الفصول المختارة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
ویرایش طبق صفحه بحث
(ویرایش طبق صفحه بحث) |
|||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
|نسخه الکترونیکی= https://lib2.eshia.ir/12678/1/2 | |نسخه الکترونیکی= https://lib2.eshia.ir/12678/1/2 | ||
}} | }} | ||
'''الفُصولُ الْمُختارَة''' کتابی [[کلام اسلامی|کلامی]] | '''الفُصولُ الْمُختارَة''' کتابی [[کلام اسلامی|کلامی]] در اثبات عقاید [[شیعه]] است که توسط [[سید مرتضی]](۳۵۵-۴۳۶ق) به روش مناظره‌ای در قرن چهارم هجری قمری جمع‌آوری شده است. عمده مناظره‌های الفصول المختاره، مناظره‌های [[شیخ مفید]] (۳۳۶ق یا ۳۳۸ق- ۴۱۳ق) است. در این کتاب به مباحثی چون [[نص بر امام|نص بر امامت]]، معنی کلمه ولی، [[ارث زن|ارث زنان]]، [[رجعت]] و عقاید [[فرق تشیع|فرق شیعه]] می‌پردازد. | ||
الفصول المختارة را [[آقا جمال خوانساری]] در قرن یازدهم هجری قمری به درخواست یکی از مقامات [[صفویان|حکومت صفویه]] به فارسی ترجمه کرد. از کتاب الفصول المختارة چند نسخه خطی وجود دارد که یکی از آنها در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] نگهداری می‌شود. | الفصول المختارة را [[آقا جمال خوانساری]] در قرن یازدهم هجری قمری به درخواست یکی از مقامات [[صفویان|حکومت صفویه]] به فارسی ترجمه کرد. از کتاب الفصول المختارة چند نسخه خطی وجود دارد که یکی از آنها در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] نگهداری می‌شود. | ||
==معرفی و جایگاه== | ==معرفی و جایگاه== | ||
الفصول | الفصول المختاره با نام کامل الفصول المختارة من العیون و المحاسن کتابی [[کلام اسلامی|کلامی]] به [[زبان عربی]] در اثبات [[عقاید شیعه]] است که [[سید مرتضی]] از مطالب دو [[کتاب المجالس المحفوظة فی فنون الکلام]] و [[کتاب العیون و المحاسن]] از [[فهرست آثار شیخ مفید|آثار شیخ مفید]] جمع‌آوری کرد .<ref>خوانساری، «مقدمه»، در دفاع از تشیع، ص۲۷.</ref> | ||
[[سید مرتضی]] در کتاب الفصول المختاره، علاوه بر مناظرات [[شیخ مفید]]، مناظره‌های دیگری از امامان و علمای شیعه را جمع کرده است که حاوی مطالب کلامی، تفسیری، فقهی و تاریخی است.<ref>جعفری، «مناظرات شیخ مفید و یادداشت‌هایی درباره کتاب الفصول المختاره»، ص۵-۱۲.</ref> به گفته برخی از محققان، این کتاب بسیاری از شبهات و اشکالات [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] را بر شیعه، جواب داده است و اینکه در صدد ارائه یک نظام فکری منسجم است که برجسته‌ترین مشخصه آن، مسئله امامت است و معیار انتساب هر فرد یا گروه به مذهب شیعه را اعتقاد به اصل محوری امامت می‌داند.<ref>جعفری، «مناظرات شیخ مفید و یادداشت‌هایی درباره کتاب الفصول المختاره»، ص۵-۱۲.</ref> | |||
البته به باور برخی از فقها مثل [[شیخ طوسی]]<ref>شیخ طوسی، الفهرست، ۱۴۲۰ق، ص۲۸۸.</ref>، [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]<ref>نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۷۰.</ref> و [[ابن‌شهرآشوب|ابن‌شهر آشوب]]،<ref>ابن‌شهر آشوب، معالم العلماء، ۱۳۸۰ق، ص۶۹.</ref> کتاب الفصول المختارة جزو مصنّفات سید مرتضی نیست. | |||
الفصول | برخی محققان گفته‌اند که الفصول المختارة، کتابی است که با توجه به استدلال‌های عقلی و استناد به [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] نگاشته شده و بحث‌های جدلی، کلامی و فقهی از صدر اسلام تا زمان شیخ مفید را به خوبی به تصویر کشیده است.<ref>جعفری، «مناظرات شیخ مفید و یادداشت‌هایی درباره کتاب الفصول المختاره«، ص۵-۱۲.</ref> و همچنین به پیدایش و تاریخ شیعه و دیدگاه فرقه‌های شیعی و بحث‌هایی که در رابطه با آنها مطرح بوده نیز اشاره کرده است.<ref>جعفری، «مناظرات شیخ مفید و یادداشت‌هایی درباره کتاب الفصول المختاره»، ص۵-۱۲.</ref> | ||
