سید ابن طاووس: تفاوت میان نسخه‌ها

گرایش ابن طاووس بیش از هر موضوعی به مسائل [[اخلاق]]ی و معنوی و بخصوص [[دعا]] و [[زیارت|زیارت‌]] بود و  مجموعه آثاری با عنوان "تتمات مصباح المتهجد" به رشته تحریر در آورد که تکمیل [[مصباح المتهجد]] [[شیخ طوسی]] در موضوع دعاست. [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]] (پدر علامه حلی) از شاگردان سید بن طاووس بودند. کتابخانه‌ی سید بن طاووس که بالغ بر ۱۵۰۰ کتاب داشته است یک مجموعه شخصی قابل توجه است.

ابوالقاسم علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن طاووس حلّی ملقب به رضی الدین، از [[آل طاووس|خاندان طاووس]] بود؛ از این رو به '''سید ابن طاووس'''  مشهور است.<ref> قمی، الکنی و الألقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref> ابن طاووس [[پنج شنبه (روز)|پنج شنبه]] [[۱۵ محرم]] سال [[سال ۵۸۹ هجری قمری|۵۸۹ق]] در شهر [[حله|حلّه]] [[عراق]] متولد شد.<ref> کمونه حسینی، مواردالإتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref>

ابن طاووس حدود ۵۰ تألیف دارد که بسیاری از آنها در موضوعات [[دعا]] و [[زیارت|زیارت‌اند]].<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، صص۵۰-۱۱۱.</ref> آنچه باعث توجه ویژه به سید بن طاووس شده، مجموعه آثاری است که با عنوان «تتمات مصباح المتهجد و مهمات في صلاح المتعبد» به رشته تحریر در آورده است. یعنی کتابی که در آن ادعیه‏ای آمده است که به حال عبادت کنندگان مفید بوده، اما در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی ذکر نشده است.<ref>رجوع کنید: خوش فر، محسن، «اندیشه‌های حدیثی سید بن طاووس»، ص۹۸</ref> عناوین این مجموعه که مجلدات متعددی دارد عبارتند از:

همچنین کتابهای زیر از آثار اوست:  

*[[سعد السعود]] (گزارشی از کتب کتابخانه‏‏‌اش)<ref>خوش فر، محسن، «اندیشه‌های حدیثی سید بن طاووس»، ص۹۸</ref>

*[[کشف المحجة لثمرة المهجة (کتاب)|کَشفُ المَحَجَّه]] (توصیه‌‏‏های اخلاقی وی به فرزندش)<ref>خوش فر، محسن، «اندیشه‌های حدیثی سید بن طاووس»، ص۹۸</ref>

*[[اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب)|اللهوف]] (وقایع ذکر شده در باره حادثه کربلا)<ref>خوش فر، محسن، «اندیشه‌های حدیثی سید بن طاووس»، ص۹۹</ref>

سید بن طاووس کتابخانه‌ای غنی داشته که بالغ بر ۱۵۰۰ کتاب در آن وجود داشته است<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، ص۱۳۲.</ref> این مجموعه با توجه به از بین رفتن بسیاری از کتابها در حمله مغول و برجای ماندن آن، حائز اهمیت است.<ref>نیل ساز، نصرت؛ فهیم، فرزانه، «بررسی تحلیلی سعدالسعود ابن طاووس»، نقد کتاب قرآن و حدیث، پاییز ۱۳۹۶، شماره ۱۱، ص ۶.</ref> [[اتان کلبرگ]] کتابی نوشته است با نام "كتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او" و در آن تلاش نموده است به کمک تأليفات برجاى ‏مانده از او این کتابخانه را بازسازى كند<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، ص۱۳.</ref> او در این کتاب حدود ۶۷۰ عنوان از کتاب های موجود در این کتابخانه را فهرست نموده است.<ref>رک: کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، ص۱۵۹-۶۱۲.</ref>   

