پرش به محتوا

اسماء دختر عمیس: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی‌سازی)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
| آثار =
| آثار =
}}
}}
'''اَسْماء بِنْت عُمَیس''' از زنان صحابی [[پیامبر(ص)]] است. به همراه همسرش [[جعفر بن ابی طالب]] اسلام آورد و به [[حبشه]] هجرت کرد. پس از [[شهادت]] جعفر، به همسری [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] درآمد و با درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد. اسماء مادر [[محمد بن ابی بکر]] است. وی از معدود کسانی بود که در مراسم [[کفن]] و [[دفن]] شبانه [[حضرت فاطمه(س)]] حضور داشت.
'''اَسْماء بِنْت عُمَیس''' از زنان [[مسلمان]] سابقون و صحابی [[پیامبر اسلام(ص)]] است. اسماء به همراه همسرش [[جعفر بن ابی طالب]] اسلام آورد و به [[حبشه]] هجرت کرد. پس از [[شهادت]] جعفر، به همسری [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] درآمد و با درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد. اسماء مادر [[محمد بن ابی بکر]] است. وی از معدود کسانی بود که در مراسم غسل شبانه [[حضرت فاطمه(س)]] حضور داشت.


== نسب و ولادت ==
== نسب و ولادت ==
خط ۳۱: خط ۳۱:


== ازدواج، اسلام، هجرت ==
== ازدواج، اسلام، هجرت ==
اسماء ابتدا با [[جعفر بن ابی طالب]] [[ازدواج]] کرد. وی همراه همسرش [[اسلام]] آورد و جزو نخستین مسلمانان بود.<ref>نک: ابن اسحاق، محمد، السیر و المغازی، ص۱۴۳؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۸۰، </ref>
اسماء ابتدا با [[جعفر بن ابی طالب]] [[ازدواج]] کرد و همراه همسرش [[اسلام]] آورد و جزو نخستین مسلمانان قبل از ورود پیامبر (ص) به خانه [[ارقم ابن ابی ارقم]] بود.<ref>نک: ابن اسحاق، محمد، السیر و المغازی، ص۱۴۳؛ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۸۰، </ref>


در سال هفتم [[بعثت]] همراه همسرش جعفر بن ابی طالب به [[حبشه]] هجرت کرد<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۴۶.</ref> و در [[سال ۷ قمری|سال هفتم]] هجری همراه دیگر مهاجران، به [[مدینه]] بازگشت و در [[سال ۸ قمری]] همسرش جعفر را در [[جنگ موته]] از دست داد.
در سال هفتم [[بعثت]] همراه همسرش جعفر بن ابی طالب به [[حبشه]] هجرت کرد<ref>ابن هشام، عبدالملک، السیرة النبویة، ج۱، ص۳۴۶.</ref> و در [[سال ۷ قمری|سال هفتم]] هجری همراه دیگر مهاجران، به [[مدینه]] بازگشت و در [[سال ۸ قمری]] همسرش جعفر را در [[جنگ موته]] از دست داد. پس از آن به همسری [[ابوبکر]] درآمد و [[محمد بن ابی بکر|محمد]] را در سال [[حجة الوداع]] به دنیا آورد. وی هنگام بیماری [[پیامبر(ص)]] بر بالین آن حضرت بود.<ref>نک: کلبی، هشام، نسب معدو الیمن الکبیر، جلد ۴، ص۳۰۰؛ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۵۴۵، </ref>
 
پس از آن به همسری [[ابوبکر]] درآمد و [[محمد بن ابی بکر|محمد]] را در سال [[حجة الوداع]] به دنیا آورد. وی هنگام بیماری [[پیامبر(ص)]] بر بالین آن حضرت بود.<ref>نک: کلبی، هشام، نسب معدو الیمن الکبیر، جلد ۴، ص۳۰۰؛ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۵۴۵، </ref>


پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد و به گفته کلبی<ref>کلبی، هشام، نسب معدو الیمن الکبیر، جلد ۴، ص۳۰۰؛ </ref> دو فرزند وی یحیی و عون حاصل این ازدواج بود.<ref>نک: ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۸۰، و ص۲۸۵؛ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۷، </ref> یحیی در کودکی از دنیا رفت<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۲۱، </ref> اما از آنجا که درباره عون اختلاف هست، بعید نیست که میان او و [[عون بن جعفر]] خلطی رخ داده باشد<ref>نک: ابن قتیبه، عبدالله، المعارف، ص۲۱۰؛ ابن عبدالبر، یوسف، الاستیعاب، جلد ۴، ص۱۷۸۵؛ قس: طبری، تاریخ، ج۵، ص۱۵۴، </ref> و به جای عون از محمد یاد کرده‌اند.
پس از درگذشت ابوبکر، همسر [[امام علی(ع)]] شد و به گفته کلبی<ref>کلبی، هشام، نسب معدو الیمن الکبیر، جلد ۴، ص۳۰۰؛ </ref> دو فرزند وی یحیی و عون حاصل این ازدواج بود.<ref>نک: ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۸، ص۲۸۰، و ص۲۸۵؛ بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۴۷، </ref> یحیی در کودکی از دنیا رفت<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبین، ص۲۱، </ref> اما از آنجا که درباره عون اختلاف هست، بعید نیست که میان او و [[عون بن جعفر]] خلطی رخ داده باشد<ref>نک: ابن قتیبه، عبدالله، المعارف، ص۲۱۰؛ ابن عبدالبر، یوسف، الاستیعاب، جلد ۴، ص۱۷۸۵؛ قس: طبری، تاریخ، ج۵، ص۱۵۴، </ref> و به جای عون از محمد یاد کرده‌اند.


== فرزندان ==
== فرزندان ==
اسماء بنت عميس سه فرزند به نامهای [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله]]، محمد و عون از همسر اولش [[جعفر بن ابی طالب]] به دنیا آورد.<ref>کلبی، هشام، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۵۸، </ref>
اسماء بنت عميس سه فرزند به نامهای [[عبدالله بن جعفر بن ابی طالب|عبدالله]]، محمد و عون از همسر اولش [[جعفر بن ابی طالب]] به دنیا آورد.<ref>کلبی، هشام، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۱، ص۳۵۸، </ref> از همسر دومش [[ابوبکر]]، [[محمد بن ابی بکر|محمد]] را در سال [[حجة الوداع]] به دنیا آورد و از همسر سومش [[امام علی(ع)]] دو فرزند به نام‌های [[یحیی بن علی بن ابی طالب|یحیی]] و [[عون بن علی بن ابی طالب|عون]] به دنیا آورد.<ref>منتهی الامال، ج۱، ص۲۹۸-۲۹۹</ref>
 
از همسر دومش [[ابوبکر]]، [[محمد بن ابی بکر|محمد]] را در سال [[حجة الوداع]] به دنیا آورد و از همسر سومش [[امام علی(ع)]] دو فرزند به نام‌های [[یحیی بن علی بن ابی طالب|یحیی]] و [[عون بن علی بن ابی طالب|عون]] به دنیا آورد.<ref>منتهی الامال، ج۱، ص۲۹۸-۲۹۹</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
از زمان دقیق مرگ اسماء اطلاعی در دست نیست. هر چند دو تاریخ ۳۸ق و پس از ۶۰ق برای درگذشت او در برخی منابع آمده<ref>نک: صفدی، خلیل، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۵۳؛ ابن کثیر، البدایة، ج۷ (۴)، ص۳۳۱.</ref> اما در جایی تنها به ادامه زندگی او پس از [[شهادت]] [[امام علی(ع)]] اشاره شده است.<ref>نک: ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن حجر عسقلانی، احمد، تقریب التهذیب، ج۲، ص۵۸۹.</ref>
از زمان دقیق مرگ اسماء اطلاعی در دست نیست. هر چند دو تاریخ ۳۸ق و پس از ۶۰ق برای درگذشت او در برخی منابع آمده<ref>نک: صفدی، خلیل، الوافی بالوفیات، ج۹، ص۵۳؛ ابن کثیر، البدایة، ج۷ (۴)، ص۳۳۱.</ref> اما در جایی تنها به ادامه زندگی او پس از [[شهادت]] [[امام علی(ع)]] اشاره شده است.<ref>نک: ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، ج۲، ص۲۸۷؛ ابن حجر عسقلانی، احمد، تقریب التهذیب، ج۲، ص۵۸۹.</ref> قبری در [[قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.{{مدرک}}
 