الفصول المختارة کتابی است که، بسیاری از منابع شیعه به آن استناد داده‌اند.<ref>جعفری، «مناظرات شیخ مفید و یادداشت‌هایی درباره کتاب الفصول المختاره»، ص۵-۱۲.</ref> [[محمدرضا حکیمی]] نیز معتقد است الفصول المختارة کتابی است پر مطلب و مفید، و دیدن این مناظره‌ها، قدرت استدلال و شیوه بحث را به اندیشمندان می‌آموزد.<ref>حکیمی، میر حامد حسین، ۱۳۸۶، ص۶۶.</ref> | |||
===انگیزه نگارش کتاب=== | ===انگیزه نگارش کتاب=== | ||
علّت جمع‌آوری این کتاب، توسط [[سید مرتضی]] به درخواست یکی از علاقه مندانش بوده است، که از سید مرتضی خواسته بود برای او از این دو کتاب [[شیخ مفید]] مطالبی را جمع‌آوری کند تا در شهر خودش به تبلیغ دین و دفاع از [[شیعه|تشیع]] بپردازد. [[سید مرتضی]] در [[سال ۳۷۳ هجری قمری|سال ۳۷۳ق]] مشغول تألیف این کتاب بوده است.<ref> | علّت جمع‌آوری این کتاب، توسط [[سید مرتضی]] به درخواست یکی از علاقه مندانش بوده است، که از سید مرتضی خواسته بود برای او از این دو کتاب [[شیخ مفید]] مطالبی را جمع‌آوری کند تا در شهر خودش به تبلیغ دین و دفاع از [[شیعه|تشیع]] بپردازد. [[سید مرتضی]] در [[سال ۳۷۳ هجری قمری|سال ۳۷۳ق]] مشغول تألیف این کتاب بوده است.<ref>خوانساری،«مقدمه» در دفاع از تشیع، ص۲۹.</ref> | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
مباحث کتاب الفصول در دو بخش نوشته شده که بخش اول آن از ۶۹ فصل و بخش دوم آن از ۳۰ فصل تشکیل شده است: | مباحث کتاب الفصول در دو بخش نوشته شده که بخش اول آن از ۶۹ فصل و بخش دوم آن از ۳۰ فصل تشکیل شده است: | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۹: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==نسخه‌شناسی کتاب== | ==نسخه‌شناسی کتاب== | ||
نسخه خطی کتاب الفصول المختارة در چند کتابخانه وجود دارد: | نسخه خطی کتاب الفصول المختارة در چند کتابخانه وجود دارد: | ||
#نسخه‌ای در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] که تاریخ نگارش آن ۱۳۴۵ق، است.<ref>[https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=861480&Complete=1&CBNID=9021657d-81b7-4fb3-ad6d-c9cf6fccef5d صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آستان قدس رضوی.</ref> | #نسخه‌ای در [[کتابخانه آستان قدس رضوی]] که تاریخ نگارش آن ۱۳۴۵ق، است.<ref>[https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=861480&Complete=1&CBNID=9021657d-81b7-4fb3-ad6d-c9cf6fccef5d صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آستان قدس رضوی.</ref> | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
#نسخه‌ای در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] در قم.<ref>[https://marashilibrary.com/manuscript/%d8%a7%d9%84%d9%81%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%8a%d9%88%d9%86-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b3%d9%86/ صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.</ref> | #نسخه‌ای در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] در قم.<ref>[https://marashilibrary.com/manuscript/%d8%a7%d9%84%d9%81%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%8a%d9%88%d9%86-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b3%d9%86/ صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی.</ref> | ||
==ترجمه و چاپ کتاب== | ==ترجمه و چاپ کتاب== | ||
در اواخر قرن یازدهم [[آقا جمال خوانساری]] (درگذشت: ۱۱۲۵ق) | [[File:کتاب دفاع از تشیع.jpg|thumb|کتاب دفاع از تشیع ترجمه الفصول المختاره]] | ||