*ابن طاووس کمتر به علم فقه پرداخت و از صدور فتوا پرهیز کرد. خود وی پرهیز از پاسخ‌گویی به سوالات فقهی را به دلیل اختلاف علمای شیعه درباره مسایل فقهی و ترس او از اظهار نظری می‌داند که خطا یا مبتنی بر هوا و هوس باشد. از او تنها دو کتاب فقهی به جا مانده است که به موضوع احکام نماز مربوط است.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ۱۳۷۱ش، ص۴۳.</ref>

*ابن طاووس درباره علم کلام نظر مساعدی نداشت و بخصوص به شدت با اندیشه [[معتزله]] مخالفت می‌کرد. به گفته ابن طاووس برای رسیدن به معرفت الهی نیازی به دشواری‌های حاصل از علم کلام نیست. او معرفت الهی را نتیجه هدایت و الهام الهی و امری فطری می‌داند و نه حاصل اندیشه عقلی و کلامی.<ref>نگاه کنید به: سید بن طاووس، کشف المحجه، ۱۴۱۷ق، ص۵۲، ۶۰.</ref>

*برخی از نویسندگان بر اساس آنچه در نوشته‌های ابن طاووس آمده او را فردی انزوا طلب معرفی کرده‌اند<ref>صادقی کاشانی، تاریخ نگاری ابن طاووس، ۱۳۹۴ش، ص۲۵.</ref>ابن طاووس در توصیه به فرزندش او را از آمیختن با مردم بر حذر می‌دارد و آن را باعث دوری از خداوند برمی‌شمارد.<ref>سید بن طاووس، کشف المحجه، ۱۴۱۷ق، ص۱۵۷-۱۵۸.</ref>  

در شهر [[حله]] مقبره‌ای منسوب به سید بن طاووس وجود دارد<ref>[http://www.mzarat.net/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%84%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%AD%D9%8A_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A_%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%84%D8%A9/ موقع الأمانة العامة للمزارات الشيعية التابع لديوان الوقف الشيعي]؛ [https://www.facebook.com/pg/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%A9-%D9%84%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%B9%D9%84%D9%8A-%D8%A8%D9%86-%D8%B7%D8%A7%D9%88%D9%88%D8%B3-559969470694379/about/?ref=page_internal موقع الأمانة العامة لمزار السيد بن طاووس على الفيس بوك]</ref> اما ابن فوطی (م ۷۲۳ق) در کتاب حوادث جامعه گفته است که جنازه او را پس از مرگ به نجف منتقل کردند و در جوار امام علی علیه السلام دفن نمودند.<ref>ابن فوطی، الحوادث الجامعه، دارالکتب العلمیه،ص۲۵۵</ref> و خود سید ابن طاووس نیز در کتاب [[فلاح السائل]] نوشته است که برای خودش قبری در کنار مرقد [[امیرالمؤمنین]] آماده کرده و خودش بر آماده‌سازی قبر نظارت کرده است.<ref>نگاه کنید به: سید بن طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۷۳-۷۴.</ref>  

برخی احتمال داده‌اند که بارگاه با نام سید بن طاووس در [[حله]] متعلق به فرزند همنام او یعنی رضی الدین علی بن علی بن موسی باشد، که در نام، کنیه و لقب، با پدرش، اشتراک داشته است.<ref>رک: فقیه بحرالعلوم، زیارتگاه‌های عراق، سازمان حج و زیارت، ص۶۴</ref>

*ابن الطقطقی، محمد بن علی بن طباطبا، الفخری فی الآداب السلطانیه، تحقیق عبدالقادر محمد مایو، بیروت، دارالقلم العربی، ۱۴۱۸ق.

*بارانی، محمد رضا، «گرايش ايرانيان به تشيع در عصر ايلخانيان»، معرفت، شماره ۴۰، بهار ۱۳۸۰.

*نورى، حسین بن محمد تقی، مستدرک الوسائل ، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام،‏ چاپ اول، ۱۴۰۸ق.