قبری در [[قبرستان باب الصغیر]] به وی منسوب است.{{مدرک}}


== حضور در کفن و دفن شبانه حضرت فاطمه(ع) ==
== حضور در مراسم غسل شبانه حضرت فاطمه(ع) ==
از نکات مهم و برجسته در زندگی اسماء، پیوند او با خاندان امام علی(ع) است: وی از معدود کسانی بود که در مراسم کفن و دفن شبانه [[حضرت فاطمه]](س) حضور داشت<ref>نک: بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۵؛ حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک، ج۳، ص۱۶۳-۱۶۴، </ref> و حتی گفته‌اند در مراسم ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(ع) نیز حضور داشته است، اما با توجه به تاریخ این ازدواج در ۲ق و بازگشت اسماء از [[حبشه]] این نکته بعید به نظر می‌رسد.<ref>نک: حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک، ج۳، ص۱۵۹؛ گنجی، محمد، کفایة الطالب، ص۳۰۲-۳۰۳؛ قس: اربلی، علی، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۷، کشف الغمة؛ امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۳، ص۳۰۷، </ref>
از نکات مهم و برجسته در زندگی اسماء، پیوند او با خاندان امام علی(ع) است: وی از معدود کسانی بود که در مراسم غسل شبانه [[حضرت فاطمه]](س) حضور داشت<ref>نک: بلاذری، احمد، انساب الاشراف، ج۱، ص۴۰۵؛ حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک، ج۳، ص۱۶۳-۱۶۴، </ref> و حتی گفته‌اند در مراسم ازدواج امام علی(ع) با حضرت فاطمه(ع) نیز حضور داشته است، اما با توجه به تاریخ این ازدواج در ۲ق و بازگشت اسماء از [[حبشه]] این نکته بعید به نظر می‌رسد.<ref>نک: حاکم نیشابوری، محمد، المستدرک، ج۳، ص۱۵۹؛ گنجی، محمد، کفایة الطالب، ص۳۰۲-۳۰۳؛ قس: اربلی، علی، ج۱، ص۳۶۵-۳۶۷، کشف الغمة؛ امین، محسن، اعیان الشیعة، ج۳، ص۳۰۷، </ref>


ظاهراً به دلیل همین پیوند نزدیک و صادقانه او با خاندان امام علی(ع) بوده که در منابع [[شیعه|شیعی]] از او به نیکی یاد شده است، چنانکه بر اساس روایاتی، [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] او را ستوده‌اند.<ref>نک: کشی، محمد، معرفة الرجال، اختیار طوسی، ص۶۳-۶۴؛ ابن بابویه، محمد، الخصال، ج۲، ص۳۶۳.</ref>
ظاهراً به دلیل همین پیوند نزدیک و صادقانه او با خاندان امام علی(ع) بوده که در منابع [[شیعه|شیعی]] از او به نیکی یاد شده است، چنانکه بر اساس روایاتی، [[امام باقر(ع)]] و [[امام صادق(ع)]] او را ستوده‌اند.<ref>نک: کشی، محمد، معرفة الرجال، اختیار طوسی، ص۶۳-۶۴؛ ابن بابویه، محمد، الخصال، ج۲، ص۳۶۳.</ref>
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۸۸

ویرایش