کتاب الفصول المختاره از جمله کتاب‌های است که زمان صفویه در اواخر قرن یازدهم به در خواست حاجی احمد بیک یکی از ارکان دولت [[صفویان|حکومت صفویه]] مورد اهمیت قرار گرفت و توسط [[آقا جمال خوانساری]] (درگذشت: ۱۱۲۵ق) با عنوان [[دفاع از تشیع]] به فارسی ترجمه شده است.<ref>حسینی جلالی، «درنگی در الفصول المختاره من العیون و المجالس»، ص ۱۳۵.</ref> <ref>خوانساری، «مقدمه» در دفاع از تشیع، ص۳۱.</ref> و انتشارات مومنین قم در سال ۱۳۷۷ش با تصحیح صادق حسن‌زاده، و علی‌اکبر زمانی‌نژاد آن را چاپ کرد. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۵: | ||
*حسینی جلالی، سید محمدرضا، درنگی در الفصول المختاره من العیون و المجالس، ترجمه جویا جهانبخش، در مجله آینه میراث، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۷ش. | *حسینی جلالی، سید محمدرضا، درنگی در الفصول المختاره من العیون و المجالس، ترجمه جویا جهانبخش، در مجله آینه میراث، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۷ش. | ||
*حکیمی، محمدرضا، میر حامدحسین، قم ایران، دلیل ما، چاپ هشتم، ۱۳۸۶ش. | *حکیمی، محمدرضا، میر حامدحسین، قم ایران، دلیل ما، چاپ هشتم، ۱۳۸۶ش. | ||
*خوانساری، آقا جمال، دفاع از تشیع، تحقیق صادق حسن‌زاده، قم، انتشارات مؤمنین، چاپ اول، ۱۳۷۷ش. | *خوانساری، آقا جمال، «مقدمه»، در دفاع از تشیع، تحقیق صادق حسن‌زاده، قم، انتشارات مؤمنین، چاپ اول، ۱۳۷۷ش. | ||
*مفید، محمد بن محمد، الفصول المختارة، به تحقیق: علی میرشریفی و دیگران، قم، انتشارات دارالمفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | *مفید، محمد بن محمد، الفصول المختارة، به تحقیق: علی میرشریفی و دیگران، قم، انتشارات دارالمفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | ||
*شیخ طوسی، الفهرست(طبع جدید)، قم، انتشارات کتابخانه محقق طباطبایی، چاپ اول، ۱۴۲۰ق. | |||
*ابن‌شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، انتشارات المطبعة الحیدریه، نجف، چاپ اول، ۱۳۸۰ق. | |||
*نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، انتشارات موسسه النشر الاسلامی و جامعه مدرسین قم، نوبت چاپ اول، ۱۳۶۵ش. | |||
*[https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=861480&Complete=1&CBNID=9021657d-81b7-4fb3-ad6d-c9cf6fccef5d صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]، سایت کتابخانه آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | *[https://digital.aqr.ir/newindex.aspx?pid=6&ID=861480&Complete=1&CBNID=9021657d-81b7-4fb3-ad6d-c9cf6fccef5d صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]، سایت کتابخانه آستان قدس رضوی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | ||
*[https://blib.ir/libportal/tabid/156/Default.aspx?_QISID=150088 صفحه اختصاصی الفصول المختارة]در سایت کتابخانه آیت‌الله بروجردی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | *[https://blib.ir/libportal/tabid/156/Default.aspx?_QISID=150088 صفحه اختصاصی الفصول المختارة]در سایت کتابخانه آیت‌الله بروجردی، تاریخ بازدید: ۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | ||
* [https://marashilibrary.com/manuscript/%d8%a7%d9%84%d9%81%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%8a%d9%88%d9%86-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b3%d9%86/ صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، تاریخ بازدید:۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | * [https://marashilibrary.com/manuscript/%d8%a7%d9%84%d9%81%d8%b5%d9%88%d9%84-%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ae%d8%aa%d8%a7%d8%b1%d8%a9-%d9%85%d9%86-%d8%a7%d9%84%d8%b9%d9%8a%d9%88%d9%86-%d9%88%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%ad%d8%a7%d8%b3%d9%86/ صفحه اختصاصی الفصول المختارة ]در سایت کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، تاریخ بازدید:۲۲ مهر ۱۴۰۳ش. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{کتاب‌های کلامی شیعه}} | {{کتاب‌های کلامی شیعه}} | ||