پرش به محتوا

خطبه حضرت زینب در شام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۵: خط ۲۵:
اين خطبه غرّا، يكى از فصيح ترين و كوبنده ترين خطبه هاى تاريخ اسلام است؛ گويى تمام آن از روح بلند على بن ابى طالب(عليه السلام) و شجاعت بى نظيرش تراوش كرده و بر زبان دخترش زينب كبرى(عليها السلام) جارى شده كه با همان زبان و همان منطق پدر سخن مى گويد.| منبع = '''منبع''': https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&mid=254317&catid=-2&start=1&pageindex=0 | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
اين خطبه غرّا، يكى از فصيح ترين و كوبنده ترين خطبه هاى تاريخ اسلام است؛ گويى تمام آن از روح بلند على بن ابى طالب(عليه السلام) و شجاعت بى نظيرش تراوش كرده و بر زبان دخترش زينب كبرى(عليها السلام) جارى شده كه با همان زبان و همان منطق پدر سخن مى گويد.| منبع = '''منبع''': https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=25&lid=0&mid=254317&catid=-2&start=1&pageindex=0 | تراز = چپ| عرض = ۲۵۰px|رنگ حاشیه= #۶۶۷۷۸۸|حاشیه= ۵px|اندازه خط = ۱۵px|رنگ پس‌زمینه =#F4FFF4| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
== معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام ==
== معرفی خطبه و جایگاه آن در تاریخ اسلام ==
خطبه حضرت زینب در شام را از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام دانسته‌اند.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسان‌ها آموخت]] چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر را در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران، بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> این خطبه از چندان اهمیتی برخوردار است که آن را کامل کننده حرکت امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورت فریشلر، مؤلف کتاب امام حسین و ایران، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را نزد شیعیان بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> این خطبه به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران قرار دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref>
خطبۀ حضرت زینب در شام را از فصیح‌ترین و کوبنده‌ترین خطبه‌های تاریخ اسلام دانسته‌اند.<ref>داوودی، و مهدی رستم‌نژاد، عاشورا، ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، ۱۳۸۶ش، ص۵۹۲.</ref> [[سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد]]، پدید‌آورندۀ [[درسی که حسین به انسانها آموخت (کتاب)|درسی که حسین به انسان‌ها آموخت]]، چنین خطابۀ تحقیرکننده از یک زن اسیر را در مقابل بزرگترین مرجع قدرت آن دوران، بُهت‌انگیز دانسته است.<ref>هاشمی‌نژاد، درسی که حسین به انسانها آموخت، ۱۳۸۲ش، ص۲۲۰-۲۲۱.</ref> این خطبه از چندان اهمیتی برخوردار است که آن را کامل کننده حرکت امام حسین(ع) در کربلا دانسته‌اند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> کورْت فریشْلِر، مؤلف [[امام حسین(ع) و ایران (کتاب)|کتاب امام حسین(ع) و ایران]]، با تاریخی خواندن این خطبه، آن را بسیار بااهمیت دانسته است.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۱۷.</ref> خطبه حضرت زینب در شام به دلیل اثرگذاری، فصاحت و بلاغت، پیوسته مورد توجه پژوهش‌گران قرار دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به مقاله‌های: رنجبرحسینی، و مریم اسلامی‌پور، «تحلیل اقتباس‌های قرآنی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ رضایی، و محدثه دلارام‌نژاد، «تحلیل فرانقش اندیشگانی خطبه حضرت زینب(س) بر اساس دستور نقش گرای هلیدی»؛ یاراحمدی، و زهرا خیراللهی، «معارف قرآنی در خطبه حضرت زینب(س)»؛ خرسندی، و دیگران، «تحلیل بلاغی خطبه حضرت زینب(س)»؛ نصراوی، «درآمدی بر گفتمان کاوی تاریخی، مطالعۀ موردی خطبه حضرت زینب(س) در شام»؛ روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)».</ref>


