confirmed، templateeditor
۱۲٬۳۰۳
ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
===نزدیکی معتزله و شیعه در بغداد=== | ===نزدیکی معتزله و شیعه در بغداد=== | ||
بشر بن معتمر نخستین معتزلی بود که از [[بصره]] به [[بغداد]] آمد و با مخالفت با برخی از عقاید معتزلیان بغداد٬ شاخهای جدید از اعتزال را در بغداد ایجاد کرد. او به علویان نزدیک بود و از آن پس معتزله بغداد تمایلات شیعی بیشتری یافتند به این معنا که امام علی را بر عثمان و گاه بر سایر خلفا برتری میدادند.<ref>جعفریان٬ مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه٬ ص۲۹</ref> معتزله بغداد با شیعیان ارتباط بیشتری داشتند و این دو گروه در این شهر به یکدیگر نزدیک بودند. در پی همین ارتباط بود که مسئله تفضیل [[امام علی(ع)]] بر [[عثمان]] یا سایر خلفا از مسایل مطرح نزد معتزلیان شد و بسیاری از معتزلیان بغداد بر گونهای از تفضیل امام علی رای دادند و برخی از آنان مانند ابو جعفر اسکافی( | بشر بن معتمر نخستین معتزلی بود که از [[بصره]] به [[بغداد]] آمد و با مخالفت با برخی از عقاید معتزلیان بغداد٬ شاخهای جدید از اعتزال را در بغداد ایجاد کرد. او به علویان نزدیک بود و از آن پس معتزله بغداد تمایلات شیعی بیشتری یافتند به این معنا که امام علی را بر عثمان و گاه بر سایر خلفا برتری میدادند.<ref>جعفریان٬ مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه٬ ص۲۹</ref> معتزله بغداد با شیعیان ارتباط بیشتری داشتند و این دو گروه در این شهر به یکدیگر نزدیک بودند. در پی همین ارتباط بود که مسئله تفضیل [[امام علی(ع)]] بر [[عثمان]] یا سایر خلفا از مسایل مطرح نزد معتزلیان شد و بسیاری از معتزلیان بغداد بر گونهای از تفضیل امام علی رای دادند و برخی از آنان مانند [[محمد بن عبدالله اسکافی|ابو جعفر اسکافی]](م[[سال ۲۴۰ هجری قمری|۲۴۰ق]]) بر این تفضیل اصرار داشتند و به تعبیر برخی از منابع «علوی الرای» بودند.<ref>جعفریان٬ مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه٬ ص۳۲-۳۳</ref> با این حال باید در نظر داشت که برخی از معتزلیان بخصوص معتزله بصره به شدت عثمانی مذهب بودند چنان که جاحظ عالم معتزلی مشهور٬ کتابی با عنوان العثمانیه نگاشت و در آن به برتری خلفا بر علی(ع) رای داد. ابو جعفر اسکافی بر کتاب جاحظ نقضی نوشت و این نشان میدهد که مسئله فضیلت امام علی که ریشه در اندیشه تشیع داشت چگونه به موضوعی اساسی نزد معتزلیان تبدیل شده بود. | ||
قرار گرفتن شیعه و معتزله در برابر اهل حدیث که اصولا با عقلگرایی و علم کلام به شدت مخالف بودند٬ به اتحاد و نزدیکی شیعه و معتزله٬ مخصوصا در دورههایی که خلفای عباسی از اهل حدیث حمایت میکردند٬ یاری رساند. از همین رو پیوند معتزله و شیعه در دوران دوم خلافت عباسی که با حمایت خلفا از جریان حدیثگرایی همراه بود بیشتر شد و در دوران سلطه حاکمان شیعه مذهب [[آل بویه]] به اوج خود رسید.<ref>جعفریان٬ مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه٬ ص۵۰ ٬بارانی٬ بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه٬ ۱۴۵</ref> | قرار گرفتن شیعه و معتزله در برابر [[اصحاب حدیث|اهل حدیث]] که اصولا با عقلگرایی و علم کلام به شدت مخالف بودند٬ به اتحاد و نزدیکی شیعه و معتزله٬ مخصوصا در دورههایی که خلفای عباسی از اهل حدیث حمایت میکردند٬ یاری رساند. از همین رو پیوند معتزله و شیعه در دوران دوم خلافت عباسی که با حمایت خلفا از جریان حدیثگرایی همراه بود بیشتر شد و در دوران سلطه حاکمان شیعه مذهب [[آل بویه]] به اوج خود رسید.<ref>جعفریان٬ مناسبات فرهنگی معتزله و شیعه٬ ص۵۰ ٬بارانی٬ بررسی تاریخی تعامل فکری و سیاسی امامیه٬ ۱۴۵</ref> | ||
===قرن چهارم٬ حکومت آل بویه: رشد ارتباط معتزله و شیعه=== | ===قرن چهارم٬ حکومت آل بویه: رشد ارتباط معتزله و شیعه=== |