confirmed، templateeditor
۱۱٬۳۶۱
ویرایش
سن رشد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
(←منابع) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] در تعریف سن رشد (به عربی: اختبار الیتیم) گفته‌اند که معنای رشد، از دیدگاه عرف، اصلاح امور مالی و فریب نخوردن در [[معاملات]] است و به دلیل اینکه [[شارع]]، مفهومی برای رشد بیان نکرده، همان معنای عرف معتبر است و این معنا با معنای لغوی تناسب دارد.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۴۳۱؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۱۰۲؛ مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البرهان، ج۹، ص۱۹۴.</ref> | عده‌ای از [[مجتهد|فقها]] در تعریف سن رشد (به عربی: اختبار الیتیم) گفته‌اند که معنای رشد، از دیدگاه عرف، اصلاح امور مالی و فریب نخوردن در [[معاملات]] است و به دلیل اینکه [[شارع]]، مفهومی برای رشد بیان نکرده، همان معنای عرف معتبر است و این معنا با معنای لغوی تناسب دارد.<ref>علامه حلی، مختلف الشیعة، ۱۴۲۰ق، ج۵، ص۴۳۱؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ شهید ثانی، الروضة البهیة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۱۰۲؛ مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة و البرهان، ج۹، ص۱۹۴.</ref> | ||
رشد از نظر مشهور [[مجتهد|فقها]]، به‌معنای اصلاح و تدبیر امور مالی است و به شخصی که این صفت را داشته باشد، رشید گفته می‌شود.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیة، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۵۳۵؛ مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة والبرهان، ج۹، ص۱۹۴؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۴۸.</ref> برخی رشد را کیفیت نفسانی در انسان می‌دانند که از افساد مالی و صرف کردن اموال در راه‌هایی که از نظر عقلا شایستگی ندارد، جلوگیری می‌کند.<ref>امامی، حقوق مدنی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۲۵۵.</ref> سفیه مقابل رشید است و چون سفاهت، امر ذاتی و نقضی در [[عقل]] است، به حکم حاکم نیاز ندارد و معاملات سفیه هر چند موافق روش عقلا باشد، باطل است.<ref> کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۷۰.</ref> به اتفاق فقها با اثبات سن رشد، محجوریت کودک تمام می‌شود و اموالش در اختیارش گذاشته می‌شود، در امور مادی استقلال دارد و می‌تواند حقوق خود را استیفا کند.<ref>فاضل آبی، کشف الرموز، ج۱، ص۵۵۲؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۰۴؛ کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۷۱.</ref> برخی از فقیهان در دادن استقلال مالی به کودک پس از سن رشد، ادّعای [[اجماع]] نموده‌اند.<ref>ابن زهره حلی، غنیة النزوع، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۲؛ طباطبایی مجاهد، المناهل، ص۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۶، ص۴۸.</ref> | رشد از نظر مشهور [[مجتهد|فقها]]، به‌معنای اصلاح و تدبیر امور مالی است و به شخصی که این صفت را داشته باشد، رشید گفته می‌شود.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیة، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۵۳۵؛ مقدس اردبیلی، مجمع الفائدة والبرهان، ج۹، ص۱۹۴؛ فاضل مقداد، التنقیح الرائع، ۱۴۰۴ق، ج۲، ص۱۸۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ج۲۶، ص۴۸.</ref> برخی رشد را کیفیت نفسانی در انسان می‌دانند که از افساد مالی و صرف کردن اموال در راه‌هایی که از نظر عقلا شایستگی ندارد، جلوگیری می‌کند.<ref>امامی، حقوق مدنی، ۱۳۸۶ش، ج۵، ص۲۵۵.</ref> سفیه مقابل رشید است و چون سفاهت، امر ذاتی و نقضی در [[عقل]] است، به حکم حاکم نیاز ندارد و معاملات سفیه هر چند موافق روش عقلا باشد، باطل است.<ref> کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۷۰.</ref> به اتفاق فقها با اثبات سن رشد، [[محجور|محجوریت]] کودک تمام می‌شود و اموالش در اختیارش گذاشته می‌شود، در امور مادی استقلال دارد و می‌تواند حقوق خود را استیفا کند.<ref>فاضل آبی، کشف الرموز، ج۱، ص۵۵۲؛ فاضل مقداد، کنز العرفان، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۰۴؛ کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۷۱.</ref> برخی از فقیهان در دادن استقلال مالی به کودک پس از سن رشد، ادّعای [[اجماع]] نموده‌اند.<ref>ابن زهره حلی، غنیة النزوع، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۲۵۲؛ طباطبایی مجاهد، المناهل، ص۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۲۶، ص۴۸.</ref> | ||
== تشخیص سن رشد == | == تشخیص سن رشد == | ||
سن خاصی به عنوان نشانه و علامت رشد در [[قرآن]]، بیان نشده است.<ref>فاضل میبدی، «بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی»، سایت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم.</ref> به اعتقاد برخی محققان، با توجه به اینکه در قرآن مسئله [[جنابت|جنب شدن]] و رسیدن به سن رشد به‌صورت جداگانه مطرح شده است، نمی‌توان سن دقیقی برای سن رشد به‌دست آورد<ref name=":10">جناتی، «بلوغ از دیدگاه فقه اجتهادی»،۱۳۷۴ش، ص۴۲.</ref> و فقط از تعبیر «رشد» برای دادن مال [[یتیم]] به او استفاده شده است.<ref>سوره نساء، آیه ۶.</ref> به باور کاشف الغطاء، [[بلوغ |بلوغ جنسی]] نشانه‌های شرعی دارد و رشد و بلوغ فکری با سنجش و آزمودن کودک در [[معاملات|معاملاتش]] معلوم می‌شود.<ref>کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۶۶؛ برای اطلاع از همه احکام کودک، نگاه کنید به: انصاری، موسوعة أحکام الأطفال و أدلّتها، ۱۴۲۹ق.</ref> | سن خاصی به عنوان نشانه و علامت رشد در [[قرآن]]، بیان نشده است.<ref>فاضل میبدی، «بلوغ از دیدگاه فقهی و کارشناسی»، سایت مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم.</ref> به اعتقاد برخی محققان، با توجه به اینکه در قرآن مسئله [[جنابت|جنب شدن]] و رسیدن به سن رشد به‌صورت جداگانه مطرح شده است، نمی‌توان سن دقیقی برای سن رشد به‌دست آورد<ref name=":10">جناتی، «بلوغ از دیدگاه فقه اجتهادی»،۱۳۷۴ش، ص۴۲.</ref> و فقط از تعبیر «رشد» برای دادن مال [[یتیم]] به او استفاده شده است.<ref>سوره نساء، آیه ۶.</ref> به باور کاشف الغطاء، [[بلوغ |بلوغ جنسی]] نشانه‌های شرعی دارد و رشد و بلوغ فکری با سنجش و آزمودن کودک در [[معاملات|معاملاتش]] معلوم می‌شود.<ref>کاشف الغطاء، تحریر المجلة، ۱۳۸۴ش، ج۲ (قسم۱)، ص۱۶۶؛ برای اطلاع از همه احکام کودک، نگاه کنید به: انصاری، موسوعة أحکام الأطفال و أدلّتها، ۱۴۲۹ق.</ref> | ||