این خطبه به جهت مقابله با تحریف واقعه کربلا خوانده شده است؛ زیرا یزید می‌خواست برای مردم، واقعه کربلا را عذابی الهی بر امام حسین(ع) معرفی کند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> در این خطبه، یزید به عنوان عامل اصلی واقعه کربلا معرفی شده است.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۴.</ref> به گفته برخی محققان، حضرت زینب بر خلاف خطبه عاطفی خود در کوفه، در خطبه شام بیشتر از مطالب برهانی و استدلالی بهره گرفت و در موارد کمتری مطالب عاطفی به آن اضافه کرد.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> سخنان صریح و بی‌پرده زینب(س) در مقابل یزید را نشانه شجاعت بسیار او دانسته‌اند؛ چرا که تا آن روز کسی جرأت نکرده بود، ظلم و فساد یزید را در حضور او به مردم بازگو کند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر این باور است که خطبه حضرت زینب در شام، چنان هنرمندانه بیان شده که حتی دشمنان هم نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3309</ref> به گفته کورت فریشلر، با گذشت قرن‌ها از ایراد آن خطبه، باز هم مورّخان از خطبه شجاعانه حضرت زینب حیرت می‌کنند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref>  
این خطبه به جهت مقابله با تحریف واقعه کربلا خوانده شده است؛ زیرا یزید می‌خواست برای مردم، واقعه کربلا را عذابی الهی بر امام حسین(ع) معرفی کند.<ref>روشنفکر، و دانش محمدی، «تحلیل گفتمان ادبی خطبه‌های حضرت زینب(س)»، ص۱۳۴.</ref> اما حضرت زینب(س) در این خطبه، یزید را عامل اصلی واقعه کربلا معرفی می‌کند.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۴.</ref> سخنان صریح و بی‌پرده زینب(س) در مقابل یزید را نشانه شجاعت بسیار او دانسته‌اند؛ چرا که تا آن روز کسی جرأت نکرده بود، ظلم و فساد یزید را در حضور او به مردم بازگو کند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref> [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، رهبر جمهوری اسلامی ایران، بر این باور است که خطبه حضرت زینب در شام، چنان هنرمندانه بیان شده که حتی دشمنان هم نمی‌توانند آن را نادیده بگیرند.<ref>https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=3309</ref> به گفته کورت فریشلر، با گذشت قرن‌ها از ایراد آن خطبه، باز هم مورّخان از خطبه شجاعانه حضرت زینب حیرت می‌کنند.<ref>فریشلر، امام حسین و ایران، ۱۳۶۶ش، ص۵۲۰.</ref>  


حضرت زینب این خطبه را هنگامی خواند که یزید به سر بریده امام حسین بی‌احترامی کرد<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> و مردی شامی از یزید خواست، [[فاطمه دختر امام حسین(ع)]] را به کنیزی به او بدهد.<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> مطابق گزارش‌های تاریخی، هنگامی که اسیران کربلا را به شام بردند، یزید مجلسی تشکیل داد.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۸.</ref> سر امام حسین را در طشتی قرار دادند و اسیران را وارد مجلس کردند.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> یزید با چوبی که در دست داشت، بر دهان امام حسین(ع) ضربه می‌زد.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۶۹.</ref> او با خواندن شعری، وحی و نبوت پیامبر را انکار کرده،<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref> اعلام داشت واقعه کربلا را به خونخواهی اجدادِ کافر خود که در جنگ بدر به دست پیامبر و حضرت علی(ع) کشته شدند، انجام داده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref>
حضرت زینب این خطبه را هنگامی خواند که یزید به سر بریدۀ امام حسین بی‌احترامی کرد<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> و مردی شامی از یزید خواست، [[فاطمه دختر امام حسین(ع)]] را به کنیزی به او بدهد.<ref>ابن‌نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۰-۱۰۱.</ref> مطابق گزارش‌های تاریخی، هنگامی که اسیران کربلا را به شام بردند، یزید مجلسی تشکیل داد.<ref>سید ابن‌طاووس، اللهوف علی قتلی الطفوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۷۸.</ref> سر امام حسین را در طشتی قرار دادند و اسیران را وارد [[روضه مجلس یزید|مجلس یزید]] کردند.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref> یزید با چوبی که در دست داشت، بر دهان امام حسین(ع) ضربه می‌زد.<ref>ابومخنف، وقعة الطف، ۱۴۱۷ق، ص۲۶۹.</ref> او با خواندن شعری، وحی و نبوت پیامبر را انکار کرده،<ref>فتّال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ش، ص۱۹۱.</ref> اعلام داشت واقعه کربلا را به خونخواهی اجدادِ کافر خود که در جنگ بدر به دست پیامبر و حضرت علی(ع) کشته شدند، انجام داده است.<ref>ابن‌طیفور، بلاغات النساء، الشریف الرضی، ص۳۴.</ref>
{{شعر
{{شعر
| جداکننده = \\
| جداکننده = \\
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۶۹۱

ویرایش