نامه امام علی به شریح قاضی: تفاوت میان نسخه‌ها

امام علی در این نامه، شریح را به بی‌ارزشی دنیا و حساب و کتاب [[قیامت]] موعظه کرده است. همچنین از شریح به‌عنوان یک کارگزار حکومتی انتظار دارد که زندگی اشرافی نداشته باشد چرا که قاضی در معرض اتهام است.

این نامه، سومین نامه نهج‌البلاغه است. همچنین در [[الامالی (شیخ صدوق)|کتاب اَمالی شیخ صدوق]] و برخی کتب [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] همچون [[دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم (کتاب)|دستور معالم الحکم]] (متوفای ۴۵۴ق) و [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرة‌الخواص]] اثر ابن‌جوزی (متوفای ۶۵۴ق) نیز آمده است.<ref>قضاعی، دستور معالم الحکم، ۱۴۰۱ق، ص۱۱۰؛ ابن‌جوزی، تذكرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۳۱۱.</ref>

به گفته [[ناصر مکارم شیرازی|آیت‌الله مکارم شیرازی]] در شرح نهج‌البلاغه، حکومت امام علی(ع) بعد از دوران پرمخاطره [[عثمان بن عفان|عثمان]] و ریخت‌وپاش گسترده [[بیت المال|بیت‌المال]] بود که گروهی از سرشناسان جامعه اسلامی به زندگی پر زرق و برق روی آورده بودند.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۵۴.</ref> لذا امام(ع) انتظار نداشت که قاضی او زندگی اشرافی داشته باشد.<ref>«[https://www.m-nasr.com/%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-3 شرح نامه ۳]»،محمد نصر اصفهانی.</ref> امام(ع) برای متوقف ‌کردن این جریان در نامه‌های متعدد هشدار داد؛<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۵۴.</ref> و پس از نکوهش شریح، سندی عبرت‌آموز برای او تنظیم می‌کند تا ناپایداری و بی‌اعتباری دنیا را به وی نشان دهد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۴۲.</ref>

شريح قاضى در زمان حكومت حضرت(ع) خانه‌اى، گران‌قیمت، به مبلغ هشتاد دينار خريد.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۴۲؛ جمعی از نویسنگان، دانشنامه امام علی(ع)ُ‌، ج۱، ص۱۸۳.</ref> امام(ع) پس از شنیدن خبر و اطمینان از خرید خانه‌ توسط شریح، او را احضار و توبیخ کرده و هشدار داد، به زودی [[مرگ]] به سراغش خواهد آمد و او را از این خانه خارج خواهد کرد.<ref>صبحی صالح، تصحیح نهج‌البلاغه، ۱۴۲۶ق، ص۵۴۹.</ref> امام(ع) به شریح توصیه کرد که خرید خانه نباید از [[مال حرام]] باشد و الّا دچار خسارت‌های بزرگ در دنیا و آخرت خواهد شد.<ref>صبحی صالح، تصحیح نهج‌البلاغه، ۱۴۲۶ق، ص۵۴۹.</ref>

امام(ع) با عبرت از گذشتگان و جبارانی که بدن‌هایشان در زیر خاک پوسیده شده به شریح هشدار می‌دهد، خود را برای حساب قیامت آماده کند.<ref>صبحی صالح، تصحیح نهج‌البلاغه، ۱۴۲۶ق، ص۵۴۹.</ref> در این نامه نکاتی همچون پرهیز از غفلت و غرور،<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۴۲.</ref> برحذر بودن از [[حب دنیا|حُب دنیا]] و کسب مال دنیا از راه [[مال حرام|حرام]] و [[رشوه|رشوه‌گرفتن]] در [[احکام شرعی|احکام]]<ref>ابن میثم، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۳۴۴.</ref> در برخی از شروح بیان شده است.

نامه امام به شریح در کتاب [[الامالی (شیخ صدوق)|امالی شیخ صدوق]] (متوفای ۳۸۲)<ref>شیخ صدوق، امالی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱۱.</ref> با اندک تفاوت<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۳۶۷ش، ج۳، ص۱۸۸.</ref> و در نسخه ابن‌مهذب (متوفای ۴۹۹ق) آمده است.<ref>ابن مهذب، نسخه نهج‌البلاغه، ۱۴۰۶ق، ص۲۳۰.</ref> همچنین [[شیخ بهائی|شیخ بهایی]] (متوفای ۱۰۳۱ق) در کتاب اربعین،<ref>شیخ بهایی، اربعین، ۱۴۳۱ق، ص۲۲۶.</ref> ابن‌جوزی (متوفای ۶۵۴) در [[تذکرة الخواص من الامة فی ذکر خصائص الائمة (کتاب)|تذکرةالخواص]]<ref>ابن‌جوزی، تذكرة الخواص، ۱۳۷۶ش، ص۳۱۱.</ref> و قضاعی (متوفای ۴۵۴ق) در [[دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم (کتاب)|دستور معالم الحکم]]<ref>قضاعی، دستور معالم الحکم، ۱۴۰۱ق، ص۱۱۰.</ref> از جمله کسانی هستند که نامه امام را با تفاوت‌هایی در کتاب خود آوردند.<ref>حسینی خطیب، مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده، ۱۳۶۷ش، ج۳، ص۱۸۸؛ مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۴۱.</ref>  

|عنوان=نامه امام علی به شریح قاضی

|

رُوِيَ أَنَّ شُرَيْحَ بْنَ الْحَارِثِ قَاضِيَ أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ (علیه السلام) اشْتَرَى عَلَى عَهْدِهِ دَاراً بِثَمَانِينَ دِينَاراً فَبَلَغَهُ ذَلِكَ، فَاسْتَدْعَى شُرَيْحاً،