پرش به محتوا

سید علی حسینی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۰۴: خط ۲۰۴:
==پس از انقلاب اسلامی ایران==
==پس از انقلاب اسلامی ایران==
===عضویت در شورای انقلاب===
===عضویت در شورای انقلاب===
پس از مهاجرت امام خمینی به فرانسه، شورای انقلاب در اوایل آبان ۱۳۵۷ش در ایران شکل گرفت و اعضای آن به تدریج توسط امام خمینی انتخاب شدند.<ref>صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۴۲۶-۴۲۸.</ref> سید علی خامنه‌ای به همراه [[مرتضی مطهری]]، [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[محمدرضا مهدوی کنی]]، [[محمدجواد باهنر]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، جزء نخستین اعضای شورای انقلاب بود. او در اواخر دی ۱۳۵۷ش در این جلسات حضور پیدا کرد.<ref>پا به پای، ۱۹۲. ۲.</ref> شورای انقلاب تصمیم‌گیری‌های مهمی درباره مبارزه داشت؛از جمله‌مذاکره با مقامات حکومت پهلوی و مقامات کشورهای خارجی، تشکیل کمیته استقبال از امام خمینی<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت‌ساز، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۹۲-۹۴.</ref> و معرفی [[مهدی بازرگان]] به عنوان رئیس [[دولت موقت ایران|دولت موقت]] به امام خمینی.<ref>هاشمی، انقلاب و...، ۱۶۹.</ref> آیت‌الله خامنه‌ای تا پایان فعالیت این شورا در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ش عضو ثابت آن باقی ماند.<ref>سائلی، ۴۹-۶۲.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای از ابتدای تأسیس [[شورای انقلاب اسلامی|شورای انقلاب]] (اواخر دی ۱۳۵۷ش) در جلسات این شورا حاضر می‌شد<ref>پا به پای، ۱۹۲. ۲.</ref> او تا پایان فعالیت شورای انقلاب در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ش عضو ثابت این شورا بود.<ref>سائلی، ۴۹-۶۲.</ref> شورای انقلاب تصمیم‌گیری‌های مهمی درباره مبارزه داشت؛ از جمله مذاکره با مقامات حکومت پهلوی و مقامات کشورهای خارجی، تشکیل کمیته استقبال از امام خمینی<ref>قاسم‌پور، دهه سرنوشت‌ساز، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۹۲-۹۴.</ref> و معرفی [[مهدی بازرگان]] به عنوان رئیس [[دولت موقت ایران|دولت موقت]] به امام خمینی.<ref>هاشمی، انقلاب و...، ۱۶۹.</ref>  


===حضور در سازمان‌های دفاعی و نظامی===
===حضور در سازمان‌های دفاعی و نظامی===
در آخر [[تیر (ماه)|تیر]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] آیت‌الله خامنه‌ای به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع، و همچنین عضویت کمیسیون وزرای امنیتی که سرپرستی و مسئولان کلیه امور انتظامی، نظامی و امنیتی را برعهده داشت، انتخاب گردید.<ref> سائلی، ۱۱۷-۱۱۸.</ref>
در [[تیر (ماه)|تیر]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] آیت‌الله خامنه‌ای به معاونت امور انقلاب وزارت دفاع درآمد. او همچنین به عضویت کمیسیون وزرای امنیتی که سرپرستی و مسئولان کلیه امور انتظامی، نظامی و امنیتی را برعهده داشت، انتخاب گردید.<ref> سائلی، ۱۱۷-۱۱۸.</ref> از طرف شورای انقلاب، مسئولیت مرکز اسناد و نیز سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در ۳ آذر ۱۳۵۸ بود.<ref>خلاصه، جلسه ۱۳۵۸/ ۹/۳.</ref> البته در [[۵ اسفند]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] به دلیل نامزدی در نخستین انتخابات مجلس شورای اسلامی از مسئولیت سرپرستی [[سپاه پاسداران]] استعفا کرد.<ref> هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۴۴۹.</ref> در مجلس نیز عضو و رئیس کمیسیون امور دفاعی بود.
از دیگر مأموریت‌های وی از طرف شورای انقلاب، مسئولیت مرکز اسناد و نیز سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] در ۳ آذر ۱۳۵۸ بود.<ref>خلاصه، جلسه ۱۳۵۸/ ۹/۳.</ref>


در [[۵ اسفند]] [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸]] از مسئولیت سرپرستی [[سپاه پاسداران]] به دلیل نامزدی در انتخابات نخستین دوره [[مجلس شورای اسلامی]] استعفا کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۴۴۹.</ref> آیت‌الله خامنه‌ای با حکم امام خمینی در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ نمایندۀ وی در شورای عالی دفاع و نیز سخنگوی آن شد.او هم‌چنان در دورۀ ریاست‌جمهوری رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود.<ref>https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای با حکم امام خمینی در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۵۹ نمایندۀ وی در شورای عالی دفاع و نیز سخنگوی آن شد. او در دورۀ ریاست‌جمهوری نیز رئیس شورای عالی پشتیبانی جنگ بود.<ref>https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.</ref>


===تشکیل حزب جمهوری اسلامی===
===نقش در تأسیس حزب جمهوری اسلامی===
{{اصلی|حزب جمهوری اسلامی}}
{{اصلی|حزب جمهوری اسلامی}}
آیت‌الله خامنه‌ای در ایام منتهی به [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و پس از آن،<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۱۲۵.</ref> به همراه [[سید محمد حسینی بهشتی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[محمدجواد باهنر]] برای ایجاد تشکلی انقلابی فعالیت می‌کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۲۱۵-۲۱۸.</ref> این تشکل با نام [[حزب جمهوری اسلامی]] در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ش رسما اعلام موجودیت کرد.<ref>جاسبی، ج۴،ص ۱۴۹.</ref>
آیت‌الله خامنه‌ای در ایام منتهی به [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] و پس از آن،<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۱۲۵.</ref> به همراه [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] و [[محمدجواد باهنر]] برای ایجاد تشکلی انقلابی فعالیت می‌کرد.<ref>هاشمی رفسنجانی، انقلاب و پیروزی، ص۲۱۵-۲۱۸.</ref> این تشکل با نام [[حزب جمهوری اسلامی]] در ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ش رسما اعلام موجودیت کرد.<ref>جاسبی، ج۴،ص ۱۴۹.</ref>


سید علی خامنه‌ای از تهیه‌کنندگان مرام‌نامه حزب جمهوری اسلامی بوده و در تقسیم وظایف اعضا نیز وظیفه تبلیغات حزب را بر عهده گرفت.<ref>جاسبی، ج۴، ص۱۴۶.</ref> آیت‌الله خامنه‌ای عضو مؤسس و عضو شورای مرکزی حزب بود و در مجموع در دوره تأسیس حزب بیشتر نقش تبیینی ایفا کرد و مواضع حزب را به صورت گفتارها و جزوه‌هایی ارائه نمود. او در تأسیس شعبه حزب در [[مشهد]] نقش داشت و دفتر آن شعبه را در ۲۶ اسفند ۱۳۵۷ش افتتاح کرد.
سید علی خامنه‌ای از تهیه‌کنندگان مرام‌نامه حزب جمهوری اسلامی بوده و در تقسیم وظایف اعضا نیز وظیفه تبلیغات حزب را بر عهده گرفت.<ref>جاسبی، ج۴، ص۱۴۶.</ref> او عضو مؤسس و عضو شورای مرکزی حزب بود و در مجموع در دوره تأسیس حزب بیشتر نقش تبیینی ایفا کرد و مواضع حزب را به صورت گفتارها و جزوه‌هایی ارائه نمود. او در تأسیس شعبه حزب در [[مشهد]] نقش داشت.


پس از بهشتی و باهنر، آیت‌الله خامنه‌ای در شهریور ۱۳۶۰ از سوی شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی به عنوان سومین دبیرکل آن انتخاب شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ص۲۶۳.</ref> در نخستین کنگره حزب در اردیبهشت ۱۳۶۲ش، برای دومین بار به دبیرکلی حزب و عضویت شورای مرکزی<ref>خاطرات سید مرتضی، ص۱۶۸.</ref> و شورای داوری حزب<ref>جاسبی، ج۴، ص۳۰۰.</ref> انتخاب شد.
پس از بهشتی و باهنر، آیت‌الله خامنه‌ای در شهریور ۱۳۶۰ از سوی شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی به عنوان سومین دبیرکل آن انتخاب شد.<ref>هاشمی رفسنجانی، عبور از بحران، ص۲۶۳.</ref> در نخستین کنگره حزب در اردیبهشت ۱۳۶۲ش، برای دومین بار به دبیرکلی حزب و عضویت شورای مرکزی<ref>خاطرات سید مرتضی، ص۱۶۸.</ref> و شورای داوری حزب<ref>جاسبی، ج۴، ص۳۰۰.</ref> انتخاب شد. وی در دوران ریاست‌جمهوری نیز در جلسه‌های حزب جمهوری اسلامی شرکت می‌کرد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، شماره ۱۵۴۱، ص۱۵، شماره ۱۵۴۳، ص۲.</ref>
 
وی در طول دوران ریاست‌جمهوری در جلسه‌های حزب جمهوری اسلامی تهران و شهرستان‌ها شرکت می‌کرد و ضمن تبیین مأموریت‌ها و اهداف حزب به پرسش‌های اعضای دفترها و شعب و اعضای حزب پاسخ می‌داد.<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، شماره ۱۵۴۱، ص۱۵، شماره ۱۵۴۳، ص۲.</ref>


===امامت جمعه تهران===
===امامت جمعه تهران===
خط ۲۲۸: خط ۲۲۵:


===نمایندگی مجلس شورای اسلامی===
===نمایندگی مجلس شورای اسلامی===
آیت‌الله خامنه‌ای در انتخابات نخستین دوره قانونگذاری [[مجلس شورای اسلامی]] در اسفند ۱۳۵۸ش، با حمایت [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]]، [[حزب جمهوری اسلامی]] و چندین سازمان و گروه اسلامی دیگر<ref>رضوی، ص۳۸۴.</ref> از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس گردید. در مجلس نیز عضو و رئیس کمیسیون امور دفاعی بود.
آیت‌الله خامنه‌ای در انتخابات نخستین دوره قانونگذاری [[مجلس شورای اسلامی]] در اسفند ۱۳۵۸ش، با حمایت [[جامعه روحانیت مبارز|جامعه روحانیت مبارز تهران]]، [[حزب جمهوری اسلامی]] و چندین سازمان و گروه اسلامی دیگر<ref>رضوی، ص۳۸۴.</ref> از حوزه انتخابیه تهران وارد مجلس گردید.  


===مجروح شدن در اثر ترور===
===ترور نافرجام آیت‌الله خامنه‌ای===
آیت‌الله خامنه‌ای در [[۶ تیر]] [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] و در حال سخنرانی پس از [[نماز ظهر]] در [[مسجد ابوذر تهران|مسجد ابوذر]]، در اثر انفجار بمبی که در ضبط صوت کار گذاشته شده بود هدف [[ترور آیت‌الله خامنه‌ای|ترور]] قرار گرفت.<ref> هاشمی، انقلاب در...، ص۱۷۶.</ref> در این سوء‌قصد وی از ناحیه سینه و دست راست آسیب دید. گزارش‌های غیررسمی مسبب این حادثه را [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] دانسته‌اند.<ref>جرعه نوش...، ص۲۱۷-۲۱۸.</ref>
{{اصلی|ترور آیت‌الله خامنه‌ای}}آیت‌الله خامنه‌ای در [[۶ تیر]] [[سال ۱۳۶۰ هجری شمسی|۱۳۶۰ش]] در حین سخنرانی در [[مسجد ابوذر تهران]] هدف [[ترور آیت‌الله خامنه‌ای|ترور]] قرار گرفت.<ref> هاشمی، انقلاب در...، ص۱۷۶.</ref> این سوء‌قصد در اثر انفجار بمبی که در ضبط صوت کار گذاشته شده بود رخ داد. آیت‌الله خامنه‌ای در این ترور از ناحیه کتف، سینه و دست راست به شدت مجروح شد و دست راست او کارایی خود را از دست داد.<ref>قبادی، [https://farsi.khamenei.ir/file/terror-6-tir/4%201.htm «گزارشی از ماجرای ترور ۶ تیر ۱۳۶۰»].</ref> ابتدا این ترور به [[گروه فرقان]] منتسب شد<ref>[https://irdc.ir/fa/news/998 «بازخوانی 24 ترور پس از پیروزی انقلاب اسلامی»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> اما برخی معتقدند ترور کار [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] بوده است و سازمان مجاهدین با انتشار اعلامیه جعلی به نام گروه فرقان، كوشید از پیامدهای آن در امان بماند.<ref>[https://article.tebyan.net/95514 «ترور نافرجام آیت الله خامنه‌ای»]، تبیان.</ref>


==دوران ریاست‌جمهوری اسلامی ایران==
==دوران ریاست‌جمهوری اسلامی ایران==
===دوره اول===
بعد از شهادت [[محمدعلی رجایی]] دومین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران- شورای مرکزی [[حزب جمهوری اسلامی]] و نیز [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] آیت‌الله خامنه‌ای را به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری انتخاب کردند و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] که تا آن زمان با تصدی روحانیون در مقام ریاست جمهوری موافق نبود، با نامزدی او موافقت کردند.<ref>فارسی، ص۵۴۳-۵۴۴.</ref> انتخابات در [[۱۰ مهر]] ۱۳۶۰ برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای با کسب ۹۵/۱۱ درصد آراء به رئیس‌جمهوری انتخاب شد.<ref>جمهوری، شماره۶۷۸، ص۱۱.</ref>  
بعد از شهادت [[محمدعلی رجایی]] دومین رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران- شورای مرکزی [[حزب جمهوری اسلامی]] و نیز [[جامعه مدرسین حوزه علمیه قم]] آیت‌الله خامنه‌ای را به عنوان نامزد ریاست‌جمهوری انتخاب کردند و [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] که تا آن زمان با تصدی روحانیون در مقام ریاست جمهوری موافق نبود، با نامزدی او موافقت کردند.<ref>فارسی، ص۵۴۳-۵۴۴.</ref> انتخابات در [[۱۰ مهر]] ۱۳۶۰ برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای با کسب ۹۵/۱۱ درصد آراء به رئیس‌جمهوری انتخاب شد.<ref>جمهوری، شماره۶۷۸، ص۱۱.</ref>  


===دوره دوم===
چهارمین دوره انتخابات ریاست [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] در [[۲۵ مرداد]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای با کسب ۱۲ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۲ رای (۸۵٪) از مجموع ۱۴ میلیون و ۲۳۸ هزار و ۵۸۷ نفر برای دومین بار به عنوان رئیس‌جمهور ایران انتخاب شد. ایشان در خرداد ۱۳۶۸ به رهبری نظام جمهوری اسلامی انتخاب شد و تا مرداد ۱۳۶۸ش هر دو مسئولیت را بر عهده داشت.{{مدرک}}
چهارمین دوره انتخابات ریاست [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] در [[۲۵ مرداد]] [[سال ۱۳۶۴ هجری شمسی|۱۳۶۴ش]] برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای با کسب ۱۲ میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۲ رای (۸۵٪) از مجموع ۱۴ میلیون و ۲۳۸ هزار و ۵۸۷ نفر برای دومین بار به عنوان رئیس جمهور ایران انتخاب شد. ایشان در خرداد ۱۳۶۸ به رهبری نظام جمهوری اسلامی انتخاب شد و تا مرداد ۱۳۶۸ش هر دو مسئولیت را بر عهده داشت.{{مدرک}}


در این دوره و برای حل اختلافات [[مجلس شورای اسلامی]] و [[شورای نگهبان]] در تصویب لوایح مختلف، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] با تشکیل [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] موافقت کرد.<ref>صحیفه، ج۲۰،ص ۴۶۳ -۴۶۵.</ref> و آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس آن شد<ref>گفت وگو با...، ۵۲.</ref> که این سمت را تا پایان دوره ریاست جمهوری عهده دار بود.<ref>گفت وگو با، ۶۸-۶۹.</ref>
[[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در این دوره برای حل اختلافات [[مجلس شورای اسلامی]] و [[شورای نگهبان]] در تصویب لوایح مختلف، با تشکیل [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]] موافقت کرد.<ref>امام خمینی، صحیفه، ج۲۰،ص ۴۶۳ -۴۶۵.</ref> و آیت‌الله خامنه‌ای اولین رئیس آن شد<ref>گفت وگو با...، ص۵۲.</ref> که این سمت را تا پایان دوره ریاست‌جمهوری عهده‌دار بود.<ref>گفت وگو با، ص۶۸-۶۹.</ref>


===سفرهای خارجی===
===سفرهای خارجی===
او در دوره اول ریاست جمهوری از ۱۵ تا [[۲۰ شهریور]] ۱۳۶۳ به کشورهای [[سوریه]]، [[لیبی]] و [[الجزایر]] و در دوره دوم از [[۲۳ دی]] تا [[۳ بهمن]] ۱۳۶۴ به کشورهای آسیایی و آفریقایی، [[پاکستان]]، [[تانزانیا]]، [[زیمبابوه]]، [[آنگولا]]، و [[موزامبیک]] سفر نمود. از ۱۱ تا [[۱۵ شهریور]] ۱۳۶۵ برای شرکت در هشتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در هراره مجددا به زیمبابوه سفر کرد. در این سفر در اجلاس سخنرانی کرد و با برخی از سران کشورهای غیرمتعهد دیدار و گفت وگو نمود.<ref>جمهوری، شمـ ۱۹۲۱، ص۱۲.</ref> از ۲ تا ۶ اسفند [[۱۳۶۷ شمسی|۱۳۶۷]] نیز به کشورهای [[یوگسلاوی]] و [[رومانی]]<ref>جمهوری، شمـ ۲۸۲۶، ص۱۱.</ref> و از ۱۹ تا [[۲۶ اردیبهشت]] ۱۳۶۸ به کشورهای [[چین]] و [[کره شمالی]] سفر کرد.<ref>جمهوری، شمـ ۲۸۸۶، ص۱۲، شمـ ۲۸۸۹، ص۲.</ref> پیش از ریاست جمهوری نیز از  ۲۱ بهمن تا ۶ اسفند ۱۳۵۹ سفری تبلیغی به [[هند|هندوستان]] داشته است.<ref>https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.</ref>
او در دوره ریاست‌جمهوری به کشورهای [[سوریه]]، [[لیبی]]، [[الجزایر]]، [[پاکستان]]، [[تانزانیا]]، [[زیمبابوه]]، [[آنگولا]]، [[موزامبیک]]، [[یوگسلاوی]]، [[رومانی]]، [[چین]] و [[کره شمالی]] سفر کرد.<ref>جمهوری، شمـ ۲۸۸۶، ص۱۲، شمـ ۲۸۸۹، ص۲-۱۲.</ref>   پیش از ریاست جمهوری نیز از  ۲۱ بهمن تا ۶ اسفند ۱۳۵۹ سفری تبلیغی به [[هند|هندوستان]] داشته است.<ref>https://lib.eshia.ir/12293/04/1321 دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۱۳۲۱.</ref>


آیت الله خامنه‌ای در [[۳۱ شهریور]] ۱۳۶۶ در چهل و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت و سخنرانی کرد. این اولین حضور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.<ref>جمهوری، شماره ۲۴۱۳، ص۱۰.</ref>{{یاد| محمدعلی رجایی در سال ۱۳۵۹ش به عنوان نخست‌وزیر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل شرکت کرده بود.}}
آیت‌الله خامنه‌ای در [[۳۱ شهریور]] ۱۳۶۶ در چهل و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد شرکت و سخنرانی کرد. این اولین حضور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود.<ref>جمهوری، شماره ۲۴۱۳، ص۱۰.</ref>{{یاد| محمدعلی رجایی در سال ۱۳۵۹ش به عنوان نخست‌وزیر در جلسه شورای امنیت سازمان ملل شرکت کرده بود.}} او همچنین در هشتمین اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد در هراره زیمبابوه سخنرانی کرد.<ref>جمهوری، شمـ ۱۹۲۱، ص۱۲.</ref>


===حمایت از مبارزان مسلمان===
===حمایت از مبارزان مسلمان===