پرش به محتوا

نماز جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:
*کتاب صلاة یوم الجمعة نوشته محمد بن مسعود عیاشی (متوفی بعد از ۳۴۰)؛
*کتاب صلاة یوم الجمعة نوشته محمد بن مسعود عیاشی (متوفی بعد از ۳۴۰)؛
*کتاب الجمعة و الجماعة نوشته ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه (متوفی ۳۶۹)؛
*کتاب الجمعة و الجماعة نوشته ابوالقاسم جعفر بن محمد بن قولویه (متوفی ۳۶۹)؛
*کتاب الجمعة و العیدین تألیف احمد بن ابی زهر؛
*کتاب الجمعة و العیدین تألیف احمد بن ابی‌زهر؛
*کتاب الجمعة و الجماعة نوشته شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱)؛
*کتاب الجمعة و الجماعة نوشته شیخ صدوق (متوفی ۳۸۱)؛
*کتاب عمل الجمعة نوشته احمد بن عبدالواحد (متوفی ۴۲۳).</ref> در [[صفویان|دوره صفویه]] و در پی رواج اقامه نماز جمعه در [[ایران]] رساله‌نویسی در این باره جدّی‌تر شد.<ref>جعفریان، نماز جمعه: زمینه‌های تاریخی، ۱۳۷۲ش، ص۳۷.</ref> بسیاری از فقهای صاحب‌نام رساله‌هایی درباره نماز جمعه به زبان عربی و فارسی تألیف کردند که برخی از آنها در رد یا دفاع از رساله‌های دیگر بود.<ref>جعفریان، نماز جمعه: زمینه‌های تاریخی، ۱۳۷۲ش، ص۳۷- ۳۸؛ جعفریان، صفویه در عرصه دین، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۲۵۱.</ref>
*کتاب عمل الجمعة نوشته احمد بن عبدالواحد (متوفی ۴۲۳).</ref> در [[صفویان|دوره صفویه]] و در پی رواج اقامه نماز جمعه در [[ایران]] رساله‌نویسی در این باره جدّی‌تر شد.<ref>جعفریان، نماز جمعه: زمینه‌های تاریخی، ۱۳۷۲ش، ص۳۷.</ref> بسیاری از فقهای صاحب‌نام رساله‌هایی درباره نماز جمعه به زبان عربی و فارسی تألیف کردند که برخی از آنها در رد یا دفاع از رساله‌های دیگر بود.<ref>جعفریان، نماز جمعه: زمینه‌های تاریخی، ۱۳۷۲ش، ص۳۷- ۳۸؛ جعفریان، صفویه در عرصه دین، ۱۳۷۹ش، ج۳، ص۲۵۱.</ref>
خط ۴۱: خط ۴۱:
</ref>  
</ref>  


[[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید و مفسر قرآن بر این باور است که منظور از عبارت وَذَرُوا الْبَيْعَ در [[آیه نماز جمعه|آیه ۹ سوره جمعه]] فقط خرید و فروش و بیع نیست بلکه منظور آن است که هر کاری است که جلوی رفتن به نماز جمعه را می‌گیرد جایز نیست و اگر کسی این کار را انجام داد معصیت کرده است هرچند که خرید  فروش او درست است. وی همچنین معتقد است که اگر کسی در حال راه رفتن (سعی) به سوی نماز جمعه خرید و فروش بکند عیب ندارد، چون این مزاحم سعی نیست.<ref>https://javadi.esra.ir/fa/w/تفسیر-سوره-جمعه-جلسه-10-1397/01/28-
[[عبدالله جوادی آملی|آیت‌الله جوادی آملی]] از مراجع تقلید و مفسر قرآن بر این باور است که منظور از عبارت وَذَرُوا الْبَيْعَ در [[آیه نماز جمعه|آیه ۹ سوره جمعه]] فقط خرید و فروش و بیع نیست بلکه منظور آن است که هر کاری است که جلوی رفتن به نماز جمعه را می‌گیرد جایز نیست و اگر کسی این کار را انجام داد معصیت کرده است هرچند که خرید  فروش او درست است. وی همچنین معتقد است که اگر کسی در حال راه رفتن (سعی) به سوی نماز جمعه خرید و فروش بکند عیب ندارد، چون این مزاحم سعی نیست.<ref>
</ref>
[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%AA%D9%81%D8%B3%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%B3%D9%87-10-1397/01/28-# «تفسیر سوره جمعه  آیت‌الله جوادی جلسه 10 (1397/01/2»]، بنیاد اسرا.</ref>


==حکم نماز جمعه در دوران غیبت==
==حکم نماز جمعه در دوران غیبت==
خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:


==='''دوره قاجار'''===
==='''دوره قاجار'''===
امامت جمعه در دوره [[قاجار]] (۱۲۱۰-۱۳۴۴ق) همچون دوره صفویه منصبی حکومتی بود.<ref>منتظری، البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر، ۱۳۶۲ش، ص۷.</ref> توجه به نام بسیاری از ائمه جمعه شهرهای بزرگ در دوره [[افشاریه]] (۱۱۴۸-۱۲۱۰ق) و قاجاریه نشان می‌دهد که منصب امامت جمعه در این دوران جنبه موروثی یافته بوده است و برخی خاندان‌ها آن را برعهده داشته‌اند، از جمله [[خاندان خاتون آبادی]] در [[تهران]]، [[خاندان مجلسی]] در [[اصفهان]]، و [[محمد مقیم یزدی]] در [[یزد]].<ref>یزدی، الحجة فی وجوب صلوة الجمعة، چاپ جواد مدرسی، ص۵۰؛ برای دیدن اسامی دیگر ائمه جمعه این دوران در شهرهای ایران رک: آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۷۶-۸۸؛ ج۳، ص۲۵۲ ،۳۰۱، ۳۷۰-۳۷۱؛ ج۴، ص۳۲۲؛ ج۶، ص۵-۶، ۱۰۰؛ ج۹، ص۷۸۵، ۱۰۸۷- ۱۰۸۸؛ رضانژاد، صلاة الجمعه، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۳-۱۴۵.</ref>
امامت جمعه در دوره [[قاجار]] (۱۲۱۰-۱۳۴۴ق) همچون دوره صفویه منصبی حکومتی بود.<ref>منتظری، البدر الزاهر فی صلاة الجمعة و المسافر، ۱۳۶۲ش، ص۷.</ref> توجه به نام بسیاری از ائمه جمعه شهرهای بزرگ در دوره [[افشاریه]] (۱۱۴۸-۱۲۱۰ق) و قاجاریه نشان می‌دهد که منصب امامت جمعه در این دوران جنبه موروثی یافته بوده است و برخی خاندان‌ها آن را برعهده داشته‌اند،<ref>آقا بزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۷۶-۸۸؛ ج۳، ص۲۵۲ ،۳۰۱، ۳۷۰-۳۷۱؛ ج۴، ص۳۲۲؛ ج۶، ص۵-۶، ۱۰۰؛ ج۹، ص۷۸۵، ۱۰۸۷- ۱۰۸۸؛ رضانژاد، صلاة الجمعه، ۱۴۱۵ق، ص۱۲۳-۱۴۵.</ref> از جمله [[خاندان خاتون آبادی]] در [[تهران]]، [[خاندان مجلسی]] در [[اصفهان]]، و [[محمد مقیم یزدی]] در [[یزد]].<ref>یزدی، الحجة فی وجوب صلوة الجمعة، چاپ جواد مدرسی، ص۵۰.</ref>


==='''دوره پهلوی'''===
==='''دوره پهلوی'''===
خط ۱۲۴: خط ۱۲۴:
پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] ([[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]]) برگزاری نماز جمعه در ایران دوباره رونق یافت. به گفته یکی معاونان شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه در مرداد ۱۴۰۳، هر هفته حدود ۹۰۰ نماز جمعه در ایران برگزار می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6175079/ نماز جمعه در ۹۰۰ نقطه برگزار می‌شود.] خبرگزاری مهر.مرور خبر ۶ مرداد ۱۴۰۳ش.</ref> اولین نماز جمعه در این دوره به امامت [[سید محمود طالقانی]] (متوفی [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) - که [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] وی را به این سمت انتخاب کرده بود‌ - در [[۵ مرداد]] ۱۳۵۸ش در [[دانشگاه تهران]] برگزار شد.
پس از [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] ([[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]]) برگزاری نماز جمعه در ایران دوباره رونق یافت. به گفته یکی معاونان شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه در مرداد ۱۴۰۳، هر هفته حدود ۹۰۰ نماز جمعه در ایران برگزار می‌شود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/6175079/ نماز جمعه در ۹۰۰ نقطه برگزار می‌شود.] خبرگزاری مهر.مرور خبر ۶ مرداد ۱۴۰۳ش.</ref> اولین نماز جمعه در این دوره به امامت [[سید محمود طالقانی]] (متوفی [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) - که [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] وی را به این سمت انتخاب کرده بود‌ - در [[۵ مرداد]] ۱۳۵۸ش در [[دانشگاه تهران]] برگزار شد.


دومین امام جمعه تهران نیز [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله منتظری]] بود که در فاصله کوتاهی بعد از انتصاب به قم رفت و از امامت جمعه تهران استعفا کرد و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] امامت جمعه تهران را برعهده گرفت.<ref>[http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13921024000026 خبرگزاری فارس ].</ref>
دومین امام جمعه تهران نیز [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله منتظری]] بود که در فاصله کوتاهی بعد از انتصاب به قم رفت و از امامت جمعه تهران استعفا کرد و [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] امامت جمعه تهران را برعهده گرفت.<ref>[https://www.isna.ir/news/1402102316379 «یک انتصاب تاریخی برای نماز جمعه تهران»]، ایسنا.</ref>


مردم سایر شهرها نیز تقاضای تعیین امام جمعه کردند. با گسترش اقامه نماز جمعه در ایران، امام خمینی به پیشنهاد آیت‌اللّه خامنه‌ای که در آن زمان رئیس‌جمهور بود مسئولیت ساماندهی و پیگیری مسائل مربوط به نماز جمعه را به مرکزی در [[قم]] سپرد و در ۱۳۷۱ با حکم آیت‌اللّه خامنه‌ای در مقام [[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر جمهوری اسلامی]] شورایی با عضویت نه تن از روحانیان به نام [[شورای سیاستگذاری ائمه جمعه]] مسئولیت این کار را بر عهده گرفت.<ref>شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، ۱۳۸۲ش، ص۲.</ref>
مردم سایر شهرها نیز تقاضای تعیین امام جمعه کردند. با گسترش اقامه نماز جمعه در ایران، امام خمینی به پیشنهاد آیت‌اللّه خامنه‌ای که در آن زمان رئیس‌جمهور بود مسئولیت ساماندهی و پیگیری مسائل مربوط به نماز جمعه را به مرکزی در [[قم]] سپرد و در ۱۳۷۱ با حکم آیت‌اللّه خامنه‌ای در مقام [[رهبر جمهوری اسلامی ایران|رهبر جمهوری اسلامی]] شورایی با عضویت نه تن از روحانیان به نام [[شورای سیاستگذاری ائمه جمعه]] مسئولیت این کار را بر عهده گرفت.<ref>شورای سیاستگذاری ائمه جمعه، ۱۳۸۲ش، ص۲.</ref>
خط ۲۵۸: خط ۲۵۸:
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | ناوبری = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->از منبع خوب
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->دارد
  | زیاده‌نویسی = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ خوبیدگی =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->
  | تاریخ برتر شدن =<!--{{subst:#time:xij xiF xiY}}-->