===
===عبدالبهاء===
[[پرونده:عبدالبهاء.jpg|بندانگشتی|عبدالبهاء، فرزند ارشد بهاءالله و جانشین وی.]]
[[پرونده:عبدالبهاء.jpg|بندانگشتی|عبدالبهاء، فرزند ارشد بهاءالله و جانشین وی.]]
پس از میرزا حسینعلی بهاء، رهبری بهائیت به فرزند ارشد وی، میرزاعباس نوری مشهور به عباس افندی و عبدالبهاء رسید. بهاءالله، در  «کتابُ عَهْدی» (وصیت‌نامه بهاء)، او را جانشین خود قرار داد و او را «غصن اعظم» نامید.<ref>نوری، کتاب عهدی، مصر، ص۳۹۹.</ref> بهائیان به او «مرکز میثاق» می‌گویند؛‌ ولی او خودش را عبدالبهاء نامید.<ref>عبدالبهاء، مکاتیب، ۱۹۲۱م، ج۱، ص۲۶۴.</ref>
پس از میرزا حسینعلی بهاء، رهبری بهائیت به فرزند ارشد وی، میرزاعباس نوری مشهور به عباس افندی و عبدالبهاء (۱۲۶۰-۱۳۴۰ق) رسید. بهاءالله، در  «کتابُ عَهْدی» (وصیت‌نامه بهاء)، او را جانشین خود قرار داده و او را «غصن اعظم» نامیده بود.<ref>نوری، کتاب عهدی، مصر، ص۳۹۹.</ref> بهائیان به او «مرکز میثاق» می‌گویند؛‌ ولی او خودش را عبدالبهاء نامید.<ref>عبدالبهاء، مکاتیب، ۱۹۲۱م، ج۱، ص۲۶۴.</ref>  


پس از مرگ بهاءالله، میان عبدالبهاء و میرزا محمدعلی افندی ملقب به غصن اکبر، فرزند دیگر بهاءالله، بر سر جانشینی بهاءالله اختلاف پدید آمد. میرزا آقاجان کاشانی، نخستین ایمان آورنده به بهاءالله و نگارنده او، و چند تن از نزدیکان و فرزندان بهاءالله، با نوشتن نامه‌ها و کتاب‌هایی جانشینی عبدالبهاء را انکار کردند و وی را خارج از دین بهاء خواندند؛ اما عبدالبهاء سرانجام بر مسند ریاست نشست و توانست برادر کوچکتر خود را از میدان رقابت بیرون کند.<ref>روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۳.</ref>
عبدالبهاء در سال ۱۳۲۸ق به دعوت بهائیان اروپا و آمریکا از [[فلسطین]] به [[مصر]] و از آنجا به اروپا و آمریکا رفت. عبدالبهاء در این سفر که سه سال طول کشید، تعالیمی را که امروزه به «تعالیم دوازده‌گانه» شناخته می‌شود، مطرح کرد.<ref> مواژن مؤمن، جامعه بهائی عشق‌آباد، ص۱۵۸.</ref> عبدالبهاء به جهت فراهم کردن آذوقه انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول،<ref>روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۵.</ref> در [[۲۷ آوریل]] ۱۹۲۰م(۱۲۹۹ش) از سوی دولت [[انگلستان]] نشان «نایت هود» (شوالیه‌گری=Knighthood) و لقب سِر (Sir) دریافت کرد.<ref>عبدالبهاء، مکاتیب، ۱۹۲۱م، ج۱،‌ ص۲۹۹؛ اسلمنت، بهاءالله و عصر جدید، ۱۹۸۸م، ص۷۷.</ref>
 
عبدالبهاء پس از استقرار بر کرسی ریاست، برای گسترش بهائیت به غرب و [[آمریکا]] سفرهایی داشت. او در سال ۱۳۲۸ق به دعوت بهائیان اروپا و آمریکا از [[فلسطین]] به [[مصر]] و از آنجا به اروپا و آمریکا رفت. عبدالبهاء در این سفر که سه سال طول کشید، تعالیمی را که امروزه به «تعالیم دوازده‌گانه» شناخته می‌شود، مطرح کرد.<ref>مواژن مؤمن، جامعه بهائی عشق آباد، ص۱۵۸.</ref>
 
عباس افندی در [[۵ جمادی‌الاول|پنجم جمادی‌الاول]] سال [[سال ۱۲۶۰ هجری قمری|۱۲۶۰ق]] در [[تهران]] متولد شد و تا سن نه سالگی در تهران زندگی کرد و پس از آن به همراه پدرش، زندگی پرفراز و نشیبی را در تبعیدگاه‌های مختلف تجربه کرد.<ref>روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۱.</ref> وی در ۱۳۴۰ق ([[۲۸ نوامبر]] ۱۹۲۱م) بر اثر بیماری از دنیا رفت. مقبره او در جوار مقبره باب واقع در کوه کِرمِل، واقع در [[فلسطین اشغالی]]، است.<ref>روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۶ و ۸۷.</ref>
 
عبدالبهاء به جهت فراهم کردن آذوقه انگلیسی‌ها در جنگ جهانی اول،<ref>روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۵.</ref> در [[۲۷ آوریل]] ۱۹۲۰م(۱۲۹۹ش) از سوی دولت [[انگلستان]] نشان «نایت هود» (شوالیه‌گری=Knighthood) و لقب سِر (Sir) دریافت کرد.<ref>عبدالبهاء، مکاتیب، ۱۹۲۱م، ج۱،‌ ص۲۹۹؛ اسلمنت، بهاءالله و عصر جدید، ۱۹۸۸م، ص۷۷.</ref>


او در سال ۱۳۴۰ق/۱۹۲۱م درگذشت. مقبره‌اش در جوار مقبره باب واقع در کوه کِرمِل، واقع در [[فلسطین]] قرار دارد.<ref> روزبهانی، تحلیل و نقد بهائیت، ۱۳۸۹ش، ص۸۶ و ۸۷.</ref>
===شوقی افندی===
===شوقی افندی===
[[پرونده:شوقی افندی.jpg|بندانگشتی|شوقی افندی، جانشین عبدالبهاء و رهبر سوم بهائیان.]]
[[پرونده:شوقی افندی.jpg|بندانگشتی|شوقی افندی، جانشین عبدالبهاء و رهبر سوم بهائیان